اسامی جانوران خونسرد و خونگرم

همانطور که می دانید جانوران دسته بندی های مختلفی دارند، در یکی از این دسته بندی ها، جانوران به دو دسته خونسرد و خونگرم تقسیم می شوند. آسمونی در این بخش به معرفی جانوران خونسرد و خونگرم می پردازد.

جانوران خونسرد کدام جانواره هستند؟

عنوان جانور خونسرد به جانوری گفته می‌شود که میزان دمای بدنش با توجه به دمای محیط اطراف به طور مداوم تغییر می‌کند. هنگامی که دمای هوا گرم است، در تابستان و همچنین در طول روز دمای بدن جانوران خونسرد بالا می‌رود و انرژی لازم برای فعالیت را بدست می‌آورند. در هنگام شب و همچنین در طول فصل زمستان نیز با توجه به سردی هوا، دمای بدن این جانوران نیز کاهش می‌یابد. میزان فعالیت یک جانور خونسرد به درجه حرارت محیط اطراف وی بستگی دارد.

مثلاً خزندگان قبل از اینکه دست به شکار شوند برای اینکه بتوانند چابک‌تر عمل کنند باید به نحوی درجه حرارت بدن خود را بالا ببرند. جانوران خونسرد برای فرار از چنگال شکارچیان یا حتی برای جفت‌یابی یا تولید مثل نیز به هوای گرم نیاز دارند. مشکلی که هوای گرم برای پستانداران به ویژه آن دسته از پستانداران که از کرم‌ها و انواع بی‌مهرگان تغذیه می‌کنند، به وجود می‌آورد این است که کرم و جانوران بی‌مهره اغلب در آب و هوای مرطوب فعال می‌شوند بنابراین این دسته از جانوران در فصل گرم و خشک تابستان با کمبود طعمه مواجه می‌شوند.

خونسرد بودن مزایای خاص خودش را دارد. جانوران خونسرد برای ادامهٔ زندگی در برابر با جانوران خونگرم به انرژی بسیار کمتری نیاز دارند. پستانداران و پرندگان در مقایسه با جانوران خونسرد هم‌وزن خود به انرژی و در نتیجه به خوراک بیشتری احتیاج دارند. خونسردان با کاهش دما به خواب رفته یا بی‌هوش می‌شوند، همچنین با افزایش بیش از حد دما نیز می‌میرند.

این دسته‌بندی امروزه در آرایه‌شناسی استفاده نمی‌شود. جانوران ریز اغلب خونسرد هستند. پستانداران کوچک برای تأمین انرژی لازم برای جبران گرمایی که از سطح پوست خود از دست می‌دهند باید مدام در حال خوردن باشند و باید غذای خود را نیز از میان غذاهای پرانرژی نظیر میوه‌ها، دانه‌های خوراکی، حشرات و پستانداران کوچک انتخاب کنند.

به همین دلیل خزندگانی که خونسرد هستند و به غذای کمتری احتیاج دارند در محیط‌هایی مثل بیابان‌هایی بی‌آب و علف که غذا کمیاب است بیشتر یافت می‌شوند. دستگاه ایمنی در بدن خزندگان و دیگر جانوران خونسرد به علت تغییرات مداوم دمای بدن آن‌ها بسیار ضعیف است.

در شرایط آب و هوایی گرم که دمای بدن این جانوران بالا و بدن آن‌ها محیط مناسبی برای رشد عفونت‌هاست، این دسته از جانوران بسیار آسیب‌پذیر خواهند بود. البته سازوکار دفاعی جانوران خونسرد برای دفاع در مقابل عفونت‌ها پایین آوردن حرارت در حدی است که امکان فعالیت برای عوامل عفونت‌زا وجود نداشته باشد.

جانوران خونگرم کدام جانواره هستند؟

جانور خونگرم (Homeothermy) به جانوری گفته می‌شود که میزان دمای بدنش بدون توجه به دمای محیط اطراف به طور مداوم ثابت است مانند پستانداران. هنگامی که دمای هوا در تابستان گرم است و همچنین در طول روز یا شب و زمستان دمای بدن جانوران خونگرم ثابت است و این جانوران با مصرف انرژی دمای خود را ثابت نگه می‌دارند.

رندگان و پستانداران خونگرم هستند. معمولاً دمای ثابت به فعالیت مداوم آنزیمها و جاندار می‌انجامد. جانوران خون‌گرم می‌توانند در محیط‌های سردی که موجودات خونسرد را به حالت کاملاً غیر فعال در می‌آورد، فعال بمانند، به دنبال غذا بگردند و از خود دفاع کنند. از همین رو جانوران خونگرم می‌توانند خود را تقریباً با هر شرایط آب و هوایی بر روی زمین سازگار کنند. در حالیکه میزان فعالیت یک جانور خونسرد به درجه حرارت محیط اطراف وی بستگی دارد. نقطه مقابل آن جانور خون‌سرد است.

این دسته بندی امروزه در آرایه‌شناسی استفاده نمی‌شود. درنظر گرفتن گروهی به نام جانوران خونگرم شامل تنها پستانداران و پرندگان می‌شود (قرمز / نارنجی در شکل). به این دسته، گروه چندنیا (polyphyletic) گفته می‌شود زیرا اعضای آن اخیراً نیای مشترک نداشته‌اند.