کاربرد بیوتکنولوژی در صنعت نساجی

صنعت نساجی

شامل تمام مراحل تولید الیاف (طبیعی و مصنوعی)، تبدیل الیاف به نخ، تبدیل نخ به پارچه و همچنین شامل فرآیندهای تکمیلی انجام شده بر روی پارچه مانند رنگرزی و چاپ می‌شود. اگرچه صنعت نساجی در ابتدا تنها محدود به تولید نخ بود ولی به مرور زمان همه انواع پوشاک را شامل شد. صنعت نساجی از قدیمی‌ترین صنایع بشری محسوب شده

کاربرد بیوتکنولوژی در صنعت نساجی

کاربرد بیوتکنولوژی در صنعت نساجی، از حدود 100 سال قبل، با بکارگیری آنزیم های آمیلاز استخراج شده از مالت برای زدودن آهارهای نشاسته ای آغاز شد. امروزه با پیشرفت بیوتکنولوژی، راه حل های کم هزینه و مؤثر فزاینده ای در فرآیند های نساجی بوجود آمده است. با پیشرفت های صنعت نساجی، کاهش هزینه در تولید انبوه ضروری به نظر می رسد.

بیوتکنولوژی می تواند در هر مرحله از تولید و فرآیندهای تکمیلی آن، از مواد اولیه الیاف تا مرحله تصفیه پساب، باعث صرفه جویی در هزینه ها شود. این فناوری، علاوه بر کاهش هزینه، با کاهش مضرات زیست محیطی ناشی از شوینده ها و مواد شیمیایی، منجر به ایجاد صنعت دوست دار محیط زیست می گردد.

از طریق بیوتکنولوژی و استفاده از مواد جایگزین با آثار جانبی کمتر به جای مواد شیمیایی رایج در صنعت نساجی، نه تنها مشکل آلودگی زیست محیطی حل می شود، بلکه کیفیت و پایداری عملیات نیز بهتر می گردد. زمینه های کاربرد بیوتکنولوژی در صنعت نساجی بطور مختصر در جدول بیان شده اند که در ادامه به تشریح هر یک از آنها پرداخته می شود.

البته کاربردهای عملی امروزی عمدتاً شامل بکارگیری آنزیم ها به ویژه آمیلازها در آهارگیری، سلولازها در زیست پرداخت کالاهای سلولزی و سنگ شویی کالاهای جین، پروتئازها در عمل آوری پشم و ابریشم و بالاخره آنزیم ها در شوینده ها می باشد. دورنمای استفاده از بیوتکنولوژی در سایر زمینه ها نیز مورد توجه محققان بوده و در حال پیشرفت است.





تاریخچه

صنعت نساجی از قدیمی‌ترین صنایع بشری محسوب می‌شود چرا که نیاز به لباس و پوشاک بعد از نیاز به غذا و مسکن از نیازهای اولیه انسان به شمار می‌آید. نشانه‌هایی ازبافندگی و نساجی مربوط به دوران پارینه‌سنگی به دست آمده است. نشانه‌های ضعیفی در موراوی پیدا شده است. نشانه‌های مشخصی از بافندگی در دوران نوسنگیدر سوئیس پیدا شده است. صنعت نساجی در جریان انقلاب صنعتی رشد چشمگیری داشت.

الیاف نساجی طبیعی

الیافی هستند که از طبیعت و بدون نیاز به تغییری کلی در ماهیت و یا شکل آن بدست می آیند.

الیاف زیر از الیاف طبیعی هستند:

پنبه

پشم

ابریشم

کنف

چتایی

شاه‌دانه

کاربرد الیاف طبیعی:

1- تولید نخ

2- تولید منسوجات / پارچه های بی بافت

الیاف نساجی مصنوعی

به گروهی از الیاف نساجی گفته می شود که توسط روشهای خاص تولیدی و بصورت مصنوعی تولید می شوند و بطور معمول در طبیعت وجود ندارند ولی ممکن است ریشه طبیعی داشته یاشند.

الیاف زیر از الیاف نساجی مصنوعی شناخته می شوند:

1- الیاف سلولز

2- الیاف استات سلولز

3- الیاف ویسکوز

4- الیاف اکریلیک

5- الیاف پلی پروپیلن