علت خراب شدن دندان

آسمونی : پوسیدگی دندان متداول ترین بیماری بدن است. این بیماری عفونتی است که توسط ترکیبی از غذاهای حاوی کربوهیدرات ( شکر و نشاسته) مثل نان، غلات، شیر، نوشابه ها، شکلات ها و باکتری های موجود در دهان ایجاد می شود. باکتری ها در یک لایه نازک به نام پلاک تجمع پیدا می کنند که این لایه 20 دقیقه پس از خوردن غذا تشکیل می-شود. محل های شایع تجمع پلاک عبارتند از ترک ها، شیارها و فرورفتگی های موجود در دندان های خلفی، قسمت های بین دندانی، اطراف ترمیم ها و روکش ها و در نزدیکی خط لثه. پلاک از تجمع باکتری ها، اسید، باقیمانده غذا و بزاق دهان تشکیل می شود و به دندان می چسبد. اگر این پلاک به صورت کامل و مداوم برداشته نشود پوسیدگی رخ می دهد. تعداد زیادی از باکتری ها در محیط دهان وجود دارند اما تعداد کمی از آنها باعث ایجاد پوسیدگی می شوند. وقتی این باکتری ها به مواد حاوی کربوهیدرات دسترسی پیدا می کنند از آنها تغذیه می کنند و اسید تولید می کنند. این اسید مواد سخت دندان (مینا و عاج) را حل و در نهایت به عصب دندان راه پیدا می کند.

علائم شایع پوسیدگی عبارتند از: 1- در مراحل اولیه پیشرفت پوسیدگی بدون درد است. 2- افزایش حساسیت به غذاها یا نوشیدنیهای سرد، گرم یا شیرین. 3- درد، که تنها وقتی ایجاد می شود که لایه های عمیق تر پوسیده شده باشند. 4- از دست رفتن بافت و ضعیف شدن دندان علت درد ناشی از پوسیدگی : 1- التهاب ایجاد شده توسط باکتری ها 2 - نمایان شدن سطح ریشه 3- حرکت مایعات موجود در لوله های بسیار ظریف داخل ساختمان عاج دندان تشخیص پوسیدگی : دندانپزشک به طور روتین در هر جلسه درمانی بدون توجه به وجود یا عدم وجود درد به معاینه برای تشخیص پوسیدگی های آشکار و پنهان می پردازد. وی از رادیوگرافی با اشعه ایکس و دستگاه های یابنده پوسیدگی برای تشخیص پوسیدگی ها کمک می گیرد. مراحل اولیه پوسیدگی بدون علامت هستند، بنابراین به محظ اینکه حساسیت در هنگام جویدن و یا نسبت به غذ ها و نوشیدنی های سرد یا داغ احساس کردید باید به دندانپزشک مراجعه کنید. پوسیدگی ها در ابتدا به شکل نقطه های سفید رنگی هستند که فقط مینای دندان را درگیر می کنند. در این مرحله در صورتی که آسیب اسیدی باکتری ها به دندان متوقف شود، می توان پوسیدگی را متوقف کرد و دندان به طور طبیعی خود را ترمیم می کند. پوسیدگی هایی که مینا را به طور کامل تخریب می-کنند قابل برگشت نیستند. این پوسیدگی ها با گذر زمان عمیق تر و گسترده تر می شوند و ممکن است به عصب دندان راه پیدا کنند. ممکن است ماه ها و سال ها از وجود یک پوسیدگی بگذرد تا دندان درد بگیرد و شما متوجه وجود آن بشوید. پس درد علامت خوبی برای تشخیص پوسیدگی نیست.

درمان پوسیدگی به طور کلی شامل دو مرحله است: 1- برداشت قسمت پوسیده دندان با کمک بی حسی موضعی و دریل های دندانی با سرعت بالا و آماده کردن دندان برای پر شدن. 2- بازسازی دوباره قسمت از دست رفته دندان توسط مواد مناسب. آمالگام، ماده معمول ترمیم کننده دندان که ماده ای نقره ای- خاکستری رنگ است از آلیاژ جیوه تشکیل شده و نقره و مس برای تقویت استحکام به آن اضافه شده اند. کامپوزیت ها مواد ترمیم کننده همرنگ دندان هستند که زیبایی بیشتری دارند و در دندان های قدامی و خلفی به کار می روند. اینله های طلا یا سرامیکی (ترمیم هایی که توسط لابراتوار ساخته می شوند) در مواقعی که به استحکام بسیار بالا نیاز است مورد استفاده قرار می گیرند که هزینه بسیار بالایی دارند. در مواقعی که بافت دندان به مقدار بسیار زیادی از دست رفته باشد، پس از برداشت پوسیدگی و ترمیم آن با ماده ترمیمی مناسب، باید توسط روکش از جنس فلز و چینی پوشانده شود.

چه کسانی به پوسیدگی مبتلا می شوند؟ بسیاری از افراد تصور می کنند که پوسیدگی تنها مختص کودکان است. وجود پوسیدگی شخص را به ایجاد پوسیدگی های بیشتر مستعد می کند، زیرا: 1- همان بهداشت و تغذیه ای که پوسیدگی های اولیه را باعث شده است می تواند باز هم پوسیدگی ایجاد کند. 2- باکتری ها به مواد ترمیم بیشتر از دندان سالم می چسبند، بنابراین این نواحی مستعد پوسیدگی مجدد هستند. 3- ترک ها و شیارهای موجود در مواد ترمیمی، به باکتری ها و مواد غذایی اجازه می دهند که به دندان وارد شوند و دوباره در زیر ترمیم ایجاد پوسیدگی کنند.

پیشگیری از پوسیدگی : 1- با کاهش میزان باکتری ها و پلاک موجود در دهان می توان از پوسیدگی پیشگیری کرد. بهترین روش برای انجام این کار مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه و جرم گیری حرفه ای دندان ها توسط دندانپزشک دو بار در سال است. 2- با کم کردن تعداد دفعات مصرف مواد شیرین در طول روز می توان محیط دهان را کمتر اسیدی کرد. دهان بعد از مصرف مواد شیرین تا مدت ها اسیدی باقی می ماند. مصرف آدامس های بدون قند می تواند میزان این اسید را کمتر کند. 3- مصرف دهانشویه ها و خمیر دندان های حاوی فلوراید می تواند به پیشگیری از پوسیدگی کمک کند. دندانپزشک شما هم می تواند فلوراید درمانی با ژل های فلوراید با غلظت های بالاتر را در مطب به شما ارائه دهد.