- آسمونی
- مجله اینترنتی
- علمی و دانستنی
- آیا میدانستید؟!
- فرق کاغذ و مقوا
فرق کاغذ و مقوا
مرز تقسیم بندی بین کاغذ و مقوا کاملا مشخص نیست و دلیل این امر این است که وزن سبک ترین مقوا از سنگین ترین کاغذ کمتر است در تعیین این مرز، کاربرد نسبت به وزن نقش مهم تری دارد. به طور کلی، کاغذ برای چاپ و مقوا برای بسته بندی استفاده می شود.
کاغذها بر اساس مواد تشکیل دهنده به دو گروه تقسیم می شوند:
1- کاغذهای حاوی چوب یا کاغذهایی که از تفاله مکانیکی ساخته می شوند که انواع این کاغذها عبارتند از:
کاغذهای چاپ روزنامه که یا کلا از تفاله مکانیکی ساخته می شوند و یا مقدار کمی (حداکثر تا 15 درصد) تفاله شیمیایی تصفیه شده دارند. امروزه به طور روزافزون به جای تفاله مکانیکی از فیبرهای بازیافتی استفاده می شود.
کاغذهای مجله بدون پوشش که در ساخت این کاغذها به طور معمول از 50 درصد تا 70 درصد تفاله مکانیکی، 10 تا 25 درصد تفاله شیمیایی تصفیه شده و همچنین 15 تا 30 درصد سایر مواد افزودنی استفاده می شود.
کاغذهای پوشش دار مجله که حاوی 40 تا 60 درصد تفاله مکانیکی، 25 تا 40 درصد تفاله خاک اره تصفیه شده و 20 تا 35 درصد مواد پر کننده و رنگ پوششی می باشند.
2- کاغذهای چاپی بدون چوب (کاغذهای ترم) که به طور عمده از تفاله شیمیایی و کمتر از 10 درصد تفاله مکانیکی ساخته می شوند. انواع این نوع کاغذها عبارتند از:
کاغذهای چاپ بدون پوشش که از 55 تا 80 درصد تفاله تصفیه شده چوب، حداکثر تا 30 درصد تفاله تصفیه شده خاک اره و 10 تا 30 درصد سایر مواد پرکننده ساخته می شوند.
کاغذهای چاپ روکش دار که در این نوع کاغذ ضخامت لایه پوشش به مورد استفاده کاغذ بستگی دارد.
انواع دیگر کاغذ عبارتند از:
کاغذهای بسته بندی و لفاف
کاغذهای تیشو
کاغذهای پشت چسب دار - لیبل
کاغذهای ضد چربی
کاغذهای دیواری
مقواها:
مقوا نوعی کاغذ ضخیم میباشد که توانایی حفظ شکل بیشتری نسبت به کاغذ عادی دارد. از آن برای بستهبندی، ساختن کاردستی، لوازم مصرفی با عمر کم و همچنین برای درزبندی و بسیاری کاربردهای دیگر استفاده میگردد.
مقواها به طور عمده از تفاله های شیمیایی و مکانیکی و فیبرهای بازیافتی ساخته می شوند و مقوا ها را با توجه به مورد استفاده می توان به 4 دسته کلی تقسیم نمود:
1- مواد خام مورد استفاده برای ساخت ورق کارتن بسته بندی که شامل لایه سطحی و لایه موج دار میانی ورق های کارتن می باشند.
2-مقواهای جعبه که برای ساخت انواع جعبه مقوایی بسته بندی استفاده می شوند و شامل تقسیمات متعدد می باشند.
3-مقواهای بسته بندی مایعات
4-مقواهای گرافیکی که در ساخت محصولاتی از قبیل کارت، فایل، پوشه، محافظ و پوشش دهنده ها کاربرد دارند.
استانداردها
نکات اصلی مربوط به استانداردهای مقواهای بهداشتی عبارتند از:
تاثیر ظرف و مظروف از نظر میکروبی و شیمیایی و خطرات:
با توجه به جمعآوری کاغذهای بازیافتی در شرایط غیربهداشتی احتمال آلودگیهای متفاوتی وجود دارد که عمدهترین آنها عبارتند از آلودگیهای میکروبی و آلودگیهای شیمیایی.
استحکام بستهبندی جهت حفظ مظروف:
دارای استانداردهای متنوعی است که به منظور تعیین کیفیت بستهبندیهای مقوایی تدوین شدهاند که عمدهترین آنها عبارتند از کمینه شقی مقوا با زاویه خمش 15 درجه، کمینه مقاومت به ترکیدن، جرم پایه مقوا و غیره.
چسب مورد استفاده:
با توجه به اینکه در صنعت مقواسازی از انواع نشاسته یا مخلوطهای آن استفاده میشود، و چون نشاسته میتواند توسط ریزاندامگان به عنوان ماده غذایی استفاده شود، نظارت و کنترل کیفیت چسب و استفاده از نشاستهٔ مرغوب ضرورت دارد. همچنین میتوان از ترکیباتی چون پلی وینیل استات و پلی وینیل الکل که افزون بر داشتن قابلیت چسبندگی، از آلودگیهای میکروبی نیز میتواند مانع شود، استفاده کرد.
روکش پلیاتیلن:
هرچند روکش پلیاتیلن به دلیل تصور حایل میکروبی-شیمیایی بودن ترجیح داده میشود، اما از نظر فودگرید (دارای درجه غذایی) بودن مورد تردید بوده و میتوانند آلودگیهایی را به ماده خوراکی انتقال دهند. همچنین در فرآیند تولید مقوا، ابتدا کاغذ به وسیله لایه پلی اتیلن لامینه شده و سپس با چسب به مقوا چسبانده میشود که این عمل باعث حفظ رطوبت مقوا و درنتیجه رشد ریزاندامگان – بهویژه کپکها و مخمرها – و ایجاد آلودگی میشود. همینطور پلیاتیلن محافظ نبوده و دارای قابلیت نفوذپذیری است.
مواد ضدعفونی مورد استفاده: با توجه به بارآلودگی اولیه کاغذهای بازیافتی، استفاده از موادضدعفونی مناسب و مخصوص این کار الزامی است. ترکیباتی مانند آهک که گاهی به عنوان مواد ضدعفونی مورد استفاده قرار میگیرند، علاوه بر این که وسیع الطیف نبوده ومخصوصا برروی قارچها تاثیر چندانی ندارند با بالابردن PH باعث تخریب زنجیرههای سلولزی و کاهش استحکام مقوا میگردد.
مقواهای پشت طوسی:
مقواهای پشت طوسی که استفاده از آنها به خصوص در بستهبندی داروها معمول میباشد از نوع بازیافتی (خارجی) بوده و نظر به بازیافتی بودن آنها و حساسیتهای موجود در رابطه با نوع کاربری آنها استفاده از آنها در بستهبندیهای دارویی از لحاظ قانونی ممنوع میباشد.