ستاره سهیل ، زیباترین ستاره آسمان

حتما شما هم تا به حال اسم ستاره سهـیل را شنیده اید و می دانید که این ستاره یک ستاره بسیار کمیاب است که به ندرت در آسمان دیده می شود. ستاره سهـیل یکی از درخشان ترین ستاره های آسمان است. آسمونی در این بخش به معرفی کامل ستاره سهـیل می پردازد. از شما عزیزان دعوت می کنیم تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.

معرفی ستاره سهـیل

ستاره سهـیل درخشان‌ترین ستاره صورت فلکی شاه‌تخته است. سهیل با قدر 7/0-  پس از ستاره شعرای یمانی در صورت فلکی کلب اکبر دومین ستاره پرنور آسمان شب است .در مدارهای شمالی قابل دیدن نیست(برای نمونه در شهر تهران تنها یک درجه از افق بالا می آید وبعد از حدود 3 ساعت غروب می کند ودر شهری مانند بندرعباس نیز بعد از حدود 6 ساعت بعد ازطلوع)و برای دیدن آن با به مناطق با عرضهای جغرافیایی پایین تر سفر کرد،دلیل ورود نام این ستاره به فرهنگ فارسی به شکل ضرب المثل همین کم پیدا بودن آن است.

در فاصله 313 سال نوری قرار دارد.ابرغولی سفید از رده طیفی F0 Ib می باشد و درخشندگی آن 10000 برابر ،شعاع آن 70 برابر شعاع خورشید و جرم آن بین 8 تا 9 برابر جرم خورشید تخمین زده شده است .تلسکوپ هیپارخوس تغییرات نوری به اندازه یک دهم قدر را نشان می دهد ولی دوره تغییرات (اگروجود داشته باشد)نامعلوم است.

این ستاره در ابتدا به عنوان ستاره آلفای صورت فلکی آرگو معرفی می شده که اکنون به 3 صورت فلکی تقسیم شده است واین ستاره در محدوده صورت فلکی شاه تخته قرار گرفته واکنون با نام ستاره آلفای شاه تخته است. این ستاره در فاصله حدود 36 درجه جنوب ستاره شعرای یمانی قرار داشته حدود 2 تا 3 ساعت بعد از طلوع آن طلوع کرده ودر فصل زمستان ،زمانی که صورت فلکی جبار در بیشترین فاصله از افق قرار دارد در ناحیه بین جنوب،جنوب شرق تا جنوب،جنوب غرب آسمان می توان شاهد درخشش زیبای آن بود،بطور دقیق تر در اوائل دی ماه هر سال در نیمه شب و درست در سمت جنوب آسمان ودر حداکثر ارتفاع ممکن.

چگونگی پیدا کردن حداکثر ارتفاع ستاره در افق هر شهر

میل سماوی این ستاره 52- درجه است یعنی 52 درجه پایین تر از ارتفاع استوای سماوی.از آنجایی که حداکثر ارتفاع استوای سماوی در هر شهر برابر با (90 درجه منهای عرض جغرافیایی همان محل) است با کسر کردن ارتفاع استوای سماوی از عدد 52 می توان به حداکثر ارتفاع ستاره پی برد.برای نمونه اگر عرض جغرافیایی شهری 30 درجه باشد ارتفاع استوای سماوی از افق 60 درجه(حاصل کسر نمودن 30 درجه از 90 درجه)خواهد بود ودر نتیجه حداکثر ارتفاع ستاره تنها در حدود 8 درجه (حاصل کسر نمودن 52 درجه از 60 درجه)می باشد.

طبیعی است شهرهایی که عرض جغرافیایی آن بیشتر از 38 درجه شمالی باشد به هیچ وجه ستاره را نخواهند دید و مناطق نیمکره جنوبی زمین هم بدلیل منفی بودن میل سماوی ستاره براحتی می توانند آنرا در آسمان ودر ارتفاع های بالا مشاهده نمایند.

سهیل نامی عربی به معنای «درخشان و زیبا» بوده و نام‌های فارسی این ستاره پرک و اگست(به نوشته سایت ویکیپدیا) است. در کشورهای اسلامی از واژهٔ سهیل برای نام‌گذاری پسران استفاده می‌شود.قدیمیان دربارهٔ آن می‌گفتند که ستاره‌ای است در جانب جنوب که اهل یمن نخست آن را می‌بینند و با برآمدن آن میوه‌ها می‌رسند.

در جنوب ایران بویژه در استان بوشهر بدلیل هم زمان شدن طلوع آن در اواسط شهریور ماه هرسال در اوائل صبح،با خنک شدن هوا اصطلاح ستاره سهیل زده یا به اختصار سهیل زده بر زبانها جاری می شود.علاوه بر این بدلیل سرد شدن آب چاهها گفته می شود که این ستاره از چاه بیرون آمده در نتیجه آب چاهها سرد شده است.

ستاره سهیل یکی از مراجع جهت یابی ناخدای کشتی ها و از قهرمانان اسطوره های دریانوردان قدیمی هم به حساب می آمده است.در شبه جزیره عربستان هم با توجه به اینکه این ستاره در ارتفاع بیشتری از افق قرار گرفته ودر نتیجه در اوائل شهریور در  صبحگاه قبل از طلوع خورشیدقابل مشاهده می شود اعراب این زمان را آغاز تغییر آب وهوا می دانند.

نکته:نام ستاره لاندا بادبانی( صورت فلکی بادبانی )با نام سهیل الوزن(alwazn) وستاره گاما بادبانی هم با نام سهیل المحالیف (muhlif)شناخته می شوندو بسیاری از منابع علمی هم  ستاره لاندا بادبانی را با نام اختصار سهیل معرفی نموده اند.ستاره زتا صورت فلکی کشتیدم هم با نام سهیل هدار hadar شناخته می شود.احتمالا" مسلمانان برای نامگذاری ستاره های پرنور از واژه السهیل استفاده می کرده اند.