آشنایی با جرثقیل و انواع جرثقیل

جرثقیل وسیله است برای جابجایی بارها, اما جرثقیلها انواع گوناگونی دارند و برای کارهای مختلف از جرثقیلهای مختلف استفاده میشود. بیشترین موارد استفاده از جرثقیل در ساخت پروژهای عمرانی و صنعت است اما در امور عمرانی استفاده از جرثقیل معمولا موقتی است و تا زمانی که پروژه به اتمام برسد از آن استفاده میشود. در این مطلب آسمونی به معرفی انواع جرثقیل میپردازیم.

تاریخچه ساخت جرثقیل

اولین جرثقیل های تاریخ در حدود 4000 قبل در مصر باستان برای جابه جایی اجسام مورد استفاده قرار می گرفتند. این وسیله در گذشته با نام شادوف شناخته می شد. جراثقال های اولیه چوبی بودند و از یک تکیه گاه افقی، دو تکیه گاه عمودی و یک بازوی گردان تشکیل شده بودند. نحوه کار آن ها به گونه ای بود که برای تعادل در یک طرف، وزنه تعادلی و در انتهای دیگر آن بازوی گردان قرار داشت که آب یا کالا را جا به جا می کرد.

اجزای اصلی جرثقیل ها

• منبع قدرت دستگاه
• دکل یا برج
• پایه (ثابت یا متحرک)
• بازو (ثابت و متحرک)
• سیستم موتور
• کابل بالابر
• سیستم حائل جراثقال
• سیستم کابل معلق
• صفحه متحرک بازو و اتاقک اپراتور
• اتاقک اپراتور
• سیستم وزنه تعادل

کاربرد جرثقیل ها

• جابجایی اجسام سنگین
• بردن مواد اولیه به خط تولید در کارخانه ها
• بالا بردن تیرآهن یا قیف حاوی بتن
• بتن‌ ریزی در سازه‌ های مرتفع
• استفاده به عنوان بالابر
• بارگیری و تخلیه مصالح
• کمک به اجرای اسکلت بتنی و فلزی
• استفاده در لنگرگاه ها
• جابجایی کانتینر‌ها در بندر

آشنایی با انواع جرثقیل

جرثقیل متحرک

معمولی ترین نوع جرثقیل شامل یک پلتفرم متحرک است که بر روی آن یک تیر تلسکوپی و یا یک خرپا نصب شده است. این نوع جرثقیلها میتوانند دارای چرخ – ریل و یا حتی سوار بر یک کامیون باشند. در این نوع جرثقیلها جابجایی بارها یا بوسیله کابل و یا با سیلندرهای هیدرولیکی صورت میگیرد.

تاور کرین (جرثقیل برجی)

این نوع جرثقیل در بیشتر پروژهای عمرانی بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. زمانی که این جرثقیل بر روی زمین نصب میشود بهترین ترکیب از ارتفاع و قدرت جابجایی را تامین میکند. در قسمت پشت این جرثقیل وزنه هایی (معمولا از جنس بلوکهای سیمانی) وصل میشود که به وزنه های تعادل معروفند. همچنین کابلی که دو قسمت جرثقیل را به یکدیگر متصل میکند برای تعادل جرثقیل است. ( یک طرف تاور کرین کوتاه تر از طرف دیگر آن است.

این موضوع به این دلیل است که امکان مانور بیشتری داشته باشد اما زمانی که باری از جرثقیل آویزان شود به دلیل اینکه بازوی ممان آن بلندتر از بازوی ممان وزنه های تعادل است تمایل دارد جرثقیل را به سمت خود بکشد و باعث افتادن آن شود که با استفاده از کابلهای متصل کننده دو قسمت از این موضوع جلوگیری میشود. در غیر اینصورت برای جبران این ممان قوی نیاز بود وزنه های تعادل وزنی بسیار بیشتر از اجسامی که با جرثقیل جابجا میشوند داشته باشند.)

جرثقیل های کامیونی

جرثقیلهای کامیونی با چرخ امکان جابجایی سریع و همچنین مانور زیاد دارند اما به دلیل قدرت کم آنها بیشتر برای کارهای کوچک مورد استفاده قرار میگیرند. در ضمن پایه های تعادل باید در زمان استفاده از آن بر روی زمین محکم شوند تا علاوه بر ایجاد تعادل برای جرثقیل از ترکیدن لاستیکهای آن جلوگیری شود.

جرثقیل مخصوص زمینهای ناهموار

این نوع جرثقیل بیشتر برای پروژه های راهسازی و مواردی که جرثقیل باید در یک زمین ناهموار عملیات انجام دهد مورد استفاده قرار میگیرد. معمولا این جرثقیلها تک موتوره هستند و از همان موتوری که برای جابجایی خود جرثقیل استفاده میشود برای جابجایی بارها استفاده میکند.

لودر جرثقیل

جزو بزرگترین جرثقیلهای موبیل (قابل جابجایی) است. از قدرت نسبتا بالایی برخوردار است. قسمتهای مختلف بازوی جرثقیل در زمانی که مورد استفاده قرار نمیگیرد در همدیگر جمع میشود تا فضای کمتری را اشغال کند.

جرثقیل معلق

این نوع جرثقیلها بیشتر در کارخانه مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از انوع این نوع جرثقیلها میتوانند بارهای بسیار سنگینی را جابجا کنند. این جرثقیل قابلیت جابجایی در یک مسیر را دارد و بر روی ریلی که برای آن در نظر گرفته شده است حرکت میکند. جرثقیلها ماشین آلات جدا نشدنی از امور عمرانی هستند و از آنها در تقریبا همه کارهای عمرانی از جمله ساختمان سازی – پلسازی – سد سازی و … استفاده میشود. به همین دلیل برای یک مهندس داشتن اطلاعات کافی در این رابطه ضروری است. کاتالوگ و برگه های راهنمایی که همراه هر جرثقیل داده میشود برای محاسبه حداکثر باری که جرثقیل میتواند در یک ارتفاع و زاویه خاص جابجا کند را مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین اپراتور جرثقیل باید فردی باتجربه و کاربلد باشد تا بتواند با رعایت کامل ایمنی بیشترین بازده را از جرثقیل بگیرد.

جرثقیل دروازه‌ای

جرثقیل دروازه‌ای جهت جابجایی بار در محیط‌ های باز و در داخل سالن‌ها کاربرد دارند. جرثقیل دروازه‌ای قابلیت نصب بالابرهای سیم بکسلی تک و دو پل در گروه‌های کاری مختلف را دارا می‌باشد.

برندهای معتبر تولید جرثقیل در جهان

• تادانو TADANO
• دماگ DEMAG
• کوبلکو KOBELCO
• لیبهر LIEBHERR
• ترکس TERREX
• گرو GROVE
• مانیتواک MANITOWOC
• کاتو KATO
• سومیتومو SUMITOMO
• سنبوگن SENNEBOGEN
• امریکن AMERICAN
• سانیر SANY Crane