اصول مهم در داشتن دوران سالمندی شاد

بسیاری از افراد وقتی که سنشان بالا می رود و به قول معروف پا به سن می گذارند بیشتر از همیشه به مراقبت نیاز دارند. این مراقبت ها فقط به مراقبت از جسم ختم نمی شود بلکه از لحاظ روحی نیز باید به افراد سالمند رسیدگی کرد. چرا که محققان پی برده اند که علت اصلی بیماری های سالمندان به افسردگی آنان برمی گردد و علت افسردگی نیز کم توجهی یا بی توجهی اطرافیان و ناامیدی سالمندان می شود. پورتال آسمونی در این بخش توصیه هایی برای ساختن یک زندگی شاد به سالمندان و همچنین اطرافیان سالمندان عنوان می کند که در ادامه می خوانید.

توصیه هایی به سالمندان:

• زندگی را به خودتان و دیگران سخت نگیرید. توانایی‌های خود را توسعه دهید و به افراد موفق هم سن‌تان نگاه کنید که برای شما ایجاد انگیزه می‌کند. همواره خوش‌بین باشید و مثبت فکر کنید. معاشرت شما با سالمندان خوش‌بین و فراگیری نگرش خوش‌بینانه، بی‌حوصلگی و ناامیدی شما را از بین می‌برد. با این جمله که «از ما گذشته و برای سن ما دیر است» خداحافظی کنید و آن را از ذهن بیرون برانید.
• اهداف بزرگ‌ داشته باشید و با امید زندگی کنید. از هرفرصتی برای یادگیری چیز تازه‌ای استفاده کنید و بدانید هیچ‌وقت دیر نیست. هر روز صبح که بیدار می‌شوید، چهره‌ای خندان داشته باشید. خنده سلامت را به شما هدیه می‌دهد. مطمئن باشید روزی که می‌خندید نمی‌تواند روز بدی باشد. از جسم و روح خود به خوبی مراقبت و استفاده کنید. اگر از آنها استفاده نکنید، خطر از دست دادن آنها وجود دارد.
• به هیچ‌وجه نباید یک‌جا ماندن و بی‌حرکتی را تجربه کنید. حرکت کنید. حرکت شادی‌آور است و افسردگی را از شما دور می‌کند. سفر کنید و جهان پیرامون‌تان را ببینید، بشنوید. حس‌کنید و از زندگی لذت ببرید. داشتن برنامه‌ ورزشی استرس شما را می‌کاهد. اعتماد به نفس‌تان را بالا می‌برد و نشاط و سر زندگی را به دنبال دارد. با ورزش می‌توانید از بیماری‌های مختلف پیشگیری کنید.
• علاوه برتحرک و مثبت بودن و اهمیت دادن به خود، باید موسیقی را هم در زندگی خود بگنجانید. موسیقی باعث افزایش تحمل درد، کاهش افسردگی، اضطراب و تنش‌های روانی می‌شود. موسیقی به شما انگیزه می‌دهد و احساسات‌تان را برمی‌انگیزد، ایجاد محبت می‌کند، احساس اطمینان، شادی و نشاط می‌دهد و در نهایت باعث افزایش اعتماد به نفس شما می‌شود.
• به عنوان یکی دیگر از رموز شادمانه زیستن در سالمندی باید از نظر جسمی و عاطفی تماس خود را با دیگران به ویژه اقوام، دوستان، فرزندان و نوه‌هایتان حفظ کنید. نوه‌هایتان را در آغوش بگیرید، نوازش کنید، عزیز بدارید و ابراز محبت کنید. یادمان باشد برقراری ارتباط در تمام طول عمر باعث امنیت می‌شود.

• یکی از شاه‌راه‌های شاد زیستن، توکل به خداست. وقتی خدا بزرگ‌ترین حامی ماست و همه‌چیز بر اساس تقدیر خداوند مهربان و حکیم است، جایی برای نگرانی و اندوه نیست. پس به تلاش خود ادامه ‌دهید و مطمئن باشید که اوضاع جهان تحت کنترل خداوند است. زیاد دعا کنید؛ زیرا دعا و نیایش در تعالی و آرامش روح اثر دارد. با آرامش می‌توانید مشکلات و مسایل را راحت‌تر حل کنید. جرات داشته باشید و با کوچک‌ترین آسیب یا ناکامی در زندگی، خود را نبازید. به علاوه سعی کنید در کارهای داوطلبانه برای کمک به دیگران شرکت کنید. با این امور خداپسندانه علاوه بر نفع رساندن به دیگران موجب بالا رفتن انرژی خودتان نیز می‌شوید و امید به زندگی شما بالا می‌رود.
• در سنین سالمندی نباید از زندگی زناشویی و حتی روابط زناشویی غافل شد. زندگی زناشویی راهی برای افزایش سطح عاطفه و صمیمیت بین زن و شوهر است. جزو ‌آن گروهی نباشید که فکر می‌کنند رابطه زناشویی مختص جوانان است. شما متناسب با سن خود می‌توانید فعالیت زناشویی مناسبی داشته باشید. در واقع، این رابطه وسیله‌ای برای اثبات فعال بودن، داشتن احساس پرقدرت بودن، ایجاد اعتماد به نفس و جلوگیری از اضطراب است.
• هرچند رابطه زناشویی یک مساله بسیار شخصی و خصوصی است اما اگر به دلیل بیماری‌هایی مثل مشکلات قلبی عروقی، قندخون و یا برخی داروها و سیگار‌ مشکلی در این مورد دارید، حتما آن را با پزشک در میان بگذارید تا درمان شوید. حتی باید در دوره سالمندی مراقب بارداری ناخواسته نیز باشید. در مردان از سن 50 سالگی، تعداد نطفه در اسپرم کم می‌شود اما صفر نمی‌شود. بنابراین اگر سن شما هم هنوز در محدوده باروری باشد، احتمال بارداری وجود دارد.
• در خانم‌های بالای 60 سال احتمال باروری در حد صفر است ولی قبل از آن باید از روش مناسب پیشگیری از بارداری استفاده کنید. نکته مهم این است که ابراز عشق و محبت یک نیاز دایمی است و روابط صمیمانه بین همسران (چه در سنین جوانی، چه در سنین پیری) به تامین این هدف کمک می‌کند. البته نباید این مساله عاطفی را در معنی روابط زناشویی خلاصه کرد.
• زندگی خودتان را در هر سنی که هستید با عشق ورزیدن و محبت به دیگران شیرین و بانشاط کنید. برای دیگران کاری انجام دهید و با این کار، لحظاتی از افکار مربوط به خود خارج شوید و مشکل شخص دیگر را تا حد امکان کاهش دهید. این کار حس «خوب مفید بودن» را به شما می‌دهد. گاهی باید به دلیل اشتباهاتی که در گذشته و حال مرتکب شده‌اید خود را ببخشید. به این ترتیب قادر به بخشیدن اشتباهات دیگران نیز خواهید بود. در روابط اجتماعی خود با دیگران به سلامت روح و جسم خود بها بدهید و از استرس دوری کنید و راه‌های کنترل آن را بیاموزید.
• خیلی خوب است که عادت کنید برای پیشگیری و حتی تشخیص زودرس بیماری‌ها به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنید. سالم پیر شدن چیز دیگری است. برای آن باید تلاش کنید. اول از همه تغذیه خوب و بعد تمرینات ورزشی حایز اهمیت‌اند.
• باید به تغذیه خودتان اهمیت بدهید تا سلامت بدن‌تان حفظ شود و سال‌های عمر را با نشاط و راحتی بیشتری طی کنید که ماحصل آن لذت بردن از زندگی است. یکی از دلایل مهم این توصیه و تاکید، آن است که در دوران سالمندی تغییراتی در بدن ایجاد می‌شود که شما هیچ‌گونه دخالتی در آن ندارید ولی برخی عوامل می‌توانند بروز سالمندی را به تعویق اندازند و یا از شدت تغییرات ایجاد شده در بدن بکاهند.
• تحقیقات متخصصان تغذیه‌ نشان داده است افرادی که از عمر طولانی‌تری برخوردارند، دارای این خصوصیات هستند: هر روز به طور مرتب صبحانه می‌خورند؛ در هر وعده حجم غذای کمی مصرف می‌کنند؛ همواره وزن ثابتی دارند (تغییرات وزن‌شان کم است؛ میوه و سبزی در برنامه غذایی روزانه آنها وجود دارد؛ از مصرف نمک زیاد، موادغذایی شور و مواد غذایی چرب خودداری می‌کنند.
• علاوه بر این نکات تغذیه‌ای، عوامل ارثی و ژنتیکی، فعالیت‌های بدنی منظم، اجتماعی بودن و معاشرت‌های دوستانه و مسایل اقتصادی می‌توانند در افزایش طول عمر انسان‌ موثر باشند. پس با کمی دقت می‌بینید داشتن برنامه غذایی صحیح، می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش داده و ما را از عوارض ناخواسته آن بیماری‌ها مصون دارد. وضعیت سلامت ما لزوما وابسته به سن ما نیست بلکه در هر سنی می‌تواند قابل تغییر به وضعیت بهتر و یا بدتر باشد.
• در صورت کنترل نکردن این نکات، ابتلا به بیماری‌هایی مانند سکته قلبی و مغزی و سرطان‌ها بیشتر می‌شود.
• اضافه وزن، پوکی‌استخوان، فشارخون بالا، چربی خون و قندخون بالا از مشکلات شایعی هستند که یکی از راه‌های کنترل آنها داشتن تغذیه صحیح است.
• در سنین سالمندی نباید از زندگی زناشویی غافل شد.

توصیه هایی به فرزندان و اطرافیان سالمندان:

• اجازه دهید والدین تان متوجه شوند که همه چیز در زندگی تان خوب و عالی است و شما کنترل کامل بر زندگی تان دارید. والدین شما همیشه نگران شما و حوادثی هستند که در هر لحظه در زندگی تان به وجود می‌آید. وقتی که اجازه می‌دهید متوجه شوند که شما در بهترین شرایط هستید آنها در آسایش و راحتی بیشتری به سر خواهند برد.
• اگر گرفتاری یا مشکلی دارید حتی الامکان از بازگو کردن و مطلع کردن آن ها خودداری کنید (مگر حالتهای خیلی مهم و اضطراری) و سعی کنید آن مشکل را بدون آن که آنها متوجه شوند به بهترین شکل ممکن که می‌توانید حل و فصل کنید. با این کار شما بار مسئولیت آنها را سبک تر می کنید و استرس را از آنها دور می‌سازید.
• همیشه احترام خود را نسبت به والدین تان اظهار کنید. اینکه والدین شاهد احترام کامل فرزندشان نسبت به خود باشند بیشترین خوشحالی را نصیب آنها خواهد کرد. هیچ پول و وجه نقد و هدیه ای نمی‌تواند جایگزین احترام باشد. وقتی که به انها احترام می گذارید یک هدیه گران بها و ارزشمند از شما می گیرند که باعث می شود احساس خوشحالی و غرور نمایند.
• قدردان و سپاس‌گذار از والدین باشید. سپاس‌گذاری و قدردانی از تمام آنچه که والدین در گذشته و حتی اکنون برای شما انجام داده‌اند باعث خوشحالی آنها می شود. حتی اگر نحوه بزرگ شدن و تجارب دوران کودکی شما از شرایط کامل و خوبی برخوردار نبوده است اما شما زندگی تان را ازآنها دارید. بنابراین از تمام تلاش آنها در هر لحظه سپاس‌گذاری کنید.
• تولد و مناسبت های مهم در زندگی والدین تان را فراموش نکنید. هیچ چیز مثل بخاطر داشتن تاریخ های مهم برای والدین تان و انجام یک کار برای آنها در این ایام خاص نمی‌تواند احساس خوشحالی و رضایت را در آنها تقویت کند. در این مواقع هدیه برایشان بخرید، کارت برایشان ارسال کنید، آنها را به شام یا نهار دعوت کنید و اوقات خوشی را با هم سپری کنید.
• خاطراتی که شما برای آنها به وجود می‌آورید در قلب شان باقی مانده و حک خواهد شد و این احساس را که هنوز دوست شان دارید در دل زنده نگه می‌دارد و با توجه به سن و سال آنها باعث سلامتی جسمی و روحی آنها می‌شود.

  

• آنها را مشارکت دهید. از والدین تان برای مهمانی‌ها، جشن های تولد، برنامه‌های تعطیلات و دیگر فعالیت های خانوادگی که برگزار می‌کنید دعوت کنید و به بهانه پیری و کهولت سن و ناتوانی جسمانی آنها را از فعالیتهای اجتماعی محروم نکنید این کار باعث خوشحالی آنها می‌شود زیرا متوجه می شوند علی‌رغم پیر شدن شان هنوز هم بخشی از برنامه های تفریحی هستند.
• در دسترس آنها باشید و انها را نسبت به آنچه در زندگی تان قرار است اتفاق بیفتد به روز نگهدارید و اجازه دهید که همواره ذهن انها فعال بماند. ضمنا سعی کنید به طور منظم و روزانه احوال آنها را جویا شوید و حداقل هفته ای یک بار به منزل آنها سرکشی کنید.
• شاید دست و پایشان درد می کند، به یاد گذشته می افتند و حسرت می خورند، یاد دوستان و آشنایان از دست رفته شان می افتند و غصه می خورند، همه اینها به علاوه این که دیگر مثل گذشته سر کار نمی روند و مراجع کمی دارند و دیگر محور تصمیم گیری نیستند، عواملی است که آنها را به سمت افسردگی ، سرعت می بخشد، پس اگر دوستشان داریم،سعی کنیم از درد و غصه هایشان با فراهم کردن محیط شادی بکاهیم، مثلا چند روز جلوتر ، سالگرد تولدشان را جشن بگیریم و آنها را سوپرایز کنیم، به افتخار آنها مهمانی های بیشتری بدهیم، نوه ها که همیشه مایه شادی و نشاط اند را بیشتر به خانه شان ببریم، سعی کنیم هر روز با تلفن و پیامک به یادشان باشیم و ...
• والدین مسنتان دوست دارند که با شما حرف بزنند و از گذشته برایتان تعریف کنند هم شما را نصیحت کرده و هم دلشان خالی شود، ازشان بخواهید که خاطراتشان را بنویسند، اگر توان نوشتن ندارند، برایشان ضبط کنید، باور کنید با این کار شور و شوق را به آنها برمی گردانید، اصلا شاید توانستید برایشان چاپ کنید، مهم روحیه آنهاست که با این کار تقویت می شود.
• هیچوقت دیر نیست، درست است که پدر و مادرتان یک عمر از ورزش به دور بوده اند،اما می توان از همین امروز هم با ورزش های سبک و تحت نظر پزشک شروع کرد.پیاده روی هر روزه می تواند علاوه بر سلامتی و طول عمر بیشتر، اوقات آنها را پُر کرده و شادابیشان را بیشتر کند. سعی کنید حداقل هفته ای یک روز آنها را به استخر ببرید، حتی اگر نمی توانند شنا کنند.
• شاید کم سواد باشند، شاید دیر یاد بگیرند، اما سعی کنید تا استفاده از تکنولوژی روز را یاد بگیرند، مثلا استفاده از پیامک و یا وایبر. یک کامپیوتر قدیمی برایشان بگیرید و طرز استفاده از اینترنت را بهشان یاد دهید، موج های جالب رادیو را برایشان یادداشت کنید، وقت شروع برنامه های شاد و جذاب تلویزیون بهشان زنگ بزنید و راهنماییشان کنید تا کدام کانال را بگیرند، مطمئن باشید آنها ته دلشان می خواهد بدانند که این تلفن همراه و کامپیوتر چه دارد که همه این گونه مات و مبهوتشان می شوند!
• چه اشکالی دارد که بی هیچ بهانه ای برای مادر بزرگتان یک روسری روشن بخرید و ازش بخواهید که برای رفتن به سینما شما را همراهی کند؟ یک رومیزی قشنگ لیمویی رنگ، چند عدد کوسن نارنجی، لیوان های رنگی همه اینها می تواند به خانه سوت و کور والدین مسنتان رنگ و لعاب تازه ای بدهد.استفاده از لباس های شاد، روحیه آنها را شاد می سازد، تشویقشان کنید که هم شاد بپوشند و هم به سینما، تئاتر، موزه، نمایشگاه بروند و خلاصه در اجتماع حضور داشته باشند.