نقد فیلم غلامرضا تختی اختصاصی آسمونی نقد از نجیبه نعمتی منتقد سینما
تاریخ و پژوهش در رخدادها و کارهای آدمی در گذشته است. آدمیان که در طول تاریخ اثراتی را در جامعه ایجاد کرده و یا در آینده خواهند کرد. افرادی که با افتخاراتی که برای جامعه ایجاد کردند سبب سربلندی و بالندگی قوم و ملت خود می‌شوند. تاثیرات تاریخ بر هرملت تا آنجا مهم است که بعضی از جوامع به منظور ایجاد انگیزه در میان ملت و جوانان خود به خلق شخصیت هایی کاملا خیالی می‌پردازند و در خلق و باور پذیر نمودن چنین تاریخی از سینما مدد می‌گیرند. به همین منظور سینما به عنوان راوی جریان ساز فرهنگی و بازنمایی وقایع تاریخی همواره مورد توجه بوده است. سینما بر دنیای جنگ و انقلاب و سیر تاریخی، تحولات فرهنگی، جامعه شناسی، سبک زندگی، ژئوپلتیک( تاثیر عوامل جغرافیایی بر سیاست) و اقتصاد جهانی تاثیر گذار است. تمامی این تاثیرگذاری ها و تاثیرپذیری های از آنجا نشات می‌گیرد که در وهله نخست این وسیله ارتباطی با عواطف، اخلاق، فرهنگ و اعتقادات مردم سروکار دارد و قادر است افکار و اعتقادات خاصی را به مخاطبان خود القا نماید. قابلیت غیرقابل انکار سینما در اعتبار بخشی به تصاویرش، موجب شده است تا به رسانه ای برتر جهت تضعیف فرهنگ و یا ارتقا آن مبدل گردد. فیلم‌های تاریخی یکی از ژانرهای مطرح در سینما است ؛ فیلم تاریخی قدمتی طولانی دارد اما با وجود علاقه در بین بینندگان به لحاظ آماری درصد بسیار پایینی از تولیدات را به خود اختصاص داده است. تهیه ساخت فیلم تاریخی هزینه های بالایی را می‌طلبد که با توجه به ظرفیت اقتصادی سینمای ایران، توجیه اقتصادی نمی‌تواند داشته باشد. ساخت دکور، لباس، کار با سیاهی لشکرهای بسیارو انجام تحقیقات تاریخی مورد نیاز برای ساخت فیلم‌های تاریخی همه دست به دست هم داده‌اند تا تعداد بسیار کمی به ساخت فیلم‌هایی با مضامین تاریخی بپردازند. آن دسته از فیلم‌های تاریخی در سینمای ایران موفق بوده‌اند که سازندگان آن ها در کنار علائق تاریخی و دلبستگی شخصی به این حوزه و داشتن اطلاعات در مورد آن، قریحه سینمایی نیز داشته‌اند. مرحوم علی حاتمی به عنوان برجسته ترین فیلمساز ایرانی در این گونه آثار شناخته می‌شود. با توجه به گذشته پرافتخار و پیشینه درخشان ایران، متاسفانه ما ایرانیان در ساخت فیلم تاریخی و به نمایش گذاشتن این پیشینه موفق نبوده ایم. درصورتی که کشورهایی با پیشینه ای نه چندان طولانی بسیاری از وقایع تاریخی را دست مایه ساخت آثار سینمایی قرار داده و با سرمایه گذاری مناسب و سوددهی، تاریخ کاذبی را به نمایش گذاشه‌اند. ایران مهد مشاهیر هنر و دانشمندان صاحب نامی است که نه تنها در کشور بلکه شهرت آنها مرزها را در نوردیده و در جهان شناخته شده‌اند، اما سهم تمامی مشاهیر ایرانی از سینما محدود به تعداد اندکی است.با نگاهی به تاریخ ایران متوجه سهل انگاری و اهمال دست اندرکاران سینمای ایران در ساخت فیلم برای آشنایی جوانان ایرانی با گذشتگان و مشاهیر ایرانی هستیم. مبارزین و نخبگان بسیاری در این دیار بوده‌اند، خون دل خورده و برای آن جان خود را ادا کرده‌اند اما فیلمسازان حق آنان را به درستی به جا نمی‌آورده‌اند. آنها سرمایه های این کشور هستند و ما نیاز به بررسی زندگی نامه ایشان داریم.
جهان پهلوان تختی از جمله مشاهیری است که بر اساس زندگی اش دو فیلم سینمایی ساخته شده است؛ فیلم «جهان پهلوان تختی» سال تولید 1376 به کارگردان «بهروز افخمی» ، فیلم جدید دیگری که به زندگی آن پهلوان پرداخته فیلم «غلامرضا تختی» ساخته بهرام توکلی است که در دومین فیلم از جمله فیلم‌های زندگینامه ای در خصوص مرحوم تختی است. اسم فیلم « غلامرضا تختی» بر خلاف فیلم قبلی «جهان پهلوان تختی» نشان از این دارد که قرار نیست اغراقی در خصوص زندگی قهرمان اعمال شود. این حذف لقب ترا به عنوان تماشاگر با زندگی خصوصی یک قهرمان نزدیک می‌سازد. فیلم در همان آغاز بیننده خود را شوکه می‌سازد. مقدمات یک خودکشی. اتاق شماره بیست و سه هتل آتلانتیک محل خودکشی است. این همان محلی است که زندگی یک قهرمان به خاموشی و مرگ می‌انجامد. زمانی که تختی با خودکار قرص هایی را در میان لیوانی آب حل می‌کند و تماشاگر با گردش آب درون لیوان انگار به زندگی تختی در میان خرابه های آب سیاه کشانده می‌شود. زمانی که تختی کوچک مجبور برای مبارزه برای بقاست. پسرکی با لباس های ژنده، با چهره سیه چرده و کبره بسته از انتهای گودهای جنوب شهر تهران بر فراز شانه های مردم و هوادارانش می‌نشیند. نگاه کارگردان از سیاهی زندگی و بیان بدون اغراق وجه بارز این فیلم محسوب می‌شود. ساختار فیلم در محلهایی با استفاده از فیلم‌های آرشوی به سمت مستند کشیده می‌شود. این مسئله سبب واقعی تر شدن آن است. سیاه و سفید بودن فیلم نیز بر باورپذیر بودن آن موثر است. تختی ساخته توکلی در لحظاتی نفس ات را به شماره می‌اندازد با وجود این که می‌دانی تختی در مسابقه، رقیب آمریکاییش را شکست می‌دهد اما تقطیع درست و حساب شده ترا نگران می‌سازد. زندگی تختی، دلجویی از مردمش، دست گشاده اش، مبارزاتش با ساواک، هواداریش از آیت الله کاشانی و مصدق و...از کار تحقیقی وسیع و پی گیری خبر می‌دهد. فیلمی که هیچ تمایلی به اغراق ندارد نشان دادن فقر اسفناک مردمان جنوب شهر تهران، پدر مشکل دار و...به درستی نشان داده می‌شود و در انتها برای تماشاگر؛ تختی همچنان یک اسطوره مردمی باقی می‌ماند. تختی اسطوره مردمی در باور مردم مرگی مشکوک داشته و از توطئه گروههای سیاسی تا قتل توسط ساواک و...را در پس زمینه مرگ خود به همراه دارد. مرگی که توکلی نیز نمی‌تواند شک؛ تردید و دلایل مرگ را به درستی فاش سازد. اختصاصی آسمونی نقد از نجیبه نعمتی منتقد سینما
