گرامافون ، دستگاه پخش موسیقی قدیمی

گرامافون اختراع توماس ادیسون بود. یک گرامافون با دستگاه‌های مدرن و مجهز کنونی بسیار متفاوت است. با این وجود از اصول فنی مشترکی پیروی می‌کنند، یعنی اصول ضبط کردن صدا همان است که در زمان ادیسون بود. آسمونی در این بخش اطلاعات جالب و البته کاملی در مورد گرامافون برای شما عزیزان تهیه کرده است.

گرامافون یا فونوگراف پرکاربردترین دستگاه برای پخش صدای ضبط‌شده از دههٔ 1870 تا دههٔ 1980 میلادی بود. اواخر عصر ناصری به ایران آمد و آنرا در آن زمان دستگاه «حافظ الصوت» یا «حبس الصوت» می‌خواندند و می نوشتند.

صدا، خواه از دهان انسان بر آید و خواه از آلات موسیقی، همه در هوا ارتعاش‌هایی پدیدمی‌آورند. برای ضبط صدا باید بتوان که آن ارتعاش‌ها را بر روی چیزی ثبت کرد.

برای این کار چند چیز لازم است:

1. یک لوله که مانند میکروفن در برابر دهان قرار می‌گیرد تا ارتعاش‌های صوتی بتوانند در آن جمع شوند و عبور کنند.
2. یک صفحه گردان که به راحتی و نرمی بر جای خود می‌لغزد.
3. یک سوزن یا چیز ی شبیه به آن. البته این سوزن و صفحه گردان هر دو در انتهای «لوله» قرار می‌گیرند.
4. یک صفحه مومی و نرم که بر روی «صفحه گردان» نشسته، در زیر یک سوزن پیوسته می‌چرخد.

اکنون اگر کسی در برابر آن لوله یا میکروفن حرف بزند و یا آواز بخواند، ارتعاش‌های صوتی اش از درون آن گذشته، به صفحه گردان برخورد می‌کند و آن را می‌لرزاند. آنگاه همراه با این صفحه گردان، صفحه مومی نیز می‌لغزد و سوزنی که بر رویش قرار گرفته، پیوسته شیارهایی بر روی آن نقش می‌زند. بدین گونه، سوزن پیوسته شیارهایی منظم و دایره وار پشت سر هم روی صفحه مومی ایجاد می‌کند و با حک کردن ارتعاش‌های صوتی، صدای گوینده یا خواننده را در گرامافون ضبط می‌کند. البته مسیر این شیارها، حلزون وار، از پیرامون صفحه به داخل و به سوی مرکز آن می‌باشد.

برای این که صدای ضبط‌شده را دگر بار بشنویم سوزن نرم تری به جای سوزن اولی قرار می‌دهیم. اکنون صفحه مومی را زیر این سوزن به گردش درمی‌آوریم، خواهیم دید که سوزن درست در لای شیارهایی که سوزن قبلی ایجاد کرده، گردش می‌کند. بر اثر گردش سوزن، دوباره صفحه گردان نیز به ارتعاش در می‌آید. آن گاه بر اثر این ارتعاش است که صدایی که قبلاً ضبط شده در لوله طنین می‌افکند و بدین گونه دوباره صدای ضبط شده را خواهیم شنید.

البته دستگاه‌های مدرن کنونی، ساختمانی بس مفصل و پیچیده دارند. از این رو، مثلاً می‌توانند «امواج صوتی» را به «جریان‌های برقی» تبدیل کنند. یعنی آن که به وسیله امواج نوسان دار صوتی، جریان‌های نوسان دار الکتریکی پدیدمی‌آورند. سپس این جریان را نیز تقویت کرده به آهن‌ربایی منتقل می‌کنند که سوزن ضبط، برسر آن وصل شده است. آن گاه سوزن بر روی یک صفحه مومی گردش و با انداختن شیارهایی، صدا را در آن ضبط می‌کند. اکنون، برای شنیدن همان صدایی که قبلاً بر روی صفحه پر شده، باید سوزنی را که در بازوی پیکاپ نصب گردیده، بر روی شیارهای صفحه عبور دهیم، تا بدین وسیله بر بلورهای درون «پیکاپ» فشار آورده، بلندگو را تحت تأثیر قرار می‌دهند، و آن گاه ارتعاش‌هایی را در هوا پدیدمی‌آورند که قادر می‌شویم صدای ضبط شده، را بشنویم.

تفاوت گرام و گرامافون چیست؟

خیلی عجیب است که هنوز بسیاری از افرادی که این دستگاه را می فروشند حتی فرق بین گرام و گرامافون را نمی دانند و بدتر خریدار این کالا نیز بدون هیچ اطلاعی از نوع این دستگاه  به اشتباه خریدی نامطلوب می کند.قبل از توضیح این مطلب یک فلش بک به فروشندگان این دستگاه در دهه های قبل خواهم نمود هنگامی که این دستگاهای جدید بازار را قبضه نکرده بود.در آن زمان فروشندگان دستگاه قدیمی را بفروش می رساندن که عموما خود تعمیرکار نیز بودن یعنی شناخت کامل به دستگاه,تنظیم و نوع صفحه مصرفی .اما در زمان حال لوستر فروش ها و دکور فروش ها تخصصی به فروش این دستگاه های جدید چینی و هندی می پردازند که بیشتر شکل زیبا و تزئینی داشته.البته این بدین معنی نیست که خراب هست یا کار نمی کند.اما واقعا کیفیت دستگاه سونی اصل ژاپن با این دستگاه برابری می کند؟

گرامافون و گرام در کل یک سیستم را دنبال می کنند و قرارم نیست توضیخ تخصصی خارج از وقت به عزیزان بگویم شما فقط بعنوان خریدار باید بدانید دستگاه گرام برقی است و نیاز به آمپلی فایر و باند دارد البته در نوع کیفی و جعبه ای این قطعات متصل است و در اندازه های بزرگتر طبقه طبقه می بایست متصل شود و می تواند قطعات دیگر چون نوار کاست.,ریل,و رادیو داشته باشد  و صفحه موسیقی در سه سایز چهل و پنج دور ,سی و سه دور و هفتاد و هشت در جنس پلاستیک عرضه می گردد

و اما دستگاه گرام که حرکت موتور دستی است و می بایست کوک شود و دستگاه با سیستمی مشابه اما ابتدایی تر از گرام شروع به کار نموده و صفحه در یک سایز مشابه هفتاد  . هشت دور با جنس صفحه سنگی  استفده می گردد و یک شیپور برای پخش صدا در بالای دستگاه در نظر گرفته شده.و مشگل دوستان عزیز این است که توجه ندارند این دو دستگاه صفحه هاشان به هیچ وجه برای دیگری کار نمی کند و صدمه به سوزن و پیکاب دستگاه می زند.و هیچ وقت اشتباه نکنید صفحات دستگاه گرامافون که صفحه سنگی هستن بسیار کم و دشوار و گرانتر تهیه میگردنند  ولی دستگاه گرام صفحه هایش بسیار زیاد و قابل دسترسی است.