روسای فدراسیون فوتبال از ابتدا تا امروز (بخش پایانی)

اختصاصی آسمونی

نوشته از مهدی زارعی

بخش پایانی: دوران بی ثباتی

**** فوتبال ایران در روزهای بی رئیسی به سر می برد و سایه تعلیق برفراز آن گسترده شده است. اتفاقی که قبلا در سال 1385 نیز برای فدراسیون فوتبال رخ داده بود. اما قبل از دوران علی کفاشیان و مهدی تاج، چه کسانی روسای فدراسیون بودند و در هر دوره چه اتفاقاتی برای فوتبال ایران رخ داد؟ چند سال قبل مجله همشهری تماشاگر مرور کاملی داشت بر نامهای مردانی که رئیس شدند. بخش دوم این نوشته را بدون کم و کاست می خوانیم. **** ناصر نوآموز ناصر نوآموز، اولین رئیس انتخابی فدراسیون فوتبال بود. نوآموز در سال 58 که رئیس فدراسیون فوتبال شد 41 ساله بود. او از بازیکنان سابق تیم ملی فوتبال و باشگاه دارایی تهران بود. در تابستان سال 58 مردان کارشناس در فوتبال ایران به دعوت حسین فکری، مسئول وقت سازمان (موقت) و حسین شاه حسینی که بعد مدت کوتاهی رئیس سازمان ورزش شد دور هم جمع شدند. با رای افراد حاضر ناصر نوآموز، رئیس فدراسیون فوتبال شد و مصطفوی که بعد از نوآموز بیشترین رای را داشت، به عنوان دبیر فدراسیون فوتبال مشغول به کار شد. به دنبال استعفای دولت موقت و آمدن رئیس جدید سازمان یعنی مصطفی داوودی، نوآموز هم از مسئولیت خود کنار گذاشته شد. *** هادی طاووسی طاووسی از مردان خوشنام با شخصیت و تحصیلکرده فوتبال بود که از جمله فعالیت های مهم اداری و سازمانی او معاونت سازمان برنامه و بودجه بود. او که مدت ها دروازه بان تیم های شاهین و پرسپولیس بود در سال 59 در حالی که 42 سال داشت رئیس فدراسیون فوتبال شد. اما یک سال بعد به علت اختلافات از مسئولیت خود کنار رفت. اختلاف علی محمد مرتضوی، رئیس اداره کل تربیت بدنی تهران و حسین کلانی رئیس جوان هیات فوتبال تهران با دخالت هادی طاووسی و حمایت او از کلانی مواجه شد و موجب استعفای طاووسی و آمدن حسین آبشناسان به عنوان رئیس جدید فدراسیون شد. *** حسین آبشناسان بعد از استعفای طاووسی در مردادماه سال 60، حسین آبشناسان با حکم سید مصطفی داوودی، رئیس جدید سازمان ورزش، رئیس فدراسیون فوتبال شد. آبشناسان بازیکن سابق تیم فوتبال شعاع تهران بود و مدتی قبل برادرش حسن آبشناسان را در جبهه های جنگ از دست داده بود. سرلشگر حسن آبشناسان برادر او بود. آبشناسان ابتدا رئیس هیات فوتبال و سپس رئیس فدراسیون شد. در اسفندماه سال 60، آبشناسان که مخالفان زیادی را در تشکیلات ورزش داشت، به حکم رئیس سازمان تربیت بدنی از کار برکنار شد.

فدراسیون فوتبال *** حسین راغفر همان قبل از انقلاب هم یک دروازه بان با اخلاق و مذهبی بود، او نامش را از جمشید به حسین تغییر داد. در بازی تیم ملی با المپیک برزیل در فروردین 55 دروازه بان اصلی تیم ملی شد. در سال 60 و زمانی که تنها 31 داشت به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال منصوب شد. عمر مدیریت راغفر جوان که بسیار بهتر از آبشناسان نتیجه گرفت و اهالی فوتبال علاقه زیادی به او داشتند فقط شش ماه بود. راغفر در شهریور سال 61، معاون فنی سازمان تربیت بدنی شد و از فدراسیون کنار کشید و دوباره آبشناسان رئیس شد. آبشناسان این بار به محض کناره گیری مصطفی داوودی از سازمان و سرکار آمدن اسماعیل داودی شمسی از مسئولیت خود برکنار شد. **** بهروز صحابه با انتصاب اسماعیل داودی شمسی به عنوان رئیس سازمان تربیت بدنی آبشناسان از مسئولیت خود برکنار و بهروز صحابه 32 ساله رئیس فدراسیون فوتبال شد. صحابه هافبک تیم پاس بود و با این تیم در سال های 55 و 56 قهرمان جام تخت جمشید شده بود. مدیریت صحابه جوان و تحصیلکرده هم زیاد طول نکشید، چرا که در پاییر سال 63 به خاطر مشغولیت فراوان در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی از مسئولیت خود کنار رفت و این بار نصرا.. سجادی این مسئولین را برعهده گرفت. *** نصرا... سجادی اسماعیل داوودی شمسی، رئیس سازمان در سال های 62 و 64 به نیروهای وزارت آموزش و پرورش علاقه بسیار داشت. اصولا این علاقه در سال های نخست وزیری رجایی، باهنر و میرحسین موسوی (58 تا 68) بسیار مشهود بود. سجادی در سال 63 رئیس فدراسیون شد، اما با آمدن احمد درگاهی به عنوان رئیس سازمان تربیت بدنی او هم از مسئولیتش کنار گذاشته شد. *** علی محمد مرتضوی با انتصاب احمد درگاهی به عنوان رئیس سازمان تربیت بدنی، مرتضوی در زمستان سال 64، رئیس فدراسیون فوتبال شد. مرتضوی که در ابتدای دهه 60 مدیرکل تربیت بدنی استان تهران بود  بعد از غائله استعفای 14 ملی پوش در بازی های آسیایی سئول، جانب ملی پوشان را گرفت. در فروردین ماه سال 66 مرتضوی قصد کنار گذاشتن دهداری از تیم ملی و انتصاب محمود یاوری را داشت اما احمد درگاهی به این اتفاق مایل نبود. درگاهی، مرتضوی را کنار گذاشت و از یک رئیس جدید و البته آموزش  و پرورشی دیگر بهره برد. *** محمد پهلوان او یک مدیر اصولگرا بود. در دوران استیلای شاگردان دهداری در گارد و هما بود، رئیس فدراسیون شد و کاظم رحیمی که شاگرد دهداری در گارد و پرسپولیس بود دبیر شد و دهداری هم سرمربی تیم ملی. به دنبال تغییر دولت و آمدن دکتر غفوری فرد به سازمان تربیت بدنی پهلوان از مسئولیت خود کنار گذاشته شد و جای خود را به ناصر نوآموزی داد که موفق ترین رئیس فدراسیون بعد از انقلاب تا آن سال بود. نوآموز چهار سال رئیس فدراسیون بود و در تیرماه سال 72 به بهانه خستگی از فدراسیون فوتبال کشور استعفا داد. *** محمد صفی زاده استفاده دکتر غفوری فرد از صفی زاده به واسطه قدرت نمایی صفی زاده در فوتبال باشگاهی، مدیریت حرفه ای کشاورز و نمایش قدرت اقتصادی او بود. صفی زاده با تکیه بر توان وزارت کشاورزی در فوتبال، حضوری قدرتمند اما بی نتیجه داشت. با آمدن مصطفی هاشمی طبا در دولت دوم هاشمی رفسنجانی به جای غفوری فرد حق انتخاب یک رئیس فدراسیون فوتبال جدید به طور قطع برای هاشمی طبا محفوظ بود.

آقای کفاشیان و آقای تاج *** امیر عابدینی هاشمی طبا در سال 73 امیر عابدینی را رئیس فدراسیون فوتبال کرد. عابدینی که در وزارت معادن و فرزات، معادن محلوجی بود و تجربه موفق یک ساله ای را در مدیریت باشگاه پرسپولیس داشت کارش را شروع کرد اما شکست در بازی های آسیایی 1994 هیروشیما موجب بروز اختلاف بین او و معاونت فنی جدید سازمان یعنی مهندس فائقی شد و عابدینی قبل از آنکه اخراج شود استعفایش را نوشت و محترمانه رفت. *** داریوش مصطفوی در آبان 73 جای عابدینی را گرفت. او دو بار در سال های 58 و 68 دبیر فدراسیون بود و تجربه مدیریت و سازمان اداری فوتبال را داشت، مصطفوی در سال 73 مناسب ترین گزینه تشخیص داده شد. در آذرماه سال 76 بعد از صعود تیم ملی به جام جهانی 98 فرانسه، مصطفی از مسئولیت خود کنار گذاشته شد. می گویند اصرار دولت برای مدیریت قدرتمند تیم ملی در جام جهانی منجر به حذف مصطفوی و استفاده از صفایی فراهانی شد. مصطفوی زودتر از اخراج، استعفا داد تا فوتبال تعلیق نشود. *** محسن صفایی فراهانی در دوره اول هاشمی طبا او را ظاهرا منصوب کرد، اما نصب او مجاری فوقانی تری از ریاست سازمان بود. صفایی فراهانی برای تزریق قدرت لجستیکی به فوتبال وارد گود شد و فوتبال را از لحاظ شخصیتی قدرتمند ساخت. در سال 80 و در اولین مجمع قانونی و انتخاباتی، صفایی فراهانی به عنوان رئیس انتخابی فوتبال برگزیده شد. او چند ماه بعد از مسئولیت خود رسما استعفا داد. *** محمد حسین دادکان به عنوان نایب رئیس صفایی هرندی کارش را شروع کرد و در دی ماه سال 81 دومین رئیس انتخابی فوتبال بود. اختلاف او با رئیس جدید سازمان یعنی علی آبادی، منجر به کنار گذاشته شدن از فدراسیون شد. جریانی که از لحاظ دیپلماتیک به ضرر فوتبال بود. اما به دنبال استعفای دادکان جریمه فیفا گریبان فوتبال ایران را نگرفت!

آقای دادکان و آقای مصطفوی     مهدی زارعی