- آسمونی
- مجله اینترنتی
- تحصیل و آموزش
- پژوهش و نگارش
- آشنایی با تحریریه و هیئت تحریریه
آشنایی با تحریریه و هیئت تحریریه
تحریریه به مکان و مرکزی گفته می‌شود که در آن خبرنگارها-گزارشگرها، ویراستارها و تهیه‌کننده‌های تلویزیونی به همراه دیگر کارکنان مشغول دریافت خبر برای نشر در روزنامه‌ها، روزنامه‌های آنلاین و مجله‌ها یا برای پخش در رادیو یا تلویزیون هستند. برای آشنایی با تحریریه و هیئت تحریریه و اهداف و وظایف تحریریه و هیئت تحریریه این بخش آسمونی را تا پایان مطالعه نمایید.
آشنایی با تحریریه و هیئت تحریریه
به گزارش آسمونی : هیئت تحریریه به گروهی از افراد که در یک نشریه خط مشی سرمقاله نشریه را تعیین می‌کنند، گفته‌می‌شود. تقریباً همه ژورنال‌های دانشگاهی، هیئت تحریریه‌ای متشکل از دانشگاهیان بدون دستمزد دارند.
معنی کلمه تحریریه در فرهنگ معین
(تَ یِّ) [ ع . ] (ص نسب .) مؤنث تحریری (منسوب به تحریر). ؛~هیئت ~: هیئت نویسندگان یک روزنامه ، یک مجله و مانند آن .
هیئت تحریریه
هیئت تحریریه معمولاً از افرادی برجسته در حوزۀ تخصصی نشریه تشکیل می‌شود. داشتن یک هیئت تحریریه بسیار مهم است:
"آنها به عنوان سفیران نشریه عمل می‌کنند. کیفیت مجله تا حد زیادی به خاطر اعضا و مدارک تحصیلی آنها مورد قضاوت قرار می‌گیرد"
اهداف هیئت تحریریه
به غیر از اعتباری که برای مجله فراهم می‌کند، نقش هیئت تحریریه راهنمایی و حمایت از ویراستار و سردبیر است. کارکردهای هیئت تحریریه کارهای ذیل را شامل می‌شود:
- شناسایی موضوعات جدید برای مقالات،
- ویرایش‌های خاص و توصیه به مدیران مجله
- ارائۀ بازخورد دربارۀ شمارهای اخیر
- پیشنهاد موضوع علمی برای موضوعات و نویسندگان احتمالی
- ایجاد رابطه علمی با کسانی که بتوانند در آینده سهمی در مجله داشته باشند
- داوری همتا
- شناسایی کسانی که بتوانند در روند داوری همتا شرکت کنند و نظراتی سازنده در این رابطه ارائه دهند
- حمایت از نویسندگان، خوانندگان و مشترکین مجله
- تشویق همکاران برای تلاش و مشارکت بیشترعلمی و عملی در مجله علمی
استخدام اعضای هیئت تحریریه
اعضای هیئت تحریریه باید افرادی دانشمند باشند که در راستای مقررات اصلی مجله، مورد قضاوت قرار گرفته و انتخاب شده باشند؛ وگرنه تصمیماتشان نمی‌تواند ارزشمند قلمداد شود. تعداد مقالات چاپ شده و سطح علمی از عامل‌های اصلی برای عضویت در هیئت تحریریۀ یک مجلۀ علمی است.
شناسایی کاندیداهای احتمالی
کاندیداهای احتمالی باید از میان نویسندگان و داورهایی که برای شما کار کرده و مدت‌ها قلم زده‌اند، انتخاب شوند. اعضای دیگر هیئت تحریریه نیز می‌توانند کسانی را به این منظور معرفی کنند.
به هنگام استخدام اعضای احتمالی هیئت تحریریه، بهتر است به آنها دربارۀ نقش، حوزۀ کاری و مسئولیت‌هایشان در مجله توضیحی کوتاه داده شود. بهتر است که این کار به شکلی کاملاً شفاف و روشن صورت گیرد و هیچ سؤالی برای افراد بی‌پاسخ نماند.
روابط خوب کاری میان هیئت تحریریه و مجله بسیار حیاتی است. هیئت تحریریه برای مجله کار می‌کند. دعوت از افراد برای عضویت در هیئت تحریریه مسئله‌ای بسیار ارزشمند است؛ بهتر است که به‌کارگیری افراد در بازۀ زمانی محدودی صورت گیرد. تمدید قراردادها باید منوط به بررسی عملکرد افراد باشد. بازۀ زمانی سه ساله برای بسیاری از نشریات بازه‌ای استاندارد محسوب می‌شود. بررسی کار افراد و داشتن اطلاعات به روز از عملکرد آنها، چه مثبت و چه منفی، برای اتخاذ تصمیمات آینده می‌تواند ارزشمند باشد.
داشتن اعضایی از فراسوی مرزها
در خصوص تعداد اعضای هیئت تحریریه قانونی وجود ندارد. هر مجله بسته به حوزۀ کاری و گستردگی آن و با توجه به منابعی که در اختیار دارد و همچنین قوانین مجله علمی، به استخدام اعضای هیئت تحریریۀ خود می‌پردازد. اما آنچه مهم است این است که از مرزها بگذریم و در صورت امکان از دانشمندان و اساتید فرا سوی مرزها دعوت به کار کنیم. تنوع عقیده‌ها می‌تواند موجب شکوفایی و پیشرفت مجله شود.در ایران حداقل تعداد هیئت تحریریه، هفت نفر در نظر گرفته شده است. هیچ سقفی برای افزایش تعداد افراد وجود ندارد.
کارکنان هیئت تحریریه
سردبیرها در نهایت مسئول محتوای مجلۀ خود هستند. چاپ مقالات باکیفیت بالا و جذب جامعۀ علمی و جلب رضایت نویسندگان از سویی و انجام کارهای اداری، مدیریت منابع و زمان از سوی دیگر از وظایف آنهاست. دو مشخصۀ یک سردبیر خوب از این قرار است:
1- برخورداری از دانش در حوزۀ کاری‌اش
2- منظم بودن. با توجه و ابعاد مجله تعداد افرادی که سردبیران می‌توانند به کار بگیرند متفاوت است.
نقش‌های عمده و رایج موجود در یک هیئت تحریریه به شرح ذیل است:
سردبیر: ویراستار ارشد که تمام مسئولیت‌ها به عهدۀ اوست.
مدیر ویراستاری: که مقالات را می‌پذیرد، داورها را مشخص می‌کند، رابط میان نویسنده، داور و اعضای هیئت تحریریه است، و گاه خود ویرایش نیز می‌کند. شرکت‌های خصوصی مانند دانش گستر فرنام به عنوان کمک ناشر در این خصوص افراد آموزش دیده را به مجلات معرفی می‌کنند.
ویراستار: که مسئول ویراستاری مقالات از لحاظ علمی و ادبی است. در نشریات علمی بزرگ، شغل ویرایش به دو گروه ویرایش علمی و ادبی تقسیم می‌شود. اما بهتر است که ویراستار فردی خبره و با قابلیت ویرایش علمی و ادبی متن باشد. کیفیت و رعایت استانداردهای نشر علمی، ارتباط مستقیمی به وضعیت ویراستار یک نشریه دارد. موسسات انتشاراتی، با مدیریت چندین مجله، اغلب یک تیم ویرایش خبره در زمینه‌های انتشار مجلات را تشکیل می‌دهند.
نمونه‌خوان: که باید متون ویرایش شده را دوباره خوانی کند تا خطاهای باقی‌مانده را برطرف سازد. نمونه‌خوان اصلی‌ترین نقش را پیش از انتشار کاغذی یک مجله دارد. بررسی کلیه استانداردها، یکسان بودن متن و بررسی عدم جابجایی محتوای مقاله از ابتدایی‌ترین مواردی است که نمونه‌خوان در یک نشریه علمی انجام می‌دهد.
گاه برخی از این نقش‌ها در مسئولیت‌هایشان دچار همپوشانی می‌شوند. به‌ویژه در مجلات کوچک‌تر که یک نفر ممکن است مسئول مدیریت تمام مجله باشد. اگر تعداد ویراستاران بیشتر باشد، آنها مجبور هستند که به شکل یک گروه کار کرده و با هم تعامل داشته باشند. داشتن کسانی که بتوانند برای داوری، ویراستاری و چاپ مقالات به آنها اعتماد کرد، مهم است. برخی از ویراستاران ممکن است در حوزه‌ای خاص تخصص داشته باشند، برخی تنها مقالاتی با موضوعاتی خاص را ویراستاری کنند.
جلسات هیئت تحریریه
جلسات هیئت تحریریه فرصتی مناسب است برای اینکه تمامی اعضاء با یکدیگر ملاقات کنند، دربارۀ شماره‌های اخیر بحث کنند و به رد و بدل سؤالات و ایده‌ها بپردازند.
اگر دیدار با تمامی اعضاء هیئت تحریریه در یک زمان و یک مکان ممکن نشد، بهتر است که سردبیر تک‌تک و یا به شکل گروه‌های کوچک با آنها دیدار کند. دیدار با اعضای هیئت تحریریه نکته‌ای کلیدی در ساختن شبکۀ قوی ارتباطات بین سردبیر و اعضای آن است.
