حیوانات بومی استرالیا

حیوانات بومی استرالیا تعداد چشمگیری دارند که شاید اسم بیشتر آنها را نشنیده باشید. به همین خاطر، استرالیا حمایت خاصی از این حیوانات می کند و قوانینی وضع کرده که کسی حق انتقال این حیوانات را به کشورهای دیگر ندارد و گرنه با او برخورد کاملاً قانونی می شود. هر کشوری از دنیا حیوان بومی خاص خود را دارد. کشور استرالیا هم یکی از کشورهایی است که زیستگاه تعداد زیادی حیوان است. پس بهتر است حیوانات در زیستگاه اصلی خود باقی بمانند. آسمونی در این بخش به معرفی حیوانات استرالیایی می پردازد.

کانگرو (Kangaroo)

کانگرو حیوان بومی استرالیا است. بیشتر از ششصد نوع کانگروی مختلف وجود دارد. تعداد دقیق کانگرو ها در استرالیا مشخص نیست. ولی در بعضی ایالات آنقدر تعدادشان زیاد است که کشاورزان برای حفظ محصولات کشاورزی خود مجاز به کشتن این حیوان هستند. این در حالیست که صدور کانگورو و سایر حیوانات بومی استرالیا به خارج ممنوع است. دولت استرالیا برای حفظ جذابیت حیوانات بومی، با اتخاذ سیاستی دوراندیشانه از درآمد بالای صدور آنها چشم می پوشد.

کوالا (Koala)

کوالا بیشتر در کوینزلند، نیوسالتولز، ویکتریا و جنوب استرالیا پیدا می‌شود و در بالای درختان بلند جنگلی و پارکهای طبیعی زندگی میکند. کوالاها دوست دارند همه‌ی روز به یک درخت اکالیپتوس بچسبند. پاهای قویشان در توازن آنها هنگام گرفتن تنه‌ی درخت نقش موثری دارد. آسمونی : غذا ی کوالا برگ و شاخه های تازه روییده ی اکالیپتوس است. به کمک پنجه های قویشان تا بالا ترین شاخه ها برای خوردن برگ های تازه میروند. کوالا به ندرت آب می‌نوشد زیرا همه‌ی روطوبت مورد نیاز خود را از برگها می گیرد. کوالا هر شب نزدیک پنج ساعت وقت صرف خوردن نیم تا یک کیلو برگ اکالیپتوس می کند. برگهای اگالیپتوس مقدار زیادی مواد سمی دارد و کوالا تنها پستانداری است که قادر به خوردن این برگ می‌باشد. کوالا بعنوان حیوان درخت نورد بومی استرالیا هم شناخته می شود.

پلاتیپوس (platypus)

پلاتیپیوس حیوانی است که فقط در استرالیا پیدا می‌شود. این حیوان در آبهای جاری، باتلاق ها و رودخانه ها زندگی می کند. آنها پناهگاه زیرزمینی با طولی بیش از بیست و شش متر  در کنار نهر‌ها حفر می‌کنند که در واقع اتاق خواب آنهاست. همه‌ی راه‌های ورودی همیشه در سطح آب ساخته می‌شود و از دید دشمنان پنهان است. پلاتیپوس‌ها در آب و هوای سرد و گرم قادر به زندگی هستند. بچه ی پلاتیپوس شیر مادرش را می خورد و پس از دوران شیر خواری برای تغذیه از همه ی جانواران دریایی می تواند استفاده کند. این حیوان پستاندار تخم گذار است و بعد از تخمگذاری آنها را با برگ و علف می پوشانند تا گرم بمانند. پس از گذشت شش تا ده روز پلاتیپوس های جوان سر از تخم در می آورند. پنجه های دست و پای این جانور مناسب برای شنا و جستجوی غذا در آب است.

پلاتیپوسهای نر یک سیخ سمی پشت پاهایشان دارند. پلاتیپوس ها یک نوک پهن چرمی نازک و یک دم پهن زبر مو دار دارند که موقع شنا برای تغییر جهت و هدایت از آن استفاده می کنند. همچنین قهوه ای رنگی دارند که با لایه ای خزدار و ضد آب پوشیده شده است و باعث گرم و خشک بودن آنها در آب می باشد. پلاتیپوس ها می توانند ده دقیقه زیر آب بمانند در حالی که قادر به تنفس در آب نیستند. حیواناتی مثل روباه، گربه ی وحشی و مار این حیوان را شکار می کنند و سیخ سمی آنها فقط حیوانات کوچک را می کشد. پلاتیپوس ها به خاطر پوست خزدارشان توسط شکارچیان شکار می شدند ولی از طریق قانون مورد حمایت قرار گرفته اند و شکارشان در حال حاضر ممنوع است زیرا نسل این آبزی پستاندار در حال انقراض می باشد.

امو (emu)

امو پرنده ی بزرگی است که قدرت پرواز ندارد و بومی استرالیا است و مانند شترمرغ است. امو و کانگورو دو سنبل برای استرالیا هستند که در جاهای بسیاری می توان عکس این دو را دید. اگر چه این پرنده ی بزرگ قدرت پرواز ندارد ولی می تواند با سرعتی بیش از 48 کیلو متر در ساعت بدود. او برای دفاع از خود با پاهای بزرگش لگد می زند. این پرنده برای تشکیل زندگی جفت گیری می کند. محل زندگی آنها دشت های بدون درخت، بیشه ها و جنگلهای کم درخت است و بیشتر به صورت دسته ها ی بزرگ در غرب استرالیا دیده می شوند. آنها به غیر از فصل جفت گیری و تولید مثل به صورت گروهی زندگی می کنند. منابع تغذیه ی آنها زیاد است مانند مارمولک، جوندگان کوچکی مثل موش، دانه ها، میوه ها و حشرات، ولی  هرگز از چمن و علف و برگهای مانده تغذیه نمی کنند حتی اگر به غیر از اینها هیچ غذایی نداشته باشند.

اموها بعضی سال ها مجبور به مهاجرت می شوند. آنها قادرند با پاهای بزرگشان شنا کنند و از رودخانه ها بگذرند. بدن آنها به آب زیادی نیاز دارد. قد این پرنده تا دو متر هم بلند می شود. بدنش پوشیده از پرهایی به رنگ قهوه ایی روشن است. وقتی هوا گرم است بالهایش را دور از بدنش نگه می دارد تا خنک بماند. زمان جفت گیری در طول آوریل تا سپتامبر است و هر پرنده ی ماده نه تا یازده تخم می گذارد و مدت پنجاه و شش روز روی تخم ها می خوابد. هنگامی که جوجه هایشان از تخم بیرون می آیند قهوه ایی تیره با خط های سیاه بلندی هستند که تا پایین بدنشان ادامه دارد. همه ی جوجه ها به کمک ایمیوی نر یکباره سر از تخم هایی به رنگ سبز تیره در می آورند و هجده ماه توسط او نگهداری می شوند.

وامبت (Wombat)

وامبت یک حیوان کیسه دار استرالیایی و بزرگترین پستاندار گیاه خوار است که برای خود مثل یک حفار تربیت شده و ماهر لانه ی زیر زمینی حفر می کند و در این کار شباهت زیادی به گور کن دارد.  این حیوان از خانواده ی کوالا است. دم و پاهای کوتاه دارد، خیلی سنگین راه می رود و ظاهر آرامش باعث شده تا یکی از محبوب ترین حیوانات بومی استرالیا باشد. وامبت ها در همه جای تاسمانیا، از زمینهای پست تا ارتفاعات پیدا می شوند اما بیابانها و جنگل های کم درخت و زمین هایی که برای کندن مناسب ترند را برای زندگی بیشتر ترجیح می دهند. آنها اغلب لانه هایشان را در بالای نهر ها حفر می کنند که گاهی بیشتر از 20 متر طول و 2 متر عمق دارند و شامل تونل ها و ورودی های بیشماری هستند. ومبت ها درون این تونلها لانه های خود را با سیخ و شاخه و برگ درختان درست می کنند.

آنها معمولا شب ها که هوا خنک تر است، برای چریدن بیرون می روند و غذا خوردنشان بین3 تا 8 ساعت طول می کشد و شامل گیاهان بومی، پوست درختان و ریشه ی گیاهان است. هنگام کمبود غذا می توانند از ریشه ی گیاهان خشک شده نیز استفاده کنند. با وجودی که آنها در تمام طول سال قادر به تولید مثل هستند، جفت گیری آنها بیشتر در زمستان است. ومبت ماده مانند کانکورو کیسه دار است و دو پستان در کیسه اش دارد. 30 روز بعد از جفت گیری یک بچه ومبت به دنیا می اید و تا 15 ماهگی از شیر مادرش تغذیه می کند. و در دو سالگی کیسه ی مادر را ترک می کند.

دینگو (dingo)

دینگو یک گونه وحشی از سگ اهلی است. ولی طبیعتش با سگ فرق می کند. آنها تنها یا در گروه های کوچک شکار می کنند. دینگو در بسیاری از قسمتهای استرالیا پیدا می شود، ولی در تاسمانیا زندگی نمی کند. این حیوان پارس نمیکند و فقط زوزه می کشد. بچه ی دینگو بعد از تولد حدود دو ماه شیر می خورد و تا چهار ماهگی مادر از غذای هضم شده ای که برمی گرداند به او می دهد. بعد از چهار ماهگی بچه دینگو ها توانایی آموختن شکار را دارند.

دینگوها گوشتخوار هستند. آنها جانوران جونده ی کوچک نظیر موش و خرگوش،  همچنین مارمورک، گوسفند، کانگرو، خزندگان و حشرات را شکار میکنند. گاهی دینگو های بزرگتر اسب نیز شکار می کنند. آنها  هر روزه به آب نیاز دارند و معمولا در کنار بیشه ها  و جنگلها زندگی می کنند، ولی توسط انسان از چمنزارهایی که غذا به وفور برایشان پیدا می شود رانده شده اند. رنگ دینگوها قهوه ای مایل به قرمز است. طولی بالغ بر یک متر دارند. وزن جنس نر حدود 20 کیلو گرم و ماده 16 کیلو گرم می باشد و بلند ترین دندان ها را در میان سایر حیوانات وابسته به خانواده ی سگها دارند.

شیطان تاسمانی (TASMANIAN DEVIL)

شیطان تاسمانی در جنگلهای تاسمانیا زندگی می کند. این حیوان پناهگاهی در تنه ی تو خالی درختان یا حفره ها و غارها برای خود پیدا کرده و از پوست و برگ درختان یا علف ها محل خواب درست می کند. شیطان تاسمانی در بزرگسالی علاقه به خوردن گوشت با دندانهای بسیار تیزش دارد و اغلب مردار و لاشه ی حیوانات را می خورد، در صورتی که گوشت پیدا نکند از گیاهان، تخم ماهی و سوسک هم تغذیه میکند.

شیطان تاسمانیا پستاندار است و به بچه های خود شیر میدهد و مانند کانگرو کیسه دار است. در هر بارداری چهار بچه در کیسه ی مادر به مدت 15 هفته زندگی می کنند. رنگ این حیوان سیاه با خالهای سفید است و تا 90 سانتیمتر رشد میکند. صدای این حیوان برای هشدار دادن به حیوانات دیگر بخاطر حفظ غذا یا محل زندگی به صورت جیغ های بلند و ترسناک است. شیطان تاسمانیا 42 دندان استخوانی سفت و برنده دارد.

کوکابورا (Kookaburra)

کوکابورا، جانور درختی استرالیا، دو گونه است. اولین نوع Laughing Kookaburra (کوکابورای خندان) و نوع دیگر Blue-Winged (پر آبی) نام دارد. آنها بیشتر به وسیله صدای خندیدنشان شناخته شده هستند. وقتی این پرنده می خندد در واقع به سایر حیوانات در مورد ورود به قلمروش هشدار می‌د‌‌هد. بر طبق افسانه های بومی وقتی کوکابراها صدای خنده سر میدهند از موجودات آسمانی میخواهند که آتشی بیافروزند تا زمین را گرم و روشن کند و روز آغاز شود. این پرندگان رنگهای متفاوت آبی، قهوه ای و سفید دارند. پشت چشمشان یک تکه ی قهوه ای پررنگ و روی بالشان نقره ای رنگ است.

هر خانواده شامل یک جفت بزرگسال و جوجه های جواناشان هست که ممکن است تا چندین سال اطراف پدر مادرشان برای کمک به آنها در بزرگ کردن جوجه های دیگر باقی بمانند.  قبل از زیستگاه های اروپایی این پرندگان فقط در شرق استرالیا پیدا می شد. بیشتر در جنگل ها و مسیر رودخانه ها زندگی می کنند و بر روی درختان یا تپه ی موریانه ها لانه می سازند. خوراک آنها موش، مارمورک، مار، پرندگان، حشرات و قورباغه است. پاهای ضعیف ولی گردن بسیار قوی دارند که در شکار به آنها کمک میکند. آنها تا 43 سانتیمتر طول دارند، در هر جف گیری بین 2 تا 4 تخم سفید رنگ می گذارند و عمرشان بالای 25 سال است.

تایپان (Taipan)

مار تایپان در شمال و شمال شرقی استرالیا، در سبزه زار ها، کوه های سنگ لاخی و جنگهای نواحی گرمسیری و در غرب استرالیا در حفره های زیر زمینی زندگی می کنند. همچنین این مار ممکن است در نیشکر زارها و اطراف مزارع نیز پیدا شود. ولی در مناطقی که هوای آنجا در زمستان زیر 18 درجه ی سانتیگراد است زندگی نمی کند. غذای مورد علاقه ی این مار موش صحرایی، پرنده، مارمولک، و پستانداران کوچک است. بر خلاف سایر مار‌ها تایپان شکار خود را زنده نمی بلعد، ابتدا شکار را با وارد کردن ضربه می کشد و بعد آن را می‌بلعد.

تایپان بیشترین مار زهر دار در استرالیا است. ماده و نر این خزنده در صورت بروز خطر حالت تهاجمی دارند ولی در بیشتر مواقع خود را از انسان دور نگه می دارند. جنس نر این خزنده تا 156 سانتی متر و ماده تا 145 سانتی متر رشد می کند. هر ماده می تواند تا 11 تخم بگذارد.  مار تازه متولد شده در حدود 600 میلی متر طول دارد. طول دندان نیش این مار 11 میلی متر است که در میان مار های استرالیا بلند ترین دندان است.

مرغ عشق یا باجریگار (Budgerigar)

مرغ عشق یا باجینگار با اسم علمی "Melopsittacus undulatus" است که در ایران به نام مرغ عشق شناخته شده است. این پرنده را می توان از فروشگاه های حیوانات خانگی خریداری کرد ولی در استرالیا در حیات وحش در دسته های بزرگ دیده می شود. این پرنده در همه ی قسمت های مرکزی استرالیا که غذا و آب در دسترس است قادر به زندگی می باشد. مخصوصا در علفزارها، خارستان ها، صحراها، چمنزارهای طبیعی و اطراف برکه ها بیشتر دیده می شوند. غذای آن ها چمن، دانه ها و گیاهان کوچک و تازه جوانه زده می باشد، به همین دلیل هم آفتی برای مزارع محسوب می شوند. آن ها دانه ها را می چینند و با نوکشان مغز دانه ها را بیرون می آورند و می خورند. یک مرغ عشق معمولی تقریبا 19 سانتی متر طول دارد.

رنگ اغلب آن ها سبز چمنی با پیشانی زرد یا آبی آسمانی با پیشانی سفید است که در هر دو نوع خط های تیره ای از پشت سرشان تا انتهای بال هایشان کشیده شده است. هر جفت مرغ عشق در لانه ای که در تنه ی درختان تو خالی می سازند زندگی می کنند. پرنده ی ماده بین 4 تا 6 تخم می گذارد. پرنده ی نر تا هنگامیکه جوجه ها و مادرشان در لانه هستند از آن ها مراقبت می کند و به آنها غذا می‌د‌‌هد. این پرنده همیشه هنگام خوردن و آشامیدن در حال چهچه زدن است. در حال حاضر مرغ عشق در محل های مخصوص تولید مثل در انواع رنگ های مختلف پرورش داده می شود.

قورباغه سبز (green tree frog)

قورباغه سبز محل اصلی زندگی قورباغه ی سبز در New South Wales و Queensland بیشتر در تالاب ها و دریاچه ها و رودخانه هاست. اما به تدریج با وسعت شهر ها، ساختمان سازی ها و آلوده شدن رودخانه ها، این زیستگاه های طبیعی از بین رفته است و امروزه بیشتر در باغچه ها و باغ ها زندگی می کنند و با انسان همزیستی دارند.  قورباغه ی سبز برای شکار حشرات، عنکبوت ها و کرم های خاکی از قدرت بینایی بسیار خوب و زبان چسبناک و بلندش استفاده می کند. این حیوان دو زیست در نوزادی دارای آبشش است و در بزرگسالی با شش تنفس می کند و قادر است هم در آب و هم در خشکی زندگی کند ولی فقط در خشکی شکار می کند.

این نوع قورباغه تا 100mm رشد می کند و دارای پوستی نمناک، نرم و صاف است. قورباغه های بزرگسال می توانند هم از طریق دهان و هم از راه پوست تنفس کنند. پاهای بلند آن ها برای پریدن مناسب است و در انگشتان به هم چسبیده خود مکنده هایی دارند که به آن ها در بالا رفتن کمک می کند. در بالای سر این قورباغه چشمانی وجود دارد که در شکار به آن ها کمک می کند و هنگامی که در آب هستند این چشم ها به وسیله ی پلک سومی محافظت می شود در هنگام خوردن غذا این چشم ها در داخل دهانش پنهان می شود.

قو سیاه (Black Swan)

قوی سیاه تنها قوی بومی استرالیا است که در سال 1697 توسط دریانوردی به نام Willem در غرب استرالیا کشف شد. قوی سیاه دومین پرنده  سنگین دنیا است. این پرنده لانه اش را دور تخم هایش می سازد. لانه از یک دایره ی کوچک علف و یک دایره ی بزرگ تر از نی ساخته می شود. قوی سیاه 3 تا 6 تخم سبز مایل به آبی می گذارد. این پرنده به صورت یک جفت یا گروهای خانوادگی کوچک دیده می شود و غذای آن ها چمن، گیاهان سبز، حیوانات کوچک آبزی و همچنین حشرات است.

قوی سیاه 1.3 متر طول داره با گردنی قوس دار و بلند و نوکی قرمز که یک خطی سفید سر آن دیده می شود. وزن این پرنده 12 کیلو گرم و طول هر بالش تا 60 سانتیمتر می رسد. بال های ضد آب این پرنده به وسیله ی قددی در زیر پوستش همواره چرب است و بدنش را خشک نگه می دارد. قوی سیاه می تواند برای ساعت ها در یک  سرعت ثابت 50 کیلو متر در هر ساعت پرواز کند.

بیلبی (bilby)

بیبلی در مناطق خشک استرالیا، مناطق بیابانی و نیمه بیابانی زندگی می کند. این حیوان استرالیایی هم مثل خرگوش برای زندگی در زمین حفره هایی به عمق دو تا سه متر حفر می کند تا از گرمای بیابان در امان باشد. بیبلی تمام روز را می خوابد و در شب برای شکار و تغذیه از لانه بیرون میرود. غذای این حیوان موریانه، مورچه، کرم و حشرات  است. البته گیاه خوار هم هست و می توانند از ریشه و ساقه ی گیاهان تغذیه کند. بیبلی کیسه داری ظریف و کوچک است که پوستش با موهای بسیار نرم و بلند ابریشمی به رنگ خاکستری و آبی پوشانده شده است.

سینه ای سفید رنگ و دمی بلند سیاه سفید دارند، همچنین گوش هایی بلندی دارند و حد اکثر به بزرگی خرگوش و گربه رشد می کند. بیبلی جزء حیوان کیسه دار بومی استرالیا است و از آن جا که این حیوان در زمین حفاری می کند مثل سایر کیسه داران حفار، کیسه در عقب بدن قرار دارد تا در هنگام حفر گودال خاک و کثیفی در آن نریزد. نسل این حیوان در حال انقراض است. زیرا به خاطر پوست زیبایش مورد توجه شکارچیان است و از طرفی دشمنان طبیعی مثل روباه و گربه دارد. از آن جا که غذای این حیوان آفت ها و حشرات است در گذشته این حیوان را به عنوان حیوان خانگی نگهداری می کردند.

اِچیدنا (Echidna)

اِچیدنا یا اکیدنا که به مورچه خورک هم معروف است، گونه‌ای دیگر از حیوانات بومی استرالیا است که پستاندار و تخم‌گذار است و جز دسته حشرات خزنده دسته‌بندی می‌شود .این حیوان بومی دارای پوزه و پنجه‌های بلند است و به علت ستون فقرات تیزی که دارد، بسیار شبیه به خارپشت است .این حیوان به علت اینکه از جمله نایاب‌ترین حیوانات موجود در دنیاست، سالهاست که از نظر محیط زیستی و زاد و ولد تحت نظر دولت استرالیا است.