آمریکای مرکزی

آمریکای مرکزی منطقه‌ای در قاره آمریکا است که اغلب آن را از مرز جنوبی مکزیک تا مرز شمالی کلمبیا در نظر می‌گیرند. اگر می خواهید با آمریکای مرکزی بیشتر آشنا شوید این بخش آسمونی را تا پاییان دنبال نمایید چرا که به معرفی کامل آمریکای مرکزی می پردازیم.

در شرق منطقه خشکی آمریکای مرکزی، دریای کارائیب و در غرب آن اقیانوس آرام قرار دارد.

آمریکای مرکزی به صورت یک باریکه خاکی در ادامه جنوبی آمریکای شمالی است که از سوی جنوب شرقی خود به آمریکای جنوبی می‌پیوندد. آمریکای مرکزی دربرگیرنده هفت کشور مستقل به نام‌های بلیز، کاستاریکا، السالوادور، گواتمالا، هندوراس، نیکاراگوآ و پاناما است. به‌جز بلیز که زبان رسمی آن انگلیسی است، زبان رسمی در شش کشور دیگر آمریکای مرکزی، اسپانیایی است.

آمریکای مرکزی از دیدگاه زیست‌ شناسی بخشی است از منطقه حساس دارای تنوع زیستی آمریکای میانه که از شمال گواتمالا آغاز شده تا سرزمین‌های مرکز پاناما ادامه می‌یابد.

مساحت آمریکای مرکزی 524 هزار کیلومتر مربع (202 هزار مایل مربع) است که حدود 0٫1 درصد سطح زمین را تشکیل می‌دهد. جمعیت آمریکای مرکزی در سال 2009 میلادی 41٬739٬000 نفر برآورد شد. تراکم جمعیت در آمریکای مرکزی 77 نفر در کیلومتر مربع برابر با 206 نفر در مایل مربع است.

جغرافیای آمریکای مرکزی:

آمریکای مرکزی حکم پلی را دارد که آمریکای شمالی و جنوبی را به هم می‌پیوندد. به لحاظ جغرافیائی، مرز شمالی آن تنگه تهوآنتپک در مکزیک است و جنوب آن توسط دارین در مرز بین پاناما و کلمبیا محدود شده‌است.

آمریکای مرکزی در منطقه‌ ای با فعالیت زمین‌ ساختی قوی قرار دارد و بیشتر آن بر روی صفحه زمین‌ ساختی کارائیب قرار گرفته که کمی دورتر از سواحل مجاور به صفحه کوکوس متصل می‌شود. به خاطر گسل‌ های این صفحات این منطقه در برابر زمین‌ لرزه آسیب‌ پذیر است، به عنوان نمونه در سال‌های 1931 و 1972 زمین‌ لرزه باعث شد که ماناگوآ، پایتخت نیکاراگوئه تا حد زیادی نابود شود.

فوران‌ های آتشفشانی نیز در ناحیه آمریکای مرکزی زیاد است و این امر هم ایجاد تهدید می‌کند و هم ایجاد دشت‌های خاکستر کرده که باعث حاصلخیزی خاک‌ ها شده‌است. تاخومولکو، که آتشفشانی با بلندای 4220 متر در گواتمالا است بلندترین نقطه آمریکای مرکزی است. در سال 1968 آتشفشان آرنال در کاستاریکا فوران کرد و جان 87 نفر را گرفت.

آمریکای مرکزی رشته‌ کوه‌ های بسیاری دارد که طولانی‌ ترین‌های آن‌ ها سیرا مادره دچیاپاس، کوردیرا ایزابلیا و کوردیرا تالامانکا هستند. میان این رشته‌ کوه‌ ها دره‌ های حاصلخیزی قرار دارند که برای سکونت مناسب‌ اند، و در واقع بیشتر مردم هندوراس، کاستاریکا و گواتمالا در این دره‌ ها زندگی می‌کنند. این دره‌ ها هم‌چنین برای تولید قهوه، حبوبات و فرآورده‌های دیگر مناسب است.

پیشینه آمریکای مرکزی:

در روزگار پیش از کشف آمریکا توسط کریستف کلمب (دوران پیشاکلمبی) مناطق شمال غرب آمریکای مرکزی جزئی از تمدن سرخ‌ پوستی آمریکای میانه بود. جوامع بومی آمریکای میانه، از طرف شمال سرزمین‌هایی از مکزیک مرکزی، و در سمت جنوب مناطقی تا کاستاریکا را مسکونی ساخته بودند.

در این میان قابل توجه‌ ترین تمدن‌ ها و جوامع، مایاها بودند که شهرهای متعددی در سراسر منطقه ساختند، و آزتک‌ ها، که یک امپراتوری پهناور ایجاد کردند. مردمان پیشا-کلمبیایی پاناما با هر دو تمدن یادشده دادوستد می‌کردند و پانامایی‌ های آن دوره را می‌توان مردمی انتقالی در میان دو تمدن مایا و آزتک به‌شمار آورد.

پس از کشف آمریکا توسط کریستف کلمب، اسپانیایی‌ ها گروه‌ های اکتشافی متعددی را به منطقه گسیل کرده و فتح سرزمین مایاها را در دهه 1520 آغاز کردند. در سال 1540، اسپانیا «فرمانداری کل گواتمالا» را تاسیس کرد که از جنوب مکزیک تا کاستاریکا گسترش داشت و بیشتر آنچه امروزه به عنوان آمریکای مرکزی شناخته می‌شود، به استثنای هندوراس بریتانیا (بلیز کنونی)، را دربر می‌گرفت. این وضعیت نزدیک به سه سده ماندگار شد تا زمانی که در سال 1821 در این مناطق شورش برخاست. پس از زوال اقتدار اسپانیا، فرمانداری کل پیشین به عنوان بخشی از امپراتوری اول مکزیک دست‌ نخورده باقی ماند.

آمریکای مرکزی پس از آن و با استقلال جمهوری فدرال آمریکای مرکزی، به عنوان یک واحد سیاسی مجزا شناخته شد؛ یک واحد سیاسی که حکومتی دموکراتیک داشت و پایتخت آن گواتمالاسیتی بود. این اتحادیه شامل کشورهای امروزی گواتمالا (که شامل کشور سابق لس‌آلتوس هم بود)، السالوادور، هندوراس، نیکاراگوئه، کاستاریکا، و سوکونوسکو (بخشی از ایالات امروزی چیاپاس در مکزیک) می‌شد. جمهوری فدرال آمریکای مرکزی از 1823 تا 1838 دوام یافت ولی پس از آن به خاطر بروز جنگ داخلی از هم پاشید.

بر سر بلیز بین امپراتوری اسپانیا و امپراتوری بریتانیا مناقشه بود ولی این کشورها بعدها در سال 1981 به استقلال رسید.

پاناما که در جنوبی‌ترین قسمت آمریکای مرکزی واقع شده در بخش اعظم از تاریخ خود از نظر فرهنگی با آمریکای جنوبی مرتبط بوده‌است. پاناما بخشی از قلمرو نایب‌السلطنه اسپانیایی نیوگرانادا بود، و پس از آن، درپی استقلال، بخشی از گران کلمبیا شد. تنها پس از استقلال از کلمبیا در سال 1903 بود که پاناما رفته‌رفته به عنوان جزئی از آمریکای مرکزی قلمداد شد.

همگرایی منطقه‌ ای آمریکای مرکزی:

آمریکای مرکزی هم‌ اینک فرآیندی از تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را تجربه می‌کند که از سال 1907 با ایجاد دادگاه آمریکای مرکزی آغاز شده‌است.

در سال 1951، روند همگرایی با امضای پیمان سان سالوادور، که سازمان کشورهای آمریکای مرکزی (ODECA) را ایجاد کرد ادامه یافت. با این حال، یکپارچگی کشورهای این سازمان به خاطر درگیری‌های موجود میان چند کشورهای عضو با محدودیت روبه‌رو شد.

در سال 1991، با ایجاد نظام همگرایی آمریکای مرکزی، «سیکا» (SICA) دستور کار این همگرایی پیشرفتی به خود دید. این نظام یک مبنای روشن قانونی برای جلوگیری از مناقشات بین کشورهای عضو ارائه داد. اعضای این نظام شامل 7 کشور آمریکای مرکزی به همراه جمهوری دومینیکن هستند. این جمهوری به طور سنتی بخشی از منطقه کارائیب به‌شمار می‌آید.

در 6 دسامبر 2008 سیکا اعلام کرد که کشورهای عضو توافق کرده‌اند تا به دنبال ایجاد واحد پول مشترک[5] و گذرنامه مشترک برای کشورهای عضو این نظام باشند. برای دستیابی به این اهداف البته جدول زمانی ارائه نشد.

آمریکای مرکزی در حال حاضر دارای چندین نهاد فراملی مانند پارلمان آمریکای مرکزی و بانک همگرایی اقتصادی آمریکای مرکزی و بازار مشترک آمریکای مرکزی می‌باشد.

در 22 ژوئیه 2011 فونس رئیس جمهور السالوادور موقتا ریاست سیکا را برعهده گرفت. السالوادور به عنوان مقر سیکا درنظر گرفته شده و ساختمان جدیدی نیز به این منظور در آنجا گشایش یافت.