- آسمونی
- مجله اینترنتی
- علمی و دانستنی
- نوآوری و اختراع
- اولین عکاس جهان که بود؟
اولین عکاس جهان که بود؟
سال‌ها قبل از اختراع عکاسی، اساس کار دوربین عکاسی وجود داشته‌است؛ موزی فیلسوف چینی، ارسطو و اقلیدس ریاضی‌دانان یونانی در سدهٔ 5 و 4 پیش از میلاد نحوهٔ کارکرد دوربین سوراخ سوزنی را شرح داده‌بودند.در یونان باستان عقیده بر این بود که نور از چشم به سمت اشیا می‌تابد و بازتاب آن باعث دیدن می‌شود. ارسطو و اقلیدس با استفاده از تئوری سوراخ‌سوزنی تلاش کردند خلاف آن نظریه را ثابت کنند؛ آنها در پشت دوربین‌های سوراخ سوزنی صفحه‌ای نیمه‌مات قرار می‌دادند تا تصویر بازتاب‌شده روی آن با چشم دیده شود. در قرن ششم میلادی، آنتمیوس ریاضی‌دان بیزانسی در آزمایش‌های خود از دوربین تاریکخانه‌ای استفاده کرد.
اولین عکاس ایرانی ناصرالدین شاه بود. از یادداشت‌های ناصرالدین شاه چنین بر می‌آید که وی علاوه بر آنکه عکاسی می‌کرد با روش‌های علمی و فنی عکاسی نیز آشنا بود، طرز کار دوربین‌های مختلف را به خوبی می‌دانست و معمولاً از دوربین‌های سه پایه بزرگ برای عکاسی استفاده می‌کرد. قدیمی‌ترین عکس‌های ناصرالدین شاه مربوط به پرتره‌ای از خودش و مادرش است.
اسناد تاریخی نشان می‌دهند که شاه علاوه بر آنکه خود عکاسی می‌کرد، علاقه وافری به ترویج عکاسی داشت. عکس‌های موجود در آلبوم شاه نشان می‌دهد که درباریان آن زمان خود عکاسان چیره دستی بوده‌اند؛ آقا رضا از پیشخدمتان مخصوص شاه که عکاسی را در دار‌الفنون فرا گرفته بود، به مقام نخستین عکاسباشی منصوب شده بود.
برجسته‌ترین و پرکار‌ترین عکاس حرفه‌ای ایران در پایان قرن نوزدهم «انتوان سوربوگین» بود که علاوه بر آنکه عکاس بود یک سیاح بود و به همین دلیل تمام ایران را زیر پا گذاشت و از مناظر، معماری و اشیاء پیرامون خود عکس‌های زیادی گرفت. عکس‌هایی که همین الان در سفرنامه‌‌ها می‌بینید بیشتر حاصل زحمات این عکاس است.
ویژگی عکاس سوربوگین نگاه همه جانبه و دقت نظر او پیرامون اطرافش بود و به همین دلیل عکس‌هایش در سال 1897 مقام اول نمایشگاه بروکسل را کسب کرد و یک مدال طلا برای او به ارمغان آورد. عکس‌های سوربوگین نشان می‌دهد که وی علاقه وافری به نور‌پردازی و نشان‌دان مقیاس‌ها و نمایش وجوه تاریخی در عکس‌هایش داشت. عکس‌هایش را در روز می‌گرفت و مناظر طبیعی و تاریخی را به نسبت مقیاس آنها به تصویر می‌کشید.
بعد‌ها یکی از شاگردان عکاسخانه عبدالله میرزا که لقب روسی‌خان را برای خود انتخاب کرده بود در خیابان علاءالدوله عکاس‌خانه‌ای دایر نمود عکس‌های او که همه مارک روسی‌خان داشتند بیشتر درباره انقلاب مشروطه و آزادیخواهان آن زمان و به خصوص سران انقلاب مشروطه است. عکاسخانه روسی خان تا سال 1299 هجری شمسی دایر بود و پس از مسافرت روسی خان با محمد علی شاه به اروپا تعطیل شد.
عکس زیر اولین عکس جهان است که در سال 1826 توسط عکاس فرانسوی «ژوزف نیسه فور نیپس» ثبت شد، او این عکس را در طی هشت ساعت با فرایندی که آن را «هلیوگرافی« نامید، ثبت کرد.
