کد مطلب:
12886
درج نظر
درج نظر
زمان مطالعه: 6 دقیقه
روز اول ربیع‌الاول چه آداب و اعمالی دارد؟
روزه گرفتن، زیارت امام عسکری و امام زمان(ع) و دعای مخصوص از جمله اعمال توصیه شده و پرفضیلت برای روز اول ماه ربیع‌الاول است.
زمان مطالعه: 6 دقیقه
سرفصل های این مطلب:[بستن]
به مناسبت حلول ماه ربیع الاول آداب و اعمال مخصوص این ماه که به طور مشترک در کتب «زاد المعاد»، «مفاتیح الجنان» و «اقبال الاعمال» آمده است، را برای شما کاربران گرامی گردآوری کرده‌ایم.
زیارت پیامبر (ص) و امام علی (ع)
هرچند علما در این روز زیارت ذکر نکرده‌اند امّا زیارت حضرت رسول صلّی اللّه علیه و آله و حضرت امیر المؤمنین-صلوات اللّه علیهما-در این روز مناسب است چون حق تعالی آن دو جان تقدّس بنیان (حضرت رسول صلّی اللّه علیه و آله و حضرت امیر المؤمنین-صلوات اللّه علیهما-) را از کید کافران حفظ کرد.
زیارت امام عسکری و امام زمان (ع)
شیخ طوسی رحمه اللّه در مصباح گفته است که در روز اوّل این ماه حضرت امام حسن عسکری-علیه السّلام-به عالم بقا رحلت نمود و حضرت صاحب الامر به منصب جلیل امامت فایض گردید پس زیارت آن دو امام عالی مقام در این روز نیز مناسب است.
امّا شیخ رحمه اللّه در تهذیب و کلینی و محمّد بن جریر طبری و ابن الخشّاب و شیخ مفید-رحمة اللّه علیهم-و غیر ایشان گفته‌اند که وفات حضرت امام حسن عسکری-صلوات اللّه علیه-در روز هشتم این ماه بود پس در آن روز زیارت آن دو امام-علیهما السّلام-انسب است.
روزه گرفتن
چون حق تعالی آن دو جان تقدّس بنیان (حضرت رسول صلّی اللّه علیه و آله و حضرت امیر المؤمنین-صلوات اللّه علیهما-) را از کید کافران حفظ کرد گفته‌اند که روزش را که روز اوّل ماه ربیع الاوّل است مستحب است که برای شکر این نعم عظیمه روزه بدارند.
دعای اول ماه ربیع‌الاول
اللَّهُمَّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ یَا ذَا الطَّوْلِ وَ الْقُوَّةِ وَ الْحَوْلِ وَ الْعِزَّةِ
خداوندا، معبودی جز تو نیست، ای بخشنده و نیرومند و دگرگون‌کننده و سربلند،
سُبْحَانَکَ مَا أَعْظَمَ وَحْدَانِیَّتَکَ وَ أَقْدَمَ صَمَدَانِیَّتَکَ وَ أَوْحَدَ إِلَهِیَّتَکَ
پاکی تو و چقدر یگانگی تو عظیم و بی‌نیازی‌ات دیرینه و معبودیتت یگانه
وَ أَبْیَنَ رُبُوبیَّتَکَ وَ أَظْهَرَ جَلَالَکَ وَ أَشْرَفَ بَهَاءَ آلَائِکَ وَ أَبْهَی کَمَالَ صَنَائِعِکَ [کرم بها صنائعک] وَ أَعْظَمَکَ فِی کِبْرِیَائِکَ
و پروردگاری‌ات روشن و جلالت آشکار و زیبایی نعمت‌هایت والا و کمال ساخته‌های تو زیبا [ارزشمند]و بزرگمنشی‌ات باعظمت
وَ أَقْدَمَکَ فِی سُلْطَانِکَ وَ أَنْوَرَکَ فِی أَرْضِکَ وَ سَمَائِکَ وَ أَقْدَمَ مُلْکَکَ وَ أَدْوَمَ عِزِّکَ
و سلطه‌ات دیرینه است و چقدر در زمین و آسمان نورانی هستی و فرمانروایی‌ات دیرینه و عزتت جاودانه
وَ أَکْرَمَ عَفْوَکَ وَ أَوْسَعَ حِلْمَکَ وَ أَغْمَضَ عِلْمَکَ وَ أَنْفَذَ قُدْرَتَکَ وَ أَحْوَطَ قُرْبَکَ
و گذشتت کریمانه و بردباری‌ات گسترده و دانشت همراه با اغماض و قدرتت نافذ و نزدیکی‌ات محیط و فراگیر است!
أَسْأَلُکَ بنُورِکَ الْقَدیمِ وَ أَسْمَائِکَ الَّتِی کَوَّنْتَ بهَا کُلَّ شَیْءٍ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ [عَلَی] آلِ مُحَمَّدٍ
به نور دیرینه‌ی تو و به آن اسم‌هایت که همه‌ی اشیا را با آن پدید آوردی، از تو خواستارم که بر محمد و آل محمد درود فرستی،
کَمَا صَلَّیْتَ وَ بَارَکْتَ وَ رَحِمْتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلَی إِبْرَاهِیمَ وَ عَلَی آلِ إِبْرَاهِیمَ
چنان‌که درود، برکت، رحمت و مهربانی خود را بر حضرت ابراهیم و خاندان او فرستادی،
إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ وَ أَنْ تَأْخُذَ بنَاصِیَتِی إِلَی مُوَافَقَتِکَ وَ تَنْظُرَ إِلَیَّ برَأْفَتِکَ وَ رَحْمَتِکَ
به راستی که تو ستوده و بلندپایه‌ای و این‌که [موی]پیشانی مرا بگیری و به سوی موافقت با خود بکشانی و با نظر رأفت و رحمت به من بنگری
وَ تَرْزُقَنِی الْحَجَّ إِلَی بَیْتِکَ الْحَرَامِ وَ أَنْ تَجْمَعَ بَیْنَ رُوحِی وَ أَرْوَاحِ أَنْبیَائِکَ وَ رُسُلِکَ
و حج خانه‌ی محترمت را روزی‌ام کنی و روح من و ارواح پیامبران و فرستادگانت را در یکجا گرد هم آوری
وَ تُوصِلَ الْمِنَّةَ بالْمِنَّةِ وَ الْمَزیدَ بالْمَزید وَ الْخَیْرَ بالْبَرَکَاتِ وَ الْإِحْسَانَ بالْإِحْسَانِ
و بخشش خود را به بخشش دیگر و افزونی‌ات را به افزونی دیگر و خیرت را به برکاتت و نیکی‌ات را به نیکی دیگر بپیوندی،
کَمَا تَفَرَّدْتَ بخَلْقِ مَا صَنَعْتَ وَ عَلَی مَا ابْتَدَعْتَ وَ حَکَمْتَ وَ رَحِمْتَ
چنان‌که ساخته‌هایت را به تنهایی و براساس نوآفرینی، حکمت و رحمتت خلق کردی.
فَأَنْتَ الَّذی لَا تُنَازَعُ فِی الْمَقْدُورِ وَ أَنْتَ مَالِکُ الْعِزِّ وَ النُّورِ
بنابراین، تویی خدایی که کسی نمی‌تواند در آنچه تقدیر کرده‌ای، با تو ستیزه کند و تویی مالک عزت و نور
(وَسعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً[1]) وَ أَنْتَ الْقَائِمُ الدَّائِمُ الْمُهَیْمِنُ الْقَدیرُ
که رحمت و آگاهی‌ات همه‌ی اشیا را فراگرفته است و تویی خداوند پایدار، جاودانه، نگاه‌بان چیره و توانمند.
إِلَهِی لَمْ أَزَلْ سَائِلًا مِسْکِیناً فَقِیراً إِلَیْکَ
معبودا، من همواره درخواست‌کننده، بیچاره و نیازمند درگاه تو بوده‌ام،
فاجْعَلْ جَمِیعَ أمری [أُمُورِی] مَوْصُولًا بثِقَةِ الِاعْتِمَاد عَلَیْکَ وَ حُسْنِ الرُّجُوعِ إِلَیْکَ
پس همه‌ی امورم را به اطمینان اعتماد بر خود و بازگشت نیک به درگاهت
وَ الرِّضَا بقَدَرِکَ وَ الْیَقِینِ بکَ وَ التَّفْوِیضِ إِلَیْکَ
و خشنودی به مقدراتت و یقین به خود و واگذاری امور بر خود، بپیوند.
( سُبْحانَکَ لا عِلْمَ لَنا إِلَّا ما عَلَّمْتَنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ[2])
«پاکی تو و جز آنچه را که به ما آموخته‌ای نمی‌دانیم و تو آگاه و حکیمی.» ،
(سُبْحانَهُ بَلْ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ[3])
«پاکا خدا، آری همه‌ی آنچه در آسمان‌ها و زمین هستند، فرمانبر اویند.» ،
(سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ[4]) (سُبْحانَکَ تُبْتُ إِلَیْکَ وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُؤْمِنِینَ[5])
«پاکی تو ای خدا، پس ما را از عذاب آتش جهنم نگاه دار.» ، «پاکی تو و من به درگاهت توبه نمودم و اولین مؤمن هستم.» ،
(سُبْحانَکَ أَنْتَ وَلِیُّنا مِنْ دُونِهِمْ[6]) (سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ[7])
«پاکی تو ای خدا و تو خود سرپرست ما از میان همه‌ی آنان [آفریده‌ها]هستی.» ، «پاکا خدا پروردگار جهانیان.» ،
(سُبْحانَ اللَّهِ وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ[8]) (سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ[9])
«پاکا خدا و من هرگز از مشرکان نیستم.» ،«پاکا خدا از آنچه شریک او قرار می‌دهند.» ،
(سُبْحانَ الَّذی أَسْری بعَبْدهِ لَیْلًا مِنَ الْمَسْجِد الْحَرامِ إِلَی الْمَسْجِد الْأَقْصَی
«پاکا خدایی که بنده‌ی خود را شبانه از مسجد الحرام به مسجد الاقصی-
الَّذی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ[10] )
که پیرامون آن را خجسته گردانیدیم-سیر داد تا برخی از نشانه‌های خود را به او ارایه دهد، به راستی که او شنوا و بینا است.» ،
(سُبْحَانَ اللَّهِ حِینَ تُمْسُونَ وَ حِینَ تُصْبحُونَ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ
«پاکا خدا هنگامی که شام و صبح می‌کنید و ستایش خدا را در آسمان‌ها و زمین
وعشیا وَ حِینَ تُظْهِرُونَ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ
و به هنگام شامگاه و آن‌گاه که ظهر می‌کنید. زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون می‌کشد
وَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ کَذلِکَ تُخْرَجُونَ[11]) (سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّا یُشْرِکُونَ[12] )
و زمین را بعد از مرگ، زنده می‌گرداند و شما نیز [در قیامت]این چنین بیرون آورده می‌شوید.» ، «خداوند پاک و متعالی است از آنچه شریک او قرار می‌دهند.» ،
(سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّا یَقُولُونَ عُلُوًّا کَبیراً[13] )
«پاک و بسیار منزه و متعالی است خدا از آنچه درباره‌ی او می‌گویند.» ،
(سُبْحانَ رَبِّنا إِنْ کانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولًا[14]) (سُبْحَانَ الَّذی بیَدهِ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیْءٍ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ[15] )
«پاکا پروردگار ما و وعده‌ی او حتما به وقوع خواهد پیوست.» ، «پاکا خدایی که ملکوت هر چیز به دست او است و شما به سوی او بازگردانده می‌شوید.» ،
(سُبْحانَهُ بَلْ عِبادٌ مُکْرَمُونَ[16]) (سُبْحانَهُ هُوَ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ[17])
«پاکا خدا و [فرشتگان]بندگان گرامی هستند.» ، «پاکا خدای یگانه و چیره.» ،
(سُبْحانَ رَبِّنا إِنَّا کُنَّا ظالِمِینَ[18]) (سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ
«پاکا پروردگار ما و به راستی که ما ستم نمودیم.» ، «پاکا پروردگار تو، پروردگار صاحب عزت از آنچه او را بدان توصیف می‌کنند
وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ[19] )
و درود بر فرستاده شدگان و ستایش خدا را که پروردگار جهانیان است.»
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَرِّفْنَا بَرَکَةَ هَذَا الشَّهْرِ وَ یُمْنَهُ وَ ارْزُقْنَا خَیْرَهُ
خداوندا، بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را با برکت و فرخندگی این ماه آشنا گردان و خیر آن را روزی‌مان کن
وَ اصْرِفْ عَنَّا شَرَّهُ وَ اجْعَلْنَا فِیهِ مِنَ الْفَائِزینَ برَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین
و از شرّ آن بازدار و از رستگاران در آن قرار ده، به رحمتت ای مهربان‌ترین مهربانان.
