سلام بر ماه ضیافت الهی؛ نجوای مشتاقان هنگام حلول ماه رمضان

مژده ای منتظران ماه خدا آمده است / ماه شب‌های مناجات و دعا آمده است ماه دلدادگی بنده به معبود رسید / بر سر سفره شاهانه گدا آمده است.....

به گزارش سرویس دین و اندیشه (ایسنا)، رمضان از مصدر «رمض» به مفهوم شدت گرما و تابش آفتاب بر رمل... معنا شده است. انتخاب چنین واژه‌ای به راستی از دقت نظر و لطافت خاصی برخوردار است چرا که سخن از گداخته شدن است و شاید به تعبیری دگرگون شدن در زیر آفتاب گرم و سوزان نفس و تحمل ضربات بی امانش، زیرا که رمضان ماه تحمل شدائد و عطش است.

نگوییم؛ رمضان آمد بگوییم ماه رمضان آمد

رمضان اسمی از اسماء الهی است و نباید آن را به تنهایی ذکر کرد مثلا ً بگوییم رمضان آمد یا رفت، بلکه باید گفت ماه رمضان آمد، یعنی ماه را باید به اسم اضافه کرد. در این زمینه هشام بن سالم از حضرت امام محمد باقر (ع) نقل روایت می‌کند و می‌گوید: ما هشت نفر از رجال در محضر حضرت ابی جعفر امام باقر (ع) بودیم، پس سخن از رمضان به میان آوردیم. امام علیه السلام فرمود: نگویید این است رمضان و نگویید رمضان رفت و یا آمد، زیرا رمضان نامی از اسماء الله است که نمی‌رود و نمی‌آید که شیء زائل و نابود شدنی می‌رود و می‌آید، بلکه بگویید ماه رمضان، پس ماه را اضافه کنید در تلفظ به اسم، که اسم، اسم الله می‌باشد، و ماه رمضان ماهی است که قرآن در او نازل شده است و خداوند آن را «مثل» و «عید» قرار داده است همچنانکه پروردگار بزرگ، عیسی بن مریم (س) را برای بنی اسرائیل مثل قرار داده است، و از حضرت علی بن ابی طالب (ع) روایت شده که حضرت فرمود: شما به راستی نمی‌دانید که رمضان چیست (و چه فضائلی در او نهفته است!)

فضیلت اعمال مستحبی ماه رمضان

- دعا و استغفار در ماه رمضان

حضرت علی(ع) در حدیثی می‌فرمایند:" بر شما باد در ماه رمضان به استغفار و دعای زیاد. اما دعاهای شما دافع بلا از شماست. و اما استغفار شما از بین برنده گناهان است". بنابراین از وظایف روزه داران در این ماه، دعا و درخواست‏ حوایج از حضرت حق است که بنده احساس نیاز به پیشگاه بی نیاز کرده، و دست‌های احتیاج خویش را به درگاه او دراز می‌کند.

- روزهای ماه رمضان

رسول خدا (ص) می‌فرمایند:"ای مردم ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به شما رو کرده است، ماهی است که پیش خدا بهترین ماه است و روزهایش بهترین روزها و شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعاتش بهترین ساعات".

- اعتکاف در ماه رمضان

پیامبر اکرم(ص) در حدیثی اعتکاف در یک دهه از ماه مبارک رمضان را برابر با ثواب دو حج و دو عمره می‌شمارند.

در ایام و لیالی مقدسه‏‌ای، طبق روایات رسیده از ائمه معصومین (علیهم السلام) مستحب است که هر مسلمانی در صورت امکان دهه آخر ماه مبارک رمضان را در مسجد معتکف شود، که پیامبر اکرم(ص) در تمامی عمرش چنین می‏‌کرد.

- تلاوت قرآن در ماه رمضان

بهترین اعمال در شب‌ها و روزهای ماه مبارک رمضان، تلاوت قرآن است. اگر چه تلاوت قرآن در تمام اوقات ثواب دارد، ولی چون قرآن در ماه رمضان نازل شده است، از اجر و ثواب ویژه‏‌ای برخوردار است چنانچه وارد شده:

حضرت امام صادق(ع) در این باره می‌فرمایند:"برای هر چیزی بهاری است و بهار قرآن رمضان است". بنابراین امتیازات قرآن به اعتبار نزولش در ماه رمضان از ماه‌های دیگر بیشتر است.

همچنین رسول خدا(ص) فرمودند:"اگر کسی در این ماه یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثوابش مثل کسی است که در غیر ماه رمضان یک ختم قرآن کرده است".

- افطاری و صدقه دادن در ماه رمضان

امام محمدباقر(ع) در تاکید بر اهمیت این مساله در روایتی به "سدیر" می‌فرمایند:" ای سدیر! آیا می‌دانی چه شب‌هایی است این شب‌ها؟ سدیر گفت: بلی فدایت گردم این شب‌ها شب‌های ماه رمضان است، مگر این شب‌ها چگونه است؟ امام (ع) فرمودند: آیا قدرت داری هر شب از این شب‌ها 10 بنده از فرزندان اسماعیل (ع) را آزاد کنی؟ پس سدیر عرض کرد: پدر و مادرم به فدایت، ثروتم کفاف نمی‌دهد، پس امام پیوسته تعداد بنده‏‌ها را کم کرد، تا رسید به یکی در تمام این ماه، سدیر گفت: قدرت ندارم پس امام(ع) به او فرمود: آیا قدرت نداری هر شب یک مسلمان روزه‏‌داری را افطار دهی؟ سدیر عرض کرد: بلی تا 10 نفر را هم می‌توانم افطاری بدهم، پس امام به او فرمود: ای سدیر همان است که اراده کردی یعنی با افطاری دادن 10 روزه‏‌دار به ثواب عتق و آزاد کردن 10 بنده از اولاد اسماعیل (ع) نایل می‏‌گردی.

همچنین در این باره از ابی عبد الله (ع) نقل شده است که فرمودند:"من تصدق فی شهر رمضان بصدقة صرف الله عنه سبعین نوعا من البلاء". "هر کس در ماه رمضان صدقه‏‌ای بدهد خداوند هفتاد نوع بلا را از او دور می‌کند".

امام سجاد (درود خدا بر او باد) اشتیاق خود را به ماه مبارک رمضان در دعای 43 صحیفه کامله این‌گونه بیان می‌کنند:

"ایمان آوردم به آن کسی که تاریکی‌ها را به وسیله‌ی تو روشن گردانید، و چیزهای مبهم را به فروغ تو پدیدار نمود، و تو را نشانه‌ای از نشانه‌های چیرگی و فرمانروایی خود قرار داد، و به فزونی و کاستی و طلوع و غروب و تابندگی و تیرگی رام و مسخّر ساخت، و تو در همه‌ی این حالات، فرمانبردار او بودی و بی‌درنگ در پیِ انجام دادنِ هر چه می‌خواست.

منزّه است خدا، که آنچه در کار تو تدبیر کرده، بس شگفت انگیز است، و آنچه درباره‌ی تو انجام داده، پُر ظرافت و دقیق، و تو را کلید ماهی نو برای کاری نو قرار داده است.

پس من از خدایی که پروردگار من و پروردگار توست، و آفریننده‌ی من و آفریننده‌ی توست، و تقدیر ساز سرنوشت من و تقدیر ساز سرنوشت توست، و صورتگر من و صورتگر توست، می‌خواهم که بر محمد و خاندانش درود فرستد و تو را ماه برکت قرار دهد؛ برکتی که گذشتِ روزها از آن نمی‌کاهد؛ و ماه پاکی و پاکیزگی؛ آن پاکیزگی که چرک گناهش نمی‌آلاید؛

ماه ایمنی از آفات و دور ماندن از بدی‌ها، و ماه سعادت که در آن بدشگونی نباشد، و ماه فرخندگی که سختی و نامرادی بدان راه نیابد، و ماه آسانی و آسودگی که هیچ دشواری با آن نیامیزد، و ماه نیکی و خیر که هیچ بدی آن را نیالاید، و ماه امن و ایمان و نعمت و احسان و سلامت و اسلام.

خدایا، بر محمد و خاندانش درود فرست و ما را از خشنودترین کسانی قرار ده که این هلال بر آنان طلوع کرده است، و از پاک‌ترین مردمی که به سوی آن نگریسته‌اند، و از نیک بخت‌ترین کسانی که در این ماه تو را عبادت می‌کنند. در این ماه، ما را توفیق بازگشت به سوی خود عنایت کن، و از گناه در امان دار، و از این که با دست خود نافرمانی‌ات کنیم، حفظ فرما.

به ما الهام کن که نعمتت را سپاس گوییم. بر تن ما جامه‌ی عافیت بپوشان و توفیقی ده که طاعتت را به کمال رسانیم و تو نعمت خود را بر ما تمام کنی؛ زیرا تو بخشنده ی نعمت‌های بزرگی، و در خور سپاسی. خدای تعالی درود فرستد بر محمد و خاندان پاک و پاکیزه‌ی او.