نقد و بررسی فیلم چیست و روش تحلیل فیلم

در اصطلاح، نقد به مفهوم داوری و قضاوت دوجانبه در مورد یک فیلم است. نقد، نوعی مقاومت است. اگر می خواهید بدانید نقد و بررسی فیلم چیست و روش تحلیل فیلم را بیاموزید، این بخش آسمونی را تا پایان مطالعه نمایید.

نقد و بررسی فیلم چیست و روش تحلیل فیلم

نقد فیلم چیست؟ | what is film criticism

آسمونی : نقد فیلم، تجزیه و تحلیل و ارزیابی فیلم است که با بررسی فیلم تفاوت دارد؛ زیرا نقد فیلم یک تحلیل پیچیده و نوعی قضاوت بخصوص در مورد فیلم است در حالی که بررسی فیلم، توصیه ای بر اساس نظر مخاطب محسوب می شود. آسمونی : نقد فیلم به دو دسته تقسیم می شود :

• نقد روزنامه نگاری : معمولا در روزنامه ها، مجلات و سایر رسانه های عمومی دیده می شود.
• نقد آکادمیک: توسط پژوهشگران عرصه فیلم که در زمینه تئوری فیلم ها  اطلاعات کافی دارند ارائه شده و معمولا در نشریات علمی منتشر می شوند.

تاریخچه نقد و بررسی فیلم

فیلم و فیلم سازی در اواخر سال 1278 شمسی شکل گرفت اما اولین نقدها صنعت فیلم بعد از سال 1278 شمسی به وجود آمدند. علاوه بر این ، اولین مجله هایی که نقد فیلم را چاپ کردند ، مجله های optical lantern, cinematograph , bioscope  بودند. تا دهه 1300 شمسی ، نقد فیلم برای منتقدین بیشتر جنبه سرگرمی داشته و به مخاطب کمک می کرد تا فیلم را بهتر درک کنند. از دهه 1320 شمسی، نقد فیلم جنبه علمی تری پیدا کرد و مفهوم ستاره سینما (سلبریتی) توسعه پیدا کرد. این موضوع موجب شد تا منتقدان با وسواس بیشتری به نقد فیلم بپردازند و فقط در مراسم های فرش قرمز و رویدادهای مهم مرتبط با بازیگران دیده شوند.

در دهه 1330 شمسی، نوع جدیدی از نقد فیلم شکل گرفت که شبیه فرمت مقاله بود. منتقدان در این سبک، فیلم را به شیوه خاصی نقد کرده و سعی میکنند تا طرفین بحث را متقاعد کنند. این نوع از انتقاد، جریان نقد فیلم را تغییر داده وتوجه بسیاری از مجلات معتبر را به خود جلب کرد. با گذشت زمان، نقد بصورت جدی تری دنبال شد و منتقدان صنعت فیلم نیز شهرت پیدا کردند. از میان منتقدان مشهور فیلم، میتوان به "جیمز اوی "، "اندرو ساریس" و "پیر تراورز"(منتقد مدرن) اشاره کرد. سر فصل هایی که در این مقاله به تفضیل شرح می دهیم عبارتند از نقد فیلم چیست، چگونگی نقد فیلم و آموزش نقد فیلم.

چگونگی نقد و بررسی فیلم

هنگامی که یک منتقد به قصد نقد کردن فیلم ، فیلمی را تماشا می کند، باید در نظر داشته باشد که هر لحظه از فیلم چه تاثیری روی بیننده می گذارد. در کل، ساخت فیلم یک روند پیچیده است که در ورای هر بخش از آن، دلیل منطقی وجود دارد. منتقد فیلم غالبا ، فیلم نامه و محتوای فیلم را توضیح داده، موضوع آنرا تجزیه و تحلیل کرده و میزان لذت بخش بودن تجربه دیدن فیلم را ارزیابی می کند. در مبحث چگونگی نقد فیلم باید به این موضوع اشاره کردکه، منتقدان برای بهتر نقد کردن فیلم ، با بازیگران فیلم نیز مصاحبه می کنند. غالبا، آنها ، در حین دیدن فیلم نکاتی را یادداشت کرده و نظر شخصی، کارشناسی و تخصصی خود راجع به هر بخش از فیلم مینویسند تا بر اساس آنها، فیلم را نقد کنند. همچنین، ممکن است که منتقدان برای یافتن نکات تکنیکی ، بررسی ها و جستجوهای مفصلی در زمینه نقد فیلم انجام دهند.

درآمد نقد فیلم

آسمونی : منتقدان و داوران فیلم معمولا برای مجلات ، ایستگاه های رادیویی، شبکه های تلویزیونی یا روزنامه ها کار می کنند. بعضی از این منتقدان، به به صورت مستقل کار کرده و نقدهای خود را به انواع نشریات مرتبط با صنعت فیلم ارسال می کنند. علاوه بر این، برخی دیگر از منتقدان، برای خود وب سایت های تخصصی نقد فیلم طراحی کرده و نقد فیلم های مختلف را در وب سایت شان می گذارند تا همه بتوانند از آنها استفاده کنند.

گاهی نیز ، کار منتقدان تمام وقت نبوده و کارهایی مانند بازنگری فیلم یا کارهایی در حوزه های مرتبط با فیلم انجام میدهند. در ایالات متحده آمریکا، منتقدان در دسته و رده خبرنگارها و تحلیل گرهای اخبار قرار می گیرند و درآمد سالیانه آنها 150  میلیون است.

انواع نقد فیلم

نقد فیلم انواع مختلفی دارد که هرکدام اهداف مشخص و متمایزی را دنبال می کنند. این نقدها عبارتند از:

نقد مخرب

آسمونی : معمولا منتقد با استفاده از نقد مخرب، دیدگاه طرف مقابل را بی اعتبار کرده و در واقع هدفش، نابودی مخاطب است. گاهی به نظر می رسد که نقد مخرب قابل توجیه نبوده و فقط به قصد آزار و اذیت بیان شده باشد. عموما، خود نقد مخرب نیز به دلیل تاثیر بد و تخریبی که دارد ،مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. البته ، این نقد در زمینه های سیاسی و نظامی لازم و ضروری است.

نقد سازنده

در این نوع از نقد، نشان داده می شود که میتوان کاری را با روش یا رویکرد بهتری انجام داد. این نقدها به صورت پیشنهاد های سازنده بوده و  بیان می کند که چطور میتوان یک مشکل معین را بهترحل کرد. معمولا برای نقد یک فیلم، تلفیقی از نقد منفی و سازنده استفاده می شود. شرکت در دوره آموزشی آشنایی با نقد و بررسی فیلم که توسط مرکز آموزش مجازی پارس برگزار شده ، به همه علاقمندان حوزه فیلم امکان می هد تا به تمام اصول و قواعد این حوزه مسلط شده و با استفاده از مدرک معتبری که دریافت می کنند ، برای شروع فعالیت به عنوان منتقد سینما آماده شوند.

نقد منفی

نقد منفی، به معنی اعلام کردن اعتراض است و هدف آن نشان دادن چیزی است که از نظر منتقد اشتباه ، غیر قابل قبول، نادرست یا بی معنی به نظر می رسد. از این نوع نقد، نوعی حمله شخصی محسوب می شود در حالیکه ممکن است هدف منتقد واقعا حمله شخصی نباشد. گاهی، این نقد موجب میشود تا افراد احساس کنند مورد توهین قرار گرفتند و در نتیجه نقد را جدی نگرفته یا  به آن عکس العمل جدی نشان دهند.

مشکل اصلی این نقد این است که به جای گفتن توانایی های بازیگران، به آنها گوشزد می کند که چه کاری را نمیتوانند یا نباید انجام دهند. در نتیجه، این نقد افراد را ناتوان کرده و توانایی های افراد را نادیده گرفته و زیر سوال می برد.

منتقد حرفه ای فیلم

منتقدهای فیلم، نقش حیاتی در صنعت فیلم دارند؛ از این جهت، افرادی که قصد دارند بعنوان منتقد حرفه ای فیلم فعالیت کنند باید خصوصیات خاصی داشته باشند، تا از عهده این مسئولیت بر بیایند. این خصوصیات و ویژگی ها عبارتند از:

• داشتنِ مدرک در یکی از رشته های هنری
• داشتن مدرک خبرنگاری
• داشتنِ مهارت های ارتباطی قوی
• تشخیص مراحل فیلم سازی مانند فیلم نامه، عکاسی
• دریافت و درک پیام فیلم
• توانایی بررسی و ارزیابی فیلم
• انتخاب کلمات درست برای نقد فیلم برای مخاطب
• تخصص داشتن در تشخیص ژانرها
• مطالعه مجلات مرتبط با فیلم
• دیدن انواع فیلم ها

آموزش نقد فیلم

با اینکه برای آموزش نقد فیلم، هیچ منبع خاصی پیشنهاد نشده و گاهی فعالیت در این حرفه به تحصیلات خاصی نیاز ندارد اما، داشتن مدرک کارشناسی در رشته خبرنگاری، مطالعات فیلم یا دیگر حوزه های مرتبط الزامی است. دوره هایی که دانشجویان علاقمندان به این رشته باید بگذرانند شامل تاریخچه فیلم، فیلم نامه نویسی، تئوری فیلم، آشنایی با اصطلاحات و سبک های فیلم و مطالعه ژانرهای مختلف مانند موزیکال و ترسناک است. علاوه بر این، علاقمندان به نقد فیلم و صنعت فیلم میتوانند در برخی دوره های آموزشی آشنایی با نقد و بررسی فیلم که توسط برخی موسسات برگزار می شود شرکت نموده و با گذراندن دوره های تعیین شده، مدرک معتبر دریافت کنند.