جام ملت های آفریقا ؛ مردان جاودان قاره سیاه

در تاریخ مسابقات جام ملت های آفریقا ، تنها دو نفر به عنوان بازیکن و مربی قهرمان آفریقا شده اند که البته اکنون هر دو از دنیا رفته اند. محمود الجوهری ( با تلفظ مصری الگوهری ) در سال 1959 بازیکن تیم ملی مصر بود و چهار دهه بعد در سال 1998 مربی این تیم و توانست هر دو بار قهرمانی مسابقات را جشن بگیرد. استفن کشی هم در سال 1994 بازیکن تیم ملی نیجریه بود و در سال 2013 مربی این تیم و دو قهرمانی در این مسابقات کسب کرد. 

در بین مربیان اروپایی که قهرمان آفریقا شده اند، چند نام بیش از سایرین ماندگار شده اند. از « پال تیتکوش» مجار که در قهرمانی سال 1959 مصر نخستین مربی غیربومی فاتح جام لقب گرفت تا روژه لومه فرانسوی که بعد از قهرمانی در جام جهانی 1998 ( به عنوان دستیار امه ژاکه سرمربی تیم ملی فرانسه )، فتح یورو 2000 و جام کنفدراسیون ها 2001 ( هر دو به عنوان سرمربی فرانسه )، مربی تونس شد و در سال 2004 تونس را هم قهرمان آفریقا کرد تا تنها مردی لقب گیرد که هم قهرمان جهان، هم فاتح جام ملتهای اروپا و هم جام ملتهای آفریقا شده است.

در این میان هروه رنار فرانسوی از سایر مربیان اروپایی پرافتخارتر است. رنار در سال 2012 با زامبیا و در سال 2015 با ساحل عاج قهرمانی جام ملت های آفریقا را جشن گرفت. رکورد بیشترین مربیگری در این مسابقات هم متعلق به یک فرانسوی دیگر است. کلود له روی 9 بار در جام ملتهای آفریقا روی نیمکت نشسته و هدایت 6 تیم مختلف را برعهده داشته است.

له روی در سالهای 1986 و 1988 مربی کامرون، در 1990 و 1992 مربی سنگال، در سالهای 2006 و 2013 مربی جمهوری دموکراتیک کنگو، سال 2008 مربی غنا، سال 2015 مربی کنگو و بالاخره در سال 2017 مربی توگو بود. اما پرافتخارترین مربیان تاریخ مسابقات، دو مربی بومی هستند. چارلز گیامفی در سالهای 1963 ، 1965 و 1982 با تیم ملی غنا قهرمان شد و حسن شحاته مصری سه دوره پیاپی از 2006 تا 2010 این جام را کسب کرد.

در بین کشورهایی که میزبان جام ملت های آفریقا شده اند، مصری ها با 5 بار میزبانی بالاتر از سایر کشورهای آفریقایی قرار دارند. البته تا قبل از مسابقات 2019 و میزبانی مصر در این رقابتها، غنا هم با چهار میزبانی در کنار مصر قرار داشت. دو کشور اتیوپی و تونس هم سه بار میزبانی مسابقات را عهده دار شده اند. در بین بازیکنان هم شیوا ان زیگو از گابن به خاطر سن کم خود جاودانه شده است. این بازیکن در 23 ژانویه 2000 در حالی مقابل آفریقای جنوبی به میدان رفت که تنها 16 سال و 93 روز داشت و جوان ترین بازیکن تاریخ مسابقات لقب گرفت. عصام الهداری دروازه بان مشور مصر هم در فینال دوره قبل در حالی مقابل کامرون درون دروازه ایستاد که 44 سال و 21 روز از عمرش گذشته بود و پیرترین بازیکن تاریخ بازی ها شد.