همه رقابتهای والیبال ایران و ژاپن؛ اقتداری که خاتمه یافت!

مهدی زارعی- در دهه های گذشته، ژاپن دارد. سال 2013 در روزهای هفتم و نهم سپتامبر، ایران تحت هدایت خولیو ولاسکو با دو برد (3-0) در سالن 12 هزار نفری آزادی مقابل ژاپن، جواز حضور در لیگ جهانی را به دست آورد.

یک سال بعد از این مسابقه، دو تیم در فینال بازیهای آسیایی اینچئون مقابل هم ایستادند و ایران با برتری(3-1) مقابل ژاپن قهرمان آسیا شد. مساله عجیب و باورنکردنی در مورد فینال بازیهای 2014 این بود که برد ایران، نخستین برتری کشورمان مقابل والیبالیست های سرزمین آفتاب تابان از نخستین رویارویی دو تیم در سال 1958 بود.

اولین بار در بهار سال 1337 در بازیهای آسیایی 1958 توکیو بود که این دو تیم مقابل هم قرار گرفتند؛ 63 سال قبل، والیبال بازیهای آسیایی در دو بخش 6 نفره و 9 نفره برگزار می شد و نخستین تقابل ایران و ژاپن تو بخش 6 نفره انجام شد. دیداری حساس که برنده اش قهرمان آسیا می شد. ایران هم با محمود عدل، حسین علی امیری، اسماعیل اشتری، سیاوش فرخی، عبدالمنعم کمال، کمال پورهاشمی، محمد شریف زاده، عباس تهرانی مقابل حریفی قرار گرفت که آن روزها قدرت مطلق آسیا بود و یک قدرت بزرگ در سطح جهان.

ایران در اولین ست این مسابقه برنده شد، اما اشتباهی که داور مسابقه کرده بود، باعث شد امتیازها برگردد، بازی در همان ست ادامه پیدا کند و سرانجام ژاپن (16-14)، (15-12) و (15-8) برنده و قهرمان آسیا شود و ایران هم دوم.

در روز ده دسامبر 1966 ژاپن باز هم در بازیهای آسیایی (3-0) ایران را شکست داد. هشت سال بعد در 9 سپتامبر 1974 این دو تیم در نیمه نهایی بازیهای آسیایی مقابل هم قرار گرفتند و برتری ژاپن با نتایج (15-3)، (15-3)، (15-10) نشان از افزایش اختلاف سطح دو تیم می داد.

بعد از آن، نزدیک سه دهه وقفه در نبردهای دو تیم به وجود آمد. حتی وقتی در سال 2002 ایران دوم شد و ژاپن سوم، این دو تیم باز هم با یکدیگر رو به رو نشدند.

در سال 2006 ژاپن، یکی از ضعیف ترین تیمهای ایران را در دو دهه اخیر شکست داد. بعد از یک برد (25-23) برای هر یک از تیمها، ایران ست سوم را (27-25) برد اما در ادامه ستهای چهارم و پنجم را (25-22) و (15-9) واگذار کرد تا ژاپن با برد (3-2) در این مسابقه، عنوان پنجم آسیا را از آن خودش کند.

در سال 2010 ژاپن و ایران در فینال بازیهای آسیایی مقابل هم قرار گرفتند و ژاپن (25-19)،(25-13) و (25-18) در ستهای اول، دوم و چهارم برنده شد و فقط ست سوم را (25-23) به ایران واگذار کرد تا باز هم ایران، پایین تر از ژاپن قرار گرفته و نایب قهرمان بازیهای آسیایی شود.

به این ترتیب ایران برای اولین برد مقابل ژاپن تا فینال بازیهای آسیایی 2014 انتظار کشید. جایی که باز هم دو تیم به فینال مسابقات رسیدند و این بار ایران (3-1) برنده شد.

با این نتایج از نخستین تقابل دو تیم در روز 30 می 1958 دو تیم پنج بار دیگر در بازیهای آسیایی بازی کردند و فقط مسابقه آخر دو تیم به سود ایران به پایان رسید.

اما نبردهای دو تیم، به این رقابتها محدود نمی شود.

در رقابتهای قهرمانی آسیا، ایران از سال 1993 به بعد، هر دو سال یک بار با ژاپن رو به رو شد و شکست خورد. باخت سال 1999 ایران در تهران، این جذابیت را داشت که کشورمان بالاخره یک ست را از حریف قدرتمند آن روزهای خودش گرفت و دو سال بعد، این آمار به دو ست برد در برابر ژاپن افزایش یافت. روند رو به رشد ایران، یک دوره بعد به اوج رسید و کشورمان این بار در سال 2003 موفق شد(3-1) حریف خود را شکست داده و روند بردهای خود در مسابقات قهرمانی آسیا را هم مقابل ژاپن آغاز کند. از آن زمان دو تیم 6 بار دیگر با هم مصاف دادند که سهم هر تیم 3 برد بود. ژاپنی ها می توانند به 9 قهرمانی خود در این مسابقات ببالند و ایران هم به این مفتخر باشد که 3 قهرمانی دارد از جمله قهرمانی در آخرین دوره برگزاری این مسابقات.

نبردهای بعدی دو تیم در مسابقات جام جهانی والیبال و مقدماتی المپیک برگزار شده است. جایی که برتری ایران مشخص است. در مقدماتی المپیک از سال 2004 تا امروز، سه برد و یک باخت سهم ایران بوده و در جام جهانی هم هر دو مسابقه دو تیم در سالهای 2011 و 2015 با برتری کشورمان تمام شده است. اولی با مربیگری ولاسکو و برد بعدی با هدایت اسلوبودان کوواچ.

بالاخره می رسیم به سابقه تقابل های دو تیم در لیگ ملتها و البته آخرین نتایج دو تیم برابر یکدیگر.

در مرحله نهایی مسابقات لیگ جهانی 2018 هم شاگردان ایگور کولاکوویچ اولین رقابت خودشان را در برابر ژاپن برگزار کردند که ناباورانه (3-1) شکست خوردند. یک سال بعد این تیمها مجددا در این تورنمنت در برابر هم ایستادند که این بار تیم ملی ایران موفق شد در ژاپن، حریف خود را (3-0) شکست دهد تا دومین تقابل دو تیم در این تورنمنت هم به سود ایران تمام شده باشد.

در رقابتهای 2021 لیگ ملتهای والیبال هم ایران در نخستین دیدار خود ناباورانه در سه ست متوالی به ژاپن باخت. ایران این سه ست را با نتایج(25-19)، (25-22) و (26-24) به حریف واگذار کرد و وقتی چند هفته بعد در مرحله نهایی المپیک توکیو نیز از ژاپن باخت، مشخص شد که شکست قبلی به هیچ عنوان اتفاق نبوده است. ایران در روز اول آگوست در، المپیک ست نخست را (25-21) به ژاپن واگذار کرد و پس از برد(25-20) و (31-29) در ستهای بعدی در آستانه پیروزی قرار گرفت. اما پیرمردهای تیم ملی ایران در ستهای بعدی(25-22) و (15-13) مسابقه را به ژاپن واگذار کردند تا حتی شانس صعود از مرحله گروهی بازیها را هم از دست بدهند.

کمی بعد و در روز 19 سپتامبر، دو تیم در فینال رقابتهای قهرمانی آسیا به مصاف هم رفتند و ایران این بار با جوانان خود(27-25)، (25-22) و (31-29) ژاپن را شکست داد تا باز هم قهرمانی قاره کهن را از آن خود سازد. با این حال کمتر از یک سال بعد این نوبت ژاپن بود که در لیگ جهانی با نتایج(25-20)، (25-14) و (25-19) ایران را شکست داده تا دوران ناکامی های ایران برابر این تیم همچنان ادامه یابد...