نقد روانشناختی بر سریال نهنگ آبی

نقد روانشناختی بر سریال نهنگ آبی blue whale series review نویسنده اختصاصی آسمونی : مرجان دلپسند رخنه یا هک  در معنای اصلی استفاده از یک روش سریع و هوشمندانه برای حل مشکل تکنیکی و غلبه برمحدودیت هاو کنکاش به منظور کشف حقایق و نحوه کار یک سیستم است. رخنه گر یا هکر به فرد یا افرادی می گویند که توانایی کنکاش و ورود به سیستم رایانه و در دست گرفتن آن را دارندبه نحوی که به آن سیستم آسیبی وارد نشود. هکرها بطور کلی به سه دسته تقسیم می شوند که خطرناک ترین آنها هکرهای کلاه سیاه هستند . هکرهای کلاه سیاه کسانی هستند که با استفاده ار روشهای خطرناک بدنبال نفوذ غیر قانونی در سیستم های رایانه دیگران و شرکتها و ارگان های  مهم و ویروسی کردن آنها و افشای اطلاعات و سو استفاده از آنها را دارند . هکرهای کلاه سیاه از سال 2000 تاکنون توانسته اند به سیستم رایانه ای شرکت  و موسسات مهمی دسترسی پیدا کرده و ضررهای مالی و اقتصادی بسیاری وارد نموده اند . از بین هکرهای خطرناک می توان به "آدرین لامر " یا هکر بی خانمان به خاطر نفوذش به شبکه کامپیوترهای مایکروسافت ، گوگل و یاهو و ... ، " جینسون جیمز آنچتا" با لقب انعطاف پذیر به دلیل در دست گرفتن استفاده از کرم rxbot کنترل بیش از 500 هزار کامپیوتر و از دسترس خارج کردن آنها  اشاره کرد. "آلبرت گنزالس" با لقب پادشاه چیلی به دلیل خرید و فروش اطلاعات بانکی دزدی و پاسپورت های تقلبی و گواهی تولد و مواردی از این قبیل یکی دیگر از این هکرهاست. سریال" نهنگ آبی" به کارگردانی " فریدون جیرانی "  یک سریال با مضمون روانشناختی است که به صورت گذرا به بازی نهنگ آبی که تا چند سال اخیر باعث بروز آسیب های روانی و شخصیتی جدی به نوجوانان شده بود، میپردازد. این مجموعه  همچنین به لحاظ محتوایی نگاهی دارد به بحث سواستفاده از تکنولوژی و وسایل ارتباطی نوین مانند موبایل ، تبلت ، کامپیوتر و ‌....و اثرات منفی و مخرب آن از نگاه روانشناختی در جوانان و نوجوانان . یکی از شخصیت های این سریال آرمین با بازی "ساعد سهیلی" یک هکر و رخنه گر سیستم های کامپیوتری است. او فردی است که در دانش کامپیوتر تخصص دارد ، دوست دارد ، دیده شود و مورد تمجید قرار بگیرد. اما با وجود تلاش هایش موفق نمیشود،شخصیتی که ابتدا به دلیل مشکلات مالی و اقتصادی ، بیماری پدرش و هزینه های سرسام آور آن و نداشتن شغل مناسب مبادرت به ایجاد یک سایت کتابخوانی می نماید . سایتی که در ابتدا با هدف افزایش کتابخوانی ایجاد شده است اما در ادامه سریال می بینیم که او با ویروسی کردن برخی از فایل های کتاب هایش  اقدام به حک کردن اطلاعات مشتریانش مینماید . آرمین  از طریق سایتش با دختری به نام ژاله با بازی "ماهور الوند"  آشنا می شود و به شرکتی بزرگ راه می یابد که به طور ناخواسته وارد یک بازی پر تلاطم و مخاطره آمیز می شود . آرمین شخصیتی است که ترس از زندگی در یک دنیای واقعی و احساس یاس و ناامیدی از آینده را دارد . او زندگی با موبایل ، تبلت ، لپ تاب و ... را موازی با موازین خاص خودش می بیند . شخصیتی غرق در تنهاییش که توانایی بروز هیجان و احساسش را در اکثر موقعیت های زندگیش ندارد و در صفحات مجازی بدنبال راهی برای برقراری ارتباط با دیگران می گردد . شخصیتی که به جای معاشرت های اجتماعی با افراد به معاشرت های الکترونیکی شده می پردازد . به نحوی که نسل امروز را به دلیل غرق شدن بیش از حد در دنیای مجازی و صفحات وب "نسل اینترنت و وب سایت " می نامند . شاید یکی از دلایل زیاده روی در استفاده از این ابزار بین جوانان و نوجوانان را بتوان فریبنده و جذاب بودن و شباهت آن به دنیای واقعی با استفاده از جلوه های سمعی و بصری و سهولت در اشتراک گذاری داده ها و اطلاعات در آنها ، بی معنا بودن مکان و حوزه جغرافیایی آن باشد .  

نقد روانشناختی بر سریال نهنگ آبی blue whale series review   از دیگر مضرات روانشناختی سو استفاده از تکنولوژی هایی مانند موبایل ، تبلت و لب تاپ ها می توان به موارد ذیل اشاره نمود : افسردگی : یکی از مسائلی که توجه بسیاری از روانشناسان و مشاوران  خانواده را به خود جلب نموده است "کاهش ساعات گفتگو " بین اعضای خانواده و حتی دوستان هم سن وسال می باشد که زنگ خطری جدی برای کاهش ارتباطات انسانی به حساب می آید . استفاده فراوان از شبکه های مجازی در محیط خانواده ، از هم گسیختگی ، ازدواج های فروپاشیده ، روابط رناشویی نامتعارف ، عدم وجود رابطه عاطفی بین والدین و فرزندان و شکاف بین نسلی همگی از این مسئله ناشی می شوند که معاشرت های اجتماعی تبدیل به معاشرت های الکترونیکی شده اند . از سوی دیگر داشتن نگاه فردی و خو محورانه داشتن به زندگی و بی توجهی های اجتماعی به همنوع و بی تفاوتی تدریجی که در روابط اجتماعی رخنه نموده است. بنابراین بروز پدیده ای به نام افسردگی و عواقب ناشئ از آن  در این جوامع  خصوصا در جوانان و نوجوانان  دور از ذهن نیست .افسردگی یک حالت خلقی شامل بی حوصلگی ، گریز از فعالیت ها و بی علاقگی و بی میلی است که می تواند بر افکار ،رفتار ، احساسات ، خوشی و تندرستی و شادی افراد تاثیر بگذارد . همچنین بروز افسردگی می تواند پیش زمینه بیماری های سیستم اعصاب مرکزی مانند Ms و ... گردد . تقریبا بیشتر شخصیت های این سریال به نوعی با  اختلال افسردگی درگیر هستند . مثلا احسان پدر آرمین  با بازی "مجید مظفری" فردی که پس از ورشکستگی در یک سرمایه گذاری و متعاقب آن ابتلا به بیماری  Ms و جدایی از همسرش دچار انزوا و تنهایی و ... گردیده است . آناهیتا با بازی " لیلا حاتمی" نیز دختری است که به نوعی درگیر و دار اعتیاد به مواد مخدر ، قرص های روانگردان و داروهای اعتیاد آور و عوارض ترک و خماری و دارای افکار خودکشی است و سابقه داشتن خودکشی های نافرجام را دارد همچنین رفتارهای پرخاشگرانه و متخاصمانه و حتی رفتارهای تکانشگرانه و هیجان های آشفته و عاطفه نامتناسب با موقعیت های گوناگون نیز که به نوعی با اختلال افسردگی درگیر است ، از خود نشان میدهد. شخصیت دیگر این سریال "سارا "همسر خالقی پوربا بازی "الهام کردا" از  از اعضای اصلی هیات مدیره شرکت است که  ظاهرا فردی مستقل و  دارایدرآمدی بالا می باشد اما در ادامه سریال و در زمانی که او به رابطه نامتعارف و پنهانی همسرش خالقی پور با بازی" فرهاد آییش"  از طریق فیلم های پخش شده در فضای مجازی پی می برد ، اقدام به خودکشی می نماید . افرادی که دارای حالت های افسردگی هستند ، اغلب احساس ناراحتی میکنند و با احساساتی چون اضطراب ، پوچی ، نا امیدی ، درماندگی ، بی ارزشی ، شرمساری و بی قراری بروز درگیر هستند .  به عبارتی دیگر  انجام فعالیت هایی که زمانی برایشان لذت بخش بود ، دیگر نیست . برای مثال "پگاه "دختر خالقی پور با بازی " دیبا زاهدی "  نیز  به انواع اختلال روانی مبتلاست مانند خود کم بینی ، عدم خودباوری ،کمبود عزت نفس ،ترس از دیده شدن نقطه ضعف ها و کاستی هایش توسط دیگران و مورد تمسخر قرار گرفتن   . او همچنین وابستگی غیر منطقی و بیمار گونه  به پدرش دارد و این از محبت های مادرانه و حمایت گونه  او به خالقی پور در چند سکانس از این سریال کاملا مشخص است .مثلا در زمان صرف شام و حتی زمانی که از بروی صحنه رفتن برای اجرای آهنگش  به عنوان موزیسین  خودداریمیکند و خودش را در یک اتاق تاریک برای فرار از حضور در جمع و دیده نشدن حبس میکند. مواردی از این قبیل می تواند نشان دهنده چند نوع اختلال روانی مانند  افسردگی باشد، در ادامه این سریال می بینیم که او هم با دیدن ویدیوی منتشر شده در فضای مجازی و خیانت پدرش به مادر آنچنان برافروخته  واز نظر  روحی  و روانی بهم می ریزد که دچار شوک عصبی شدید شده و در بیمارستان بستری می شود و حتی دیگر حاضر نیست  که یک لحظه وجود پدر را کنار خود تحمل  کند. در سکانسی دیگر از سریال  این فروپاشی را متعاقبا در "خالقی پور" پدر پگاه هم  میتوان دید . در دیالوگی از این شخصیت " دخترم که همه چیزم بود ، دیگر حتی به من نگاه هم نمی کند " به وضوح می توان این فروپاشی را درک نمود . بی خوابی : بی خوابی های شبانه و اختلال در به خواب رفتن های عمیق و از خواب پریدن های مکرر و عدم توانایی در به خواب رفتن مجدد و کاهش کلی ساعات خواب می تواند باعث تغییر در ساختار قشر مغز و در نتیجه کاهش کیفیت یادگیری و مختل شدن روند تحصیلی و کاهش تعاملات فردی و خستگی های مفرط و چرت زدن های مداوم در طول روز و بی نظمی و کاهش کیفیت انجام امور روزانه که نیاز به هوشیاری دارد ، گردد . بی خوابی نیز یکی دیگر از نشانگان ابتلا به اختلال افسردگی می باشد که می تواند سلامت روان افراد را به خطر بیندازد . همانطور که در شخصیت "آرمین" می بینیم و در مونولوگ هایی که او بیان می کند ،میشنویم . در شخصیت "آناهیتا" نیز بی خوابی های شبانه و دیدن کابوس هایی با محتوای گزند و آسیب و بروز رفتارهای تکانشگرانه در وی و توهم و هذیان و ... باعث بازگشت مجدد وی به سمت استعمال مواد مخدر و قرص های روان گردان و داروهای اعتیاد آور است و بی اعتمادی به همه افراد دور و برش  را در پیدارد و تصور میکند همه قصد از جمله نامزدش بهمن قصد خیانت به وی را دارند و  حتی دیگر به او هم بی اعتماد می شود.