بیوگرافی لاسه ویرن

مهدی زارعی- اگر شما جای لاسه ویرن بودید و در اواسط مسابقه ای حساس در المپیک، روی زمین می افتادید و شانس کسب مدال را از دست رفته می دیدید، چه می کردید؟

***

آرامش طبیعت

لاسه‌ویرن درباره تمرین در جنگل می‌گفت:

آرامش طبیعت ذهن را نیرومند می‌سازد. زمانی كه در جنگل تمرین می‌كنی، تو مرتباً باید ریتم دویدن خود را تغییر دهی تا به ریشه‌های درختان برخورد نكنی. درست مثل زمانی كه در پیست مسابقه با رقبا نبرد می‌كنی... لایه‌های خاك كه طی سالیان دراز روی هم انباشته شده‌اند. قابلیت ارتجاعی فراوانی به مسیرهای طبیعی می‌دهند. من با این همه تمرین در جنگل هیچ‌گاه مصدوم نشده‌ام.

***

پلیسی که در جنگل می دوید

ویرن در 22 جولای 1949 در دهكده‌ای كوچك به نام «میرسكیلا» متولد شد. محل زندگی او پوشیده از جنگل بود و ویرن در این طبیعت رشد كرد و به تمرین دو و میدانی پرداخت. او بعدها به عنوان یك پلیس محلّی شروع به كار كرد و در 23 سالگی برای شركت در المپیك 1972 (مونیخ) به عضویت تیم ملّی فنلاند برگزیده شد.

خواب پدر قبل از مسابقه

 پس از برگزاری دور مقدماتی ویرن به فینال دو بخش پنج و ده هزار متر رسید. بعدها مادرش تعریف كرد كه شب قبل از فینال ده هزار متر، پدر ویرن در خواب شروع به حرف زدن كرد:

كجا می‌توانیم یك قاب پیدا كنیم كه به اندازه‌ای بزرگ باشد تا دو مدال در آن جا بگیرد؟!

***  

لحظات عقب افتادن از رقبا

 امّا شروع مسابقه ده هزار متر چندان امیدوار كننده نبود. در ازدحام مسیر دوندگان، رقبا ناخواسته ویرن را هل دادند و او كه تا آن زمان پنجم بود. به بیرون پیست پرت شد و نقش بر زمین شد. به نظر می‌رسید كه هرگز فرصت جبران را پیدا نخواهد كرد. این همه زحمات او به خاطر یک تنه از سوی رقبا بر باد رفته بود؟ در طول تاریخ مسابقات المپیک کم نبودند ورزشکارانی که با چنین سرنوشتی روبرو شدند و در اوج ناراحتی از مسابقه کنار رفتند. شاید همه در مورد لاسه نیز چنین فکری می کردند. فاصله دوندگان لحظه به لحظه با او زیادتر می شد...

***

35 متر اختلاف با صدرنشین

امّا ویرِن آن همه تمرین نکرده بود که حالا از مسابقه کنار رفته و تسلیم شود. حالا باید نشان می داد که تمرین در جنگل تا چه اندازه به او آرامش ذهنی داده است؛ آرامشی که در لحظات حساس به کمک او می آمد. به این ترتیب بلافاصله برخاست. رقبا لحظه به لحظه از او دورتر می‌شدند و «دیود بِدفورد» بریتانیایی و ركورددار آینده جهان، فاصله خود را از او به 35 متر رساند!

بازگشت حبرت انگیز

امّا ویرن به شكل حیرت‌انگیز مسیر را با سرعت طی كرد به شكلی كه پس از طی 330 متر در جایگاه دوم قرار گرفت! او پس از گذشت 6000 متر شانه به شانه بدفورد حركت كرد و اندكی بعد از او گذشت. نفرات صدرنشین چندین بار تغییركردند تا آن كه لحظات پایانی مسابقه فرا رسید.

***

شکستن رکورد جهان

تنها 200 متر به پایان رقابت مانده بود كه ویرن به سرعت خود افزود و رقبا را یكی پس از دیگری پشت سرگذاشت سرانجام هم با اختلاف 6 متر نسبت به نفر دوم از خط پایان گذشت و هم با زمان 38:4-27 دقیقه ركورد سابق جهان را كه متعلق به «ران كلارك» استرالیایی بود، در حدود یك دقیقه كاهش داد!

***

دومین طلا بعد از ده روز

ده روز بعد نوبت به رقابت 5000 متر رسید و مسابقه ویرِن و «محمد قامودی» تونسی. امّا این بار دشواری‌های رقابت قبلی پیش نیامد و لاسه‌ویرن دومین طلای خود را نیز تصاحب نمود. پس از المپیك قهرمان فنلاندی به سرعت فراموش شد. او فقط در مسابقات اروپایی (1974) شركت كرد كه تنها یك مدال برنز كسب نمود. به همین دلیل وقتی علاقه‌مندان، ویرن را در المپیك 1976 مشاهده كردند، امیدی برای او قائل نبودند.

***

دفاع از عنوان پس از چهار سال

با این حال ویرن در تمام این مدت برنامه تمرینات منظم خود را رها نکرده بود و تمرینات سخت خود را در جنگل مثل گذشته دنبال می کرد. حالا او مدافع عنوان قهرمانی بود و می دانست کار سخت تری برای دفاع از عنوان خود دارد. در بیشتر لحظات مسابقه ده هزار متر نیز «كارلوس لوپش» پرتغالی صدرنشین بود امّا ویرن در فاصله 450 متر به خط پایان، از او عبور كرد و سرانجام با اختلاف 3 متر نسبت به او از خط پایان گذشت.

***

شادی منحصر به فرد بعد از قهرمانی

رقابت پنج هزار متر دشوارتر بود اگرچه ویرن از اوایل مسابقه صدرنشین شد امّا رقابت به حدی فشرده بود كه بین پنج دونده صدرنشین تنها شش متر فاصله بود. سرانجام ویرن «دیك كواكس» نیوزیلندی را پشت سرگذاشت و با اختلاف زمانی 0.4 ثانیه نسبت به او قهرمان شد و مدال‌های طلای خود را از المپیك به عدد چهار افزایش داد. شادی قهرمانی ویرن پس از این عنوان جالب بود. او کفش های خود را از پا در آورد و بر سر دستان خود گرفته، به همه دنیا نشان داد.

این پایان كار او نبود و ویرن در دوی ماراتن نیز شركت كرد! جایی كه مقام پنجم رابه خود اختصاص داد.

ناراحتی روده در هنگام مسابقه

ویرن پس از مونترآل نیز به سرعت ناپدید شد! اما برای او و طرفدارانش همه چیز واضح و مشخص بود هدف ویرن همیشه درخشش درالمپیك بود و نه مسابقات دیگر! به همین دلیل همواره با برنامه‌ریزی دقیق، میزان آمادگی خود را در المپیك به اوج می‌رساند. او در المپیك 1980 مسكو نیز شركت كرد و در دوی ده هزار متر پنجم شد او این بار درصدد فتح ماراتن بود. امّا ناراحتی روده سبب انصراف او در اواسط مسابقه شد. این آخرین مسابقه ویرن در المپیك بود و آخرین حضور دوندگان اسطوره‌ای فنلاند در المپیك.

***

عاشق زندگی در روستا

 چهارسال بعد مدال نقره «مارتی واینیو» در دوی ده هزار متر به علّت استفاده از«استروئیدهای آنابولیك» پس گرفته شد تا جای خالی ویرن بیش از همیشه احساس شود. امّا او كجا بود؟ ویرن پس از خداحافظی از مسابقات بین‌المللی به روستای خود بازگشت و حاضر به زندگی در شهر نشد. او درباره دلیل كارش گفت:

دوست دارم وقتی در مسیری راه می‌روم و دوستی را می‌بینم، توقف كنم، با او صحبت كنم و به یك قهوه دعوتش كنم. در محیط روستایی چنین كاری ممكن است امّا در زندگی برنامه‌ریزی شده شهری، چنین كاری محال است!

ویرن در سال 1999 به عنوان یكی از اعضای پارلمان كشورش برگزیده شد.