انواع سکه های طلا

همانطور که می دانید انواع سکه وجود دارد، سکه امامی، سکه بهار آزادی، سکه پارسیان، سکه گرمی، سکه غیر بانکی. آسمونی در این بخش تفاوت سکه امامی، بهار آزادی، پارسیان، گرمی و سکه غیر بانکی را شرح می دهد. همچنین پس از مطالعه این مطلب میتوانید بیشتر راجع به تاریخچه سکه در ایران که قبل تر در آسمونی منتشر کردیم نیز بخوانید.

تفاوت سکه های امامی، بهار آزادی، پارسیان، گرمی و غیر بانکی را در عکس زیر میتوانید ببینید:

سکه امامی چیست؟

• از نظر شکل: سکه‌ها در دو نوع «طرح قدیم» (1358 تا 1370) و «طرح جدید (امامی)» (1370 تاکنون) هستند.
• از نظر قطع: سکه‌ها در انواع «ربع»، «نیم»، «یک» یا «تمام»، «دو و نیم»، و «پنج» بهار آزادی موجود هستند.

پس از انقلاب 1357 ایران، به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و با تأیید و دستور نخست وزیر دولت موقت، به مناسبت و یادبود نخستین بهار پیروزی انقلاب 1357 در ایران، اجازه ضرب انواع مسکوک طلا بنام «بهار آزادی» صادر شد. از آن زمان تاکنون، سکه‌های بهار آزادی با دو طرح مختلف ضرب شده‌اند:
یک روی این سکه بنام علی بن ابیطالب بود شش بار تکرار «علی» به خط معقلی تزیینی در داخل یک شش ضلعی، و قید عبارت «بانک ملی ایران» در زیر آن) و بر روی دیگر آن تصویر بارگاه علی بن موسی الرضا به همراه عبارت «نخستین بهار آزادی» و تاریخ 1358 منقوش بود. از آن پس تا سال 1370، انواع سکه‌های بهار آزادی با همین طرح تولید می‌شد.
به غیر از شکل ظاهری، اختلاف مهم دیگری بین سکه‌های طرح قدیم و جدید وجود دارد که در زمان ضرب آنهاست، چرا که بانک مرکزی دیگر به ضرب سکه طرح قدیم اقدام نمی‌کند؛ این مسئله، موجب ویژگی خاص سکه‌های طرح قدیم، و افزایش قیمت آنها نسبت به سکه‌های طرح جدید می‌شود، وگرنه در میزان طلای به کار رفته در سکه‌های طرح جدید و قدیم کوچکترین تفاوتی وجود ندارد.

سکه بهار آزادی چیست؟

سکه بهار آزادی یکی از مسکوکات طلای قانونی در جمهوری اسلامی ایران است. از سال 1358 خورشیدی، به مناسبت و یادبود پیروزی انقلاب 1357 ایران، انواع سکه‌های بهار آزادی در دو طرح متفاوت و در قطع‌های مختلف ضرب شده‌است. عیار طلای این سکه‌ها (اعم از طرح قدیم و جدید) 900 در 1000 است. معمولاً در هر سال ضرابخانهٔ بانک مرکزی ایران، سکه‌ها را ضرب کرده و از طریق بانک‌های عامل یا صرافی‌های مجاز به بازار عرضه می‌کند. این سکه‌ها به صورت خرد یا عمده و به قیمت روز خرید و فروش می‌شوند. سکهٔ بهار آزادی به عنوان هدیه، مهریهٔ ازدواج، عیدی کارمندان دولت و نیز برای سرمایه‌ گذاری و پس‌ انداز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سکه پارسیان چیست؟

سکه پارسیان به دلیل شباهتی که با سکه دارد به عنوان سکه شناخته میشود که همانند سکه بهار آزادی و یا نیم و ربع بهار آزادی دارای وزن ثابت نمی باشند و هر کدام دارای  وزنی مجزا میباشد که در صورت پرس بودن بر روی کاغذ آن درج گردیده است مثلا 500/0 (پانصدسوت) یا 750/ 0 (هفتصد و پنجاه سوت)  و یا 1/250 (یک گرم و دویست و پنجاه سوت) و در قسمتی دیگر عیار آن ثبت شده است که باید 750 یا 18 عیار را ثبت کرده باشد.

• نحوه محاسبه قیمت سکه پارسیان

برای محاسبه ارزش طلای فوق، فقط کافی است وزن مربوطه را در قیمت هرگرم طلای 18 عیار ضرب نمایید که آخرین نرخ طلا را میتوانید از ستون منوی اصلی، صفحه نخست (در بخش کیوسک) را انتخاب و آخرین نرخ را مشاهده نمایید.

قیمت روز سکه پارسیان = وزن سکه پارسیان * قیمت روز طلا 18 عیار

مثال: اگر وزن طلا 0/500  سوت باشد و قیمت هر گرم طلا 1.400.000 تومان باشد:

 700.000 تومان =0/500(سوت) * 1.400.000تومان

نکته: وقتی شما بخواهید طلای فوق را از یک فروشگاه طلا فروشی خریداری نمایید 2000 تا 3000 تومان به مبلغ فوق باید اضافه نمایید، مثلا شما قبلا در منزل از این نوع سکه ها دارید و برای یک مهمانی قصد هدیه دادن آن را داشته باشید،و یا کسی برای شما هدیه آورده است و میخواهد تخمین قیمتی برای آن داشته باشید، شما بایستی بدانید که جدای از ارزش طلای آن که وزن را در قیمت هر گرم طلای 18 عیار ضرب مینمایید،فروشنده آن نیز به عنوان سود و همچنین اجرت ساخت سکه فوق مبلغی را دریافت مینماید که قاعدتا نباید بیشتر از 3000 تومان باشد(البته بستگی به فروشنده نیز دارد!)

سکه گرمی چیست؟

سکه‌های یک گرمی همان گونه که از نامش پیداست سکه‌های طلا با وزن تقریباً یک گرم است که در سال‌های اخیر به بازار سکهٔ ایران افزوده شده‌است.
در تاریخ هیجدهم مرداد ماه هشتاد و نه خورشیدی که مصادف با پنجاهمین سالگرد بنیان‌گذاری بانک مرکزی ایران بود، از اولین سکه یک گرمی ضرب شده در ایران توسط رئیس بانک مرکزی رونمایی شد. اما تا زمان ورود انبوه این سکه به بازار حدود شش ماه زمان سپری شد و سرانجام در شانزدهم بهمن هشتادو نه پای سکه‌های جدید طلای بانک مرکزی به بازار سکه ی ایران باز شد.
عیار این سکه‌ها همانند سایر سکه‌های واقعی 900 در هزار و وزن آن‌ها 01/1 گرم و قطرشان 3/13 میلی‌متر است.
از نکات قابل توجه این سری از سکه‌ها عرضه آن‌ها به شکل بسته‌بندی وکیوم با رعایت مسائل ایمنی می‌باشد. اندازه بسته‌بندی این سکه‌ها 55 در 95 میلی‌متر و کاغذ آن‌ها نیز دارای واتر مارک مواج و فایبرهای نامریی فلورسنتی رنگی است. تمامی مراحل بسته‌بندی سکه توسط بانک مرکزی صورت گرفته و اساساً خرید و فروش آن بدون این بسته‌بندی کاملاً غیر متعارف می‌باشد.
مرکب به کار رفته در بسته‌بندی این سکه‌ها فلورسنت و حرارتی (ترمو) و طرح ناقص گل شمسه وسط گل‌های ختایی در گوشه‌های آن حک شده‌است. بر یک روی این سکه‌ها تصویر آیت الله خمینی و بر روی دیگر آن نگاره‌ای گرافیکی از کلمه علی و در زیر آن عبارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نقش بسته‌است.
از ویژگی‌های دیگر سکه‌های یک گرمی این است که برخلاف سایر سکه‌های رایج در بازار، تاریخ ضرب بر روی آن حک نشده‌است. بانک مرکزی دلیل این امر را جلوگیری از پیدایش اختلاف نرخ سکه بر اساس سال ضرب آن عنوان نموده‌است.
به روزترین قیمت طلا و سکه را در سایت آسمونی ببینید:

• قیمت طلا و سکه

از آنجایی که سکه‌های رسمی بانک مرکزی در قطعات ربع، نیم و تمام در دو طرح قدیم و جدید با عیار نهصد در هزاردر بازار موجود بود، با افزایش قیمت این سکه‌ها وکاهش توان خرید مردم به خصوص برای اهدای آن در مناسبت‌ها، سکه‌های پارسیان رونق بیشتری یافتند. اما سکه‌های پارسیان در واقع سکه نبوده و عیارشان نیز با عیار سکه‌های رایج تفاوت داشت. از همین رو بانک مرکزی تصمیم به ضرب نسل جدید سکه‌های استاندارد گرفت تا با این کار جوابگوی بخشی از جامعه که خواهان ضرب سکه با قیمت‌های مناسب ترو رعایت استانداردهای ضرب سکه بودند باشد.

سکه غیر بانکی چیست؟

در باب تشخیص سکه بانکی و سکه غیر بانکی یک چیز باید در نظر گرفته شود که سکه غیر بانکی از اسم آن مشخص است مال بانک نیست و افراد سودجو جهت کسب سود بیشتر اقدام به جعل شکل سکه میکنند در صورتی که سکه بانکی توسط ضرابخانه بانک مرکزی ضرب میشود و قانونی است.
خرید و یا فروش سکه غیر بانکی ممنوع میباشد و برابر قوانین با افراد متخلف برخورد خواهد شد.

روش تشخیص سکه بانکی از غیر بانکی 

• وزن سکه

قالبا برای تشخیص سکه بانکی از غیر بانکی به وزن آن نگاه میکنند چرا چون وزن سکه های غیر بانکی دقیق نیست و کمتر می باشد و افراد سودجو خیلی دلسوز شما نیستند و از هر کجای سکه غیر بانکی که بخواهند کم میکنند تا به سود خود برسند.

• شکل سکه

شکل سکه های بانکی و غیر بانکی را زمانی که در کنار همدیگر قرار دهیم قابل تشخیص هستند ولی در زمانی که سکه غیر بانکی تک باشد شما باید از کنگره ها و تصاویر کامپیوتری روی آن و اینکه سکه غیر بانکی تخت نیست و معمولا تاب برداشته و محدب شکل است زمانی که سکه را روی یک شیشه بیاندازید تاب برداشتگی آن واضح است . کنگره اطراف سکه یک شکل و یک دست نیست . در تصویر بارگاه امام رضا آجرها ی  مناره و گنبد اما رضا منظم و یک شکل نیست و کج و توی یک ردیف چاپ نشده و در ضخامت سکه جایی که محیط دایره به پایان میرسد کنگره ای وجود ندارد در صورتی که در سکه بانکی این موارد کاملا رعایت شده است.

• عیار سکه

عیار سکه های بانکی و غیر بانکی با هم فرق داره معمولا بانک هیچ گاه با توجه به اعتبار خودش اقدام به کم کردن عیار نمیکنه و این دلال و فرد سودجو هست که از عیار طلا کم میکنه تا به سود خودش برسه یعنی اینکه طلای سکه های غیر بانکی مقداری از عیار سکه های بانکی کمتر است .

• بسته بندی سکه

بسته بندی سکه های غیربانکی را کسی انجام نمیدهد و درج آدرس و نشانی بروی آن برای فرد بسته بندی کننده یعنی گیر افتادن در چنگال قانون پس افراد سعی میکنند سکه های قانونی را بسته بندی کنند و روی آنها تبلیغات انجام میدهد. پس دقت کنید سکه های بانکی و غیر بانکی را بسته بندی میکنند که تبلیغات فروشگاه و یا واحد صنفی را درج کنند و این تبلیغات تماس تلفنی و آدرس فیزیکی فروشگاه را شامل میشود. در صورتی که فرد متخلف هرگز جا و مکان خود را فاش نمیکند.