فضای مجازی، پدیده قرن 21

فضای مجازی

همانطور که می دانید فضای مجازی به عنوان پدیده قرن 21 معرفی شده است.فضای مجازی «فضایی تئوری است که ارتباطات کامپیوتری در آن رخ می‌دهد.» این واژه در دههٔ 1980 وارد ادبیات علمی ـ تخیلی شد و شاغلان در زمینهٔ کامپیوتر و علاقه‌مندان به‌سرعت آن را به کار بردند و در دههٔ 1990 رایج شد. در این دوره، استفاده از اینترنت، شبکه و مخابرات دیجیتال سریعاً در حال رشد بود و لفظ «فضای مجازی» می‌توانست بسیاری از ایده‌ها و پدیده‌های نوظهور را نمایندگی کند که بصورت مستقیم و غیر مستقیم نمایندگی می کند. اما در حقیقت عبارت "فضای مجازی" عبارت کامل و جامعی برای CyberSpace نیست.با آسمونی همراه باشید..

مزایای فضای مجازی

2- کاهش هزینه‌های اقتصادی، اجتماعی و …با استفاده از امکانات موجود در فضای مجازی، که در بسیاری از روابط اقتصادی و اجتماعی دیگر نیازی به مراجعه‌ی حضوری برای خرید کالا یا خدمات نیست و طبیعی است که این امر باعث کاهش قابل توجهی از هزینه‌های اقتصادی می‌شود. کاهش رفت‌ و آمدهای غیر ضروری درون‌ شهری و در نتیجه کاهش مصرف انرژی و کاهش آلودگی هوا. همچنین کاهش مصرف کاغذ و هزینه‌های چاپ و نشر و سایر هزینه ها با استفاده از امکانات موجود در فضای مجازی

3- دستیابی آسان به آخرین اطلاعات تخصصی در زمینه های مختلف اعتقادی، اجتماعی، اقتصادی، هنری و … که در سطح جهان بصورت مقاله، کتاب، نرم افزار و … در سطح جهان منتشر شده و میشود.

4- تبادل اطلاعات و تاملی بودن روابط و ارتباطات در فضای مجازی بدون محدویت‌های حاکم بر دیگر رسانه‌ها که معمولا در آن ها عده ای گوینده و نویسنده هستند و جمع دیگری صرفا شنونده و خواننده

5- جذابیت و تنوع در فضای مجازی و مخاطب محور بودن اغلب داده ها در آن، بطوریکه امکان نظر‌سنجی و ارزیابی در این فضا برقرار و به روزتر است و این توانایی را به داده‌پردازان می‌دهد که از آخرین خواسته‌های مخاطبان خود مطلع گردند که این امر در کنار تنوع و جذابیت فضای سایبری تأثیر بسزایی در جذب مخاطب دارد.

6- گسترش عدالت رسانه‌ای: در گذشته فقط افراد خاصی آنهم در شهرهای بزرگ می‌توانستند به مطبوعات و نشریات دسترسی داشته و از اخبار روز و رویدادهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و … مطلع شوند و حال آنکه با وجود فضای مجازی و فناوری‌های گوناگون اطلاعاتی و ارتباطاتی، تمام افراد حتی در دورترین نقاط نیز می‌توانند به شکل برابر، از این اطلاعات مطلع و از آن بهره برداری کنند.

7- گسترش تعاملات و تبادل نظرها با سرعت بسیار بالا در فضای مجازی و بخصوص در «شبکه‌های اجتماعی» که این امکان را فراهم می سازد که افراد به تبادل آراء و افکار بپردازند و…

ویژگی‌های فضای مجازی و اینترنت

1- تبدیل مکان به فضا: فضای مجازی، مفهوم مکان را دگرگون ساخته است. مکان، محیطی است محدود و فیزیکی. امروز با وجود اینترنت دیگر مکان فیزیکی وجود ندارد. برای مثال اگر ما برای انجام امور مالیاتی به ساختمانی مشخص می‌رویم، در دنیای مجازی می‌توانیم همان کار را از طریق اتصال به اینترنت انجام دهیم.

2- ارتباط فرامحلی: تا قبل از اینترنت ارتباط افراد محدود به محله و منطقه خود می‌شد. حتی تلویزیون تنها بعدی از جهان را برای انسان پدیدار می‌ساخت. اما اینترنت و فضای مجازی توانایی سیر و گذار انسان را از محلی به محل دیگر ممکن ساخته است به‌نحوی که انسان می‌تواند در لحظه‌ چند محل متفاوت را زیر نظر داشته باشد. درحقیقت، فضای مجازی مکان و زمان را درنوردیده است.

3- مخاطب گزینشگر و کنشگر: برخلاف سایر مدیوم‌های ارتباطی، در فضای مجازی انسان می‌تواند خود دست به تولید محتوا بزند. این امکان در مدیومی مانند تلویزیون ممکن نیست؛ عموم برنامه‌ها از پیش ضبط‌شده هستند و مخاطب برابر آنها صرفا یک تماشاگر منفعل به شمار می آیند. همچنین فضای مجازی، دنیای اطلاعات است و همه رقم اطلاعات در همه سطحی در آن یافت می‌شود. مخاطب در این فضا می‌تواند خود به عنوان گزینشگر اطلاعات عمل کند و اطلاعاتی را که به آنها نیاز دارد انتخاب کند.

4- تغییر در مفهوم قدرت: قدرت اجتماعی چیست؟ قدرت اجتماعی توانایی مردمی است که از طریق آن خواست جمعی به مسئولان تحمیل می‌شود. در گذشته اگر برای اثرگذاری در دنیای سیاست لازم بود تا راهپیمایی‌های خیابانی صورت گیرد، امروزه این راهپیمایی‌ها در اینترنت صورت می‌گیرد. ملموس‌ترین حالت این ویژگی در کمپین‌هاست؛ نمونه نزدیک آن طراحی لباس کاروان المپیک ایران در ریو! حجم انتقادات و طنزهایی که به وجود آمد خواست عمومی را به مسئولان برای طراحی بهتر و دقیق‌تر گوشزد کرد.

5- ماهیت شبکه‌ای: شبکه مجموعه‌ای از افراد است که با هم در ارتباطند. تا قبل از اینترنت، شبکه افراد، محدود به فضای مشترک بود اما اینترنت ماهیت شبکه‌ای متفاوتی را در اختیار کاربران قرار داد به‌نحوی که بدون نیاز به هیچ فضای مشترکی حتی انسان می‌تواند با اقوام و ملیت‌های مختلف ارتباط بگیرد.