نان چیست؟ معرفی انواع نان سنتی و صنعتی

نان چیست؟ معرفی انواع نان سنتی و صنعتی

به گزارش آسمونی نان به آن دسته از غذاها اطلاق می‌شود که با پختن، بخارپز کردن یا سرخ کردن خمیری که متشکل از آرد و آب است، تهیه می‌شود. در بیشتر خمیرها نمک هم لازم است و معمولاً از یک ماده برای ورآمدن خمیر نان استفاده می‌کنند. در تهیه نان به غیر از نمک، مخمر، روغن و آب، و گاهی برخی ادویه جات، از انواع غلات استفاده می‌کنند و انواع بسیار متفاوتی از نان را عرضه می‌نمایند. نان در سراسر دنیا، یک غذای اصلی محسوب می‌شود. معمولاً از آرد گندم خمیری تهیه می‌کنند که به کمک خمیر مایه، ور می‌آید و حجمش زیاد می‌شود و در نهایت درون تنور یا فر آن را می‌پزند.

معمولاً از آرد گندم در تهیه نان استفاده می‌کنند، چون میزان گلوتن آن بسیار زیاد است (که سبب حالت اسفنجی و تردی نان می‌شود). اما گاهی آرد گندم سیاه، جو، ذرت و جو دوسر هم یا به تنهایی یا مخلوط با آرد گندم در تهیه نان به کار می‌روند.

تاریخچه نان

به گزارش آسمونی نان یکی از قدیمی‌ترین غذاهایی است که بشر آن را تهیه نموده‌است. تاریخچه آن به اواخر عصر حجر بر می‌گردد. آن زمان بود که برای اولین بار، دانه غلات را با آب مخلوط کرده و سپس خمیر به دست آمده را می‌پختند.

در دوران یونان باستان، تهیه نان یکی از مهم‌ترین قسمت‌های آشپزی محسوب می‌شد که البته چون در مراسم مذهبی استفاده می‌گردید، از اهمیت مذهبی هم برخوردار بود. اولین کوره بسته برای پخت غذاها از جمله نان را هم به احتمال زیاد یونانی‌ها ساختند. در تاریخ اروپا، حداقل از قرن 1000 قبل میلاد مسیح، نان به عنوان غذای اصلی به چشم می‌خورد.

از سال 1912 بود که نان‌های ورقه شده تهیه شد. ابتدا هیچ‌کس از این دسته نان‌ها استقبال نمی‌کرد. چون تصور افراد این بود که نان ورقه شده، زود بیات می‌شوند. اما از سال 1928 میلادی، نان‌ها را برش زده و سپس بسته‌بندی می‌نمودند. از آن زمان، این ابتکار مورد استقبال مردم قرار گرفت.

سالیان سال، مردم ثروتمند از نان‌های سفید و مردم فقیر از نان‌های تیره استفاده می‌کردند. در قدیم نان سفید، نانی مرغوب محسوب می‌شد و چون گران‌تر بود، تنها ثروتمندان قادر به خرید آن بودند. اما از قرن بیستم، این تصور عوض شد. چون از نظر علمی مشخص گردید که نان‌های تیره حاوی مواد مغذی هستند و ارزش غذایی بیشتری دارند؛ در عین حال، نان‌های سفید به دلیل کمبود مواد مغذی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع نان در ایران

به گزارش آسمونی نانها انواع مختلفی دارند که بر اساس آداب اقوام و ملل مختلف متفاوتند و هریک به تناسب و فراخور اقلیم مردم منطقه طبخ می‌شوند. به عنوان نمونه در مناطق سردسیر در ترکیب خمیر نان از چاشنی‌های گرم نظیر زنجبیل یا حتی فلفل استفاده می‌شود. همچنین در مناطق استوایی در ترکیب آرد یا خمیر نان از خرما استفاده می‌گردد.

نان تافتون، نانی است مانند نان ساج که آن را نیز چادرنشینان می‌پزند ولی در تنورهای زیرزمینی هم می‌پزند که به تافتون زنجانی معروف است و نان آذری نیز می‌گویند.

'نان لواش، نان نازک تردی است به قطر سه میلی‌متر که از خمیر فطیر یا خمیر «کم درآمده» پخته می‌شود. این نان را نان تنوری یا نان تافتون هم می‌گویند. نانی که از همان خمیر ساخته شده ولی بسیار نازک باشد، نان خانگی می‌نامند که پس از پخت بسیار نازک است.

نان سنگک یا سنگ نانی، نانی است نرم‌تر از لواش با کلفتی 9 میلی‌متر، که در شهرهای بزرگ متداول است و خمیر آن «درآمده» است، نان سنگک را نان خمیری نیز می‌نامند.

نان بربری نانی است قدری سفت‌تر با ضخامت 1 تا 2 سانتیمتر که مانند نان سنگک خمیر آن ورآمده‌است. این نان در واقع به نام عشایر بربر است که یکی از شاهان قاجار در سده گذشته در جنوب تهران اسکان داد.

نان گلک یا گعک شبیه تافتون است اما در داخل خمیر آن سبزی بنام سرموک یا جزغاله استفاده می گرده‌اند؛ که به ان بر اساس نوع مواد افزوده نام سرموکی یا نان جزغاله‌ای یا نان قیمه (قلیه نیر می‌گفته‌اند)

نان روغنی یا نان خشک (خشکه) از خمیر فطیر درست شده ولی روغن گوسفند هم به آن اضافه کرده‌اند. پس از پخت، خشک و ترد و مثل بیسکویت می‌شود. نان روغنی یا معمولی است که اغلب به آن کنجد می‌زنند، یا شیرین است که در خمیر آن شیره انگور یا شکر می‌افزایند.

نان شیرمال (نان دشتری)، نانی است ظریف و زیبا مانند کیک که در روزهای عید می‌خورند.

گُلاج (غلاج)، که مانند نان بربری است ولی کلفتی آن در حدود 4 سانتیمتر است و در مازندران و گرگان متداول است.

نان فطیر فطیر یکی از نان‌های سنتی ایرانی است که بیشتر در استان‌های زنجان، اردبیل، تبریز، ارومیه، همدان و… استفاده می‌شود که به صورت شیرمال، گردویی ویا پنیری طبخ می‌شود و فوق‌العاده خوشمزه است.

نان فانتزی

نان زیر خاکستر

نان ساجی

نان مشتک بوشهر

نان کلوکی هرمزگان

نان لاکو