آشنایی با استان اردبیل

درباره استان اردبیل

استان اردبیل یکی از استان‌های ایران است که در شمال غربی این کشور واقع شده است. مساحت این استان 17953 کیلومتر مربع (حدوداً 1٫09 درصد از مساحت کل کشور) و جمعیت آن بر اساس سرشماری سال 1385 برابر یک میلیون و 228 هزار نفر می‌باشد. مرکز این استان شهر اردبیل است و بر طبق آخرین تقسیمات کشوری، شامل 9 شهرستان، 25 بخش، 21 شهر و 66 دهستان می‌شود. این استان در سال 1372 از استان آذربایجان شرقی جدا و به استانی مستقل تبدیل شد.

استان اردبیل یکی از مناطق گردشگری در ایران است. یکی از ویژگی‌های این استان آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان می‌باشد.اکثر ساکنان استان اردبیل را، آذری‌ها تشکیل می‌دهند که به‌زبان ترکی آذربایجانی تکلم می‌کنند. البته در پاره‌ای از نواحی شهرستان نمین در شرق استان، زبان‌های تاتی و تالشی نیز در بین مردم تلکم می‌شونداستان اردبیل یکی از استان‌های شمال غربی ایران محسوب می‌شود. این استان از شمال به جمهوری آذربایجان، از سمت غرب به استان آذربایجان شرقی، از سمت شرق به استان گیلان کوههای تالش و از سمت جنوب به استان زنجان محدود شده‌است

رفتن به استان اردبیل

با هواپیما

فرودگاه اردبیل

فرودگاه پارس آباد

با اتوبوس

از شهرهای مختلفی برای این استان اتوبوس وجود دارد

با اتومبیل

شما با اتومبیل نیز می توانید وارد این استان بشوید مهمترین مسیرها

از شرق از گیلان از مسیر اسالم-خلخال و آستارا -نمین

از غرب از آذربایجان شرقی از مسیر اهر- مشکین شهر و سراب -نیر و میانه -گیوی (کوثر)راه وجود دارد

از شمال از جمهوری آذربایجان از مسیر شورسولو-بیله سوار

از تهران تا اردبیل حدود 591 کیلومتر راه است

نقاط دیدنی استان اردبیل

مساجد تاریخی استان

مسجد جمعه : این بنا در شمال شرقی شهر ، بین محله های پیرشمس الدین و عبدالله شاه بر روی تپه مرتفعی واقع گردیده و یکی از قدیمی ترین مساجد شمال غربی ایران است. با توجه به حفاریهای باستان شناسی که در محوطه اطراف این مسجد صورت گرفته بقایای شبستان های ستوندار در بخش شرقی و شمالی و هم چنین آثاری از کتیبه های متعلق به قرن سوم و چهارم ه.ق. کشف گردیده است . اصل بنای کنونی مسجد در دوره سلجوقیان بر روی بقایای کهن تری ساخته شده که درنتیجه حمله مغول حدود سال 620 هجری ویران و درحدود سال 650 هجری مجدداً باز سازی گشته است در این بازسازی ،گنبد به طور کامل بازسازی شده و تزیینات مختلف گچبری و نقاشی در شبستان ومحراب آن انجام گردیده است

مسجد میرزا علی اکبر مجتهد : مسجد مجهز و مجلل میرزا علی اکبر در مرکز اردبیل نزدیک بازار واقع شده و دارای دو در است . از جاذبه های این بنا ، دو منبر است که یکی مشبک چوبی و دیگری به صورت صندلی بازودار و چرخدار است .

مسجد اعظم اردبیل : این مسجد تا اندازه ای نوساز ، با سبک نو و در ابعاد قابل توجه که از گنبد الله الله شیخ صفی تقلید شده ، ساخته شده است . مؤذنه مسجد در زمان قاجاریه و به سبک آن دوره ساخته شد ولی در سال های اخیر دوباره بازآفرینی شده است . مسجد جامع نمین : معتمدین و پیرمردان در مورد بنای مسجد جامع نقل می کنند بانی مسجد شاهزاده عصمت خانم طاهرمیرزا بن اسکندر میرزا بن عباس میرزا نایب السلطنه فتحعلی شاه قاجار است . در محل فعلی مسجد ، مسجدی کهنه وجود داشته به دستور شاهزاده خانم مسجد کهنه تخریب نموده و بر روی پی آن مسجد فعلی را ساخته اند

مسجد حسینیه میرزاده خانم اردبیل : این مسجد در نزدیکی میدان قیام در داخل کوچه میرزاده خانم در پنجاه متری خیابان جمهوری اسلامی واقع شده ، شامل یک باب مسجد بزرگ ، یک باب سالن فاطمیه و شبستان می باشد که بقعه شریف سیده خانم بنام میرزاده خانم با ابعاد حدود 3×3 متر با سقف آینه کاری و دیوار و کف مرمریت در قسمت غربی مسجد جای گرفته ، دارای ضریح فلزی با روکش استیلی می باشد . آرامگاه او مورد توجه و زیارت اکثر اهالی محل و در بعضی موارد مورد توجه مردم سایر محلات نیز میباشد سقاخانه حضرت ابوالفضل (ع) مسجد سلیمان اردبیل : سقاخانه حضرت ابوالفضل (ع) درکنار خیابان شیخ صفی و در جنب مجموعه تاریخی شیخ صفی الدین در کنج جنوبی غربی مسجد قرار دارد که از سالیان قدیم مورد توجه مردم مسلمان منطقه می باشد . ساختمان مسجد در سال 74 تخریب شد که در مدت پنج سال با کیفیت بسیار بالایی با زیربنای 550 متر مربع با یک گنبد و دو مناره بسیار جالب ساخته شده است. این سقاخانه دارای مسجد ، زیر زمین برای برگزاری مراسم خانمها و شبستان می باشد که اکثر قسمتهای بیرونی و داخلی ساختمان از کاشی سنتی خشتی و معرق و سنگ کار شده است .

مسجد جنت سرا : این بنا در ضلع شمالی صحن اصلی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی واقع است و از ساخته های شاه طهماسب اول به شمار می آید. درخصوص عملکرد واقعی بنا اطلاع دقیقی در دسترس نیست و به نظر می رسد که برای مراسم صوفیانه استفاده می شده است . نمای اصلی ایوان ، با کاشیکاری زیبا و کتیبه های قرآنی تزیین وجلوی آن به پنجره بزرگ مشبک گره چینی از جنس فلز مسدود شده است. مسجد کلخوران : این مسجد در کلخوران ، سه کیلومتری اردبیل واقع گردیده است. پوشش این مسجد بر روی ستونهای ساده ای قرار دارد. نمای بیرونی بنا با طاق نماهای آجری و پنجره های مشبک و تزیینات آجری نماسازی شده است. سر در ورودی مسجد دارای طاق نماهای کم عرض و مرتفع با نیم ستون های آجری بوده و بنای مسجد متعلق به دوره قاجار است

مسجد حاج فخر در اردبیل 

مسجد جامع و مسجد نو در روستای خمس خلخال 

مسجد جنت سرا در مشگین شهر

بقعه های استان اردبیل

بقعه شیخ سید امین‌الدین جبرائیل روستای کلخوران: پدر شیخ صفی الدین اسحق اردبیلی، جد سلاطین صفوی می باشد که در روستای کلخوران در 3 کیلومتری اردبیل قرار دارد که مقبره شیخ امین الدین جبرائیل به صورت یک هشت ضلعی در وسط باغ قرار گرفته است. سمتی از بنا در پاکار از سنگ های منتظم اجرا شده که بر روی آنها دیوارهای جانبی بقعه از آجر ساخته شده است. در نمای بیرونی بقعه از تزئینات کاشی بصورت تلفیقی استفاده شده است.

بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی: یکی از ده اثر باستانی مهم کشور به‌شمار می‌رود. این بنا در سال 765 هجری بنا شده‌است و در طول زمان مورد احترام پادشاهان صفوی بوده‌است. بنای کنونی این بقعه شامل مجموعه‌ای از گورهای شاهان و شاهزادگان صفوی و چند ساختمان دیگر (ازجمله مسجد، چینی‌خانه، حرم‌خانه و ...) می‌شود. در سال 1386 تلاش‌هایی برای ثبت این اثر در فهرست آثار جهانی یونسکو آغاز شده‌است بقعه شیخ حیدر مشگین شهر:در محوطه ای موسوم به امامزاده در مشگین شهر برج بلندی واقع است که تقریباً از تمام نقاط شهر و همچنین ورودی های اصلی شهر بخش هایی از آن دیده می شود که بنام مقبره شیخ حیدر تحت شماره 184 در فهرست آثار ملی ثبت گردیده است. تاریخ ساخت این بنا به دوره ایلخانی باز می گردد

جاذبه های طبیعی استان اردبیل

آبشار آقبلاغ: این آبشار در خلخال و در کوه آق داغ (سفیدکوه) قرار دارد. در دامنه این رشته کوه چشمه سارهای فراوانی وجود دارد که تأمین کننده آب جریانهای چون میانرودان، گلبند رود، رودخانه زال و … می باشد. مهمترین چشمه این ناحیه که آبدهی قابل توجهی دارد، چشمه آقبلاغ است

آبشار سردابه: این آبشار در نزدیکی آبگرم معدنی سردابه (24 کیلومتری غرب اردبیل) در دامنه شرقی کوه سبلان واقع است. ارتفاع آن حدود 20-15 متر و حجم جریان آن نسبتاً کم و محدود به خروجی چند چشمه بالادست می باشد. شایان ذکر است حجم جریان این آبشار در مواقع بارش و پیوستن جریانهای سطحی حوزه آبخیز افزایش می یابد. این آبشار از محلهای دیدنی مجتمع آبگرم سردابه که از نقاط گردشگری اردبیل است، می باشد

آبشار گورگور آلوارس: چشمه گورگور ازجمله چشمه های مشهور منطقه سبلان می باشد. این چشمه در دره آلوارس یا قزل گوللر که یکی از عریض ترین و باصفاترین دره های سبلان است، در ارتفاع 2420 متری از سطح دریا واقع شده است.آبدهی این چشمه بسیار بالا بوده و آب از خلل و فرج دیواره صخره ای مشرف به دره با فشار بیرون می آید. نظر به شیب تند مسیر تا رسیدن به رودخانه بستر آبشار مانندی را طی می کند و باتوجه به موقعیت تفریحی و تفرجی و ورزشی دره قزل گوللر و احداث پیست اسکی روی برف آلوارس در آن چشمه و آبشار گور گور نیز با دارا بودن آب و چشم انداز و فضای سبز جالب از نظر گردشگری را دارد

آبشار گورگور خیاوچای: این آبشار در مسیر رودخانه خیاو (خیوچای) بوده و بلندی آبشار حدود 10-12 متر می باشد و از نظر حجم جریان قابل توجه می باشد . حوضچه ای دایره ای شکل درمحل ریزش آب ایجاد شده است. آبشار گورگور به علت منظره جالب طبیعی و وجود ماهی قزل آلای قرمز در رودخانه و حوضچه و برخورداری از موهبت آبگرم معدنی ملک سوئی و چشم اندازی از کوهستان سبلان (ارتفاعات دلی آلی، آیتار، هرم و کسری) جذاب و دیدنی است

جنگل فندقلو : بعلت نزدیکی به شهر نمین و سهولت دسترسی از جاده بین شهری اردبیل – آستارا همواره به عنوان یک منبع تفرجگاهی مطرح بوده است این جنگل یکی از اراضی تفریحی جنگلی است که به فاصله 10 کیلومتر از شهر نمین و 30 کیلومتر از شهر اردبیل قرار گرفته است . این جنگل انبوه بسیار زیبا مشابه پار ک به نظر میرسد

پیست اسکی آلوارس: این پیست اسکی در فاصله 12کیلومتری روستای آلوارس و 24 کیلومتری سرعین قرار گرفته است و از آنجائی که پیست فوق در ارتفاع 3200متری از سطح دریا قرار دارد به سبب بارندگی برف فراوان در طول پائیز و زمستان و به جهت دیر ذوب شدن برفهای این منطقه می تواند در حدود شش الی هشت ماه از سال مورد استفاده قرار گیرد. از ویژگیهای بارز منطقه ای که مجتمع ورزشهای زمستانی آلوارس در آن واقع شده است

چشمه های آب معدنی: یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان اردبیل، چشمه‌های آبگرم این استان واقع در شهر سرعین در 30 کیلومتری شهر اردبیل است. در این شهر، 8 چشمه آبگرم معدنی وجود دارد. علاوه بر این، 14 چشمه‌ آب معدنی دیگر در شهرهای دیگر استان از جمله نیر، خلخال و مشگین‌شهر وجود دارد

دریاچه شورابیل: در 2 کیلومتری جنوب شهر اردبیل واقع شده است و مساحت آن 120 هکتار است.  آب این دریاچه شور و برای مصارف کشاورزی غیرقابل استفاده است. اما در حال حاضر نوعی ماهی در آن پرورش داده می‌شود.شورابیل در زبان تالشی یعنی دریاچه شور

‌دریاچه نئور 

دریاچه شورگل 

دریاچه نوشهر 

دریاچه آلوچه 

دریاچه کمی‌آباد 

دریاچه ملااحمد  مرداب قره‌سو

سایر جاذبه های تاریخی

قلعه قهقهه: در دهستان یافت از بخش هوراند شهرستان اهر، نزدیک روستای گنجویه و قره آغاجلو بوده و در فاصله 75 کیلومتری شمال مشکین شهر در استان اردبیل قرار دارد. این دژ به دلیل اینکه محل زندانی شدن افراد سیاسی مهمی، مانند شاهزادگان صفوی در زمان گذشته بوده، در تاریخ شهرت بسیاری دارد. در زمان جنگ‌های ایرانی و عثمانی خزاین شاهان صفوی در این قلعه نگهداری و حفاظت می‌شده و اهمیت آن از اواخر دوره صفویه بتدریج کمتر شده و در دوره قاجاریه به یکباره متروکه شده است. این قلعه در تپه سنگی به ارتفاع تقریبی هزار متراز زمین‌های اطراف قرار داشته و اطراف آن را با حصار مستحکم و غیر قابل نفوذ احداث نموده‌اند که با گذشت سالیان دراز هم اکنون نیز ورود به آن تقریباً غیر ممکن بوده و فقط در شرایط جوی مناسب امکان‌پذیر است. قلعه قهقهه در منطقه قره داغ و با ارتفاع تقریبی 2500 متر از سطح دریا، دیوارهای بلند طبیعی و در میان صخره‌ها واقع شده است و دور تا دور قلعه پرتگاه خطرناک و عمودی شکلی وجود دارد

بازار تاریخی اردبیل خانه تاریخی رضازاده اردبیلی-محله اوچ دکان خانه تاریخی ارشادی پل یئدی گوز