نگاهی به تاریخچه قایقرانی

در هزاران سال قبل و از زمانی كه انسان قدم به كره خاكی گذاشت، دریافت كه یكی از موانع طبیعی كه عبور از آن آسان نیست، رودخانه‌هاست. انسان اولیه تنها می‌توانست با شنا كردن از آب‌های كم عمق عبوركند. امّا هرچه عمق آب و عرض رودخانه‌ها و دریاچه‌ها افزایش می‌یافت، عبور از آن برای او دشوارتر می‌شد. به همین جهت، انسان به وسیله‌ای نیاز پیدا كرد كه با كمك آن بتواند بر روی آب شناور شود. او در ابتدا چند تكه چوب را به هم متصل كرد و به كمك آن توانست در روی آب حركت كند. با گذشت زمان قایق‌هایی بزرگ‌تر و پیشرفته‌تر ساخته شدند كه استفاده از آن‌ها نیازمند پارو یا بادبان بود. هر چه سرزمین‌ها و دریاهای جدیدتری كشف شدند، نیاز انسان برای گذر از دریاها و اقیانوس‌ها بیشتر شد.

كشتی‌سازی در عصر باستان

فینیقی‌ها (ساكنان لبنان در دوران باستان) در حدود 3 هزار سال پیش پیشرفته‌ترین كشتی‌های دوران باستان را ساختند و به كمك این كشتی‌ها به دریانوردی در دریای مدیترانه پرداختند. با گذشت قرن‌ها، پیشرفت‌های بیشتری در ساخت كشتی‌ها به وجود آمد. با اختراع اسطرلاب (وسیله جهت‌یابی كه برای تعیین وضعیت ستارگان نسبت به زمین به كار می‌رفت.) توسط فینیقیان و تكمیل آن توسط ایرانیان، امكان دریانوردی تا مسافت‌هایی بسیار دورتر از سواحل نیز به وجود آمد.

عصر دریانوردان

از قرن پانزدهم میلادی، تحولات فراوانی در ساخت كشتی‌ها به وجود آمد. دلیل این امر نیاز كشورهای اروپایی به رسیدن به منابع و سرزمین‌های ادرویه بود. در این زمان، «هانری دریانورد (ویگاتور Vigator) شاهزاده پرتغالی، به فكر راهی برای دور زدن قارّه آفریقا (عبور از سواحل شمالی آفریقا و رسیدن به جنوبی‌ترین بخش این قارّه) و رسیدن به آسیا افتاد. «كریستف كلمب» (Christoph Colombus) از طرف حكومت اسپانیا، به سمت غرب رفت و قاره آمریكا را كشف كرد. «سباستین الكانو» نیز در قرن شانزدهم دنیا را با كشتی دور زد سرانجام، با اختراع ماشین بخار توسط جیمز وات (1819 ـ 1736)، كشتی‌های بخار ساخته شدند كه توانایی عبور از اقیانوس‌ها را داشتند.

با ساخته شدن این كشتی‌های عظیم، استفاده از قایق‌های كوچك و پارویی و كشتی‌های بادبانی كاهش یافت و از این وسایل تنها برای سرگرمی استفاده شد. از اواسط قرن نوزدهم، نخستین باشگاه‌های قایق‌رانی در قارّه اروپا (بریتانیا) آغاز به فعالیت كردند و مسابقات قایق‌رانی در سراسر این قارّه محبوبیت بسیاری یافتند؛ به طوری‌كه قایق‌رانی در برنامه اولین دوره المپیك (1896 م) قرار گرفت.

آیا می‌دانید!

قرار بود كه در نخستین دوره بازی‌های المپیك، قایق‌رانی در خلیج زی (zea) یونان برگزار شود امّا به علّت بدی هوا، این مسابقات برگزار نشد. به این ترتیب، قایق‌رانی عملاً از سال 1900 میلادی در برنامه مسابقات المپیك قرار گرفت.

*انواع قایق‌ها (از نظر جنس)

تا پیش از ساخته شدن قایق‌های فایبرگلاس، قایق‌های آب‌های آرام را از چوب می‌ساختند. كیفیت چوب مخصوص قایق مسابقه می‌بایست بالا باشد و به همین دلیل، این قایق‌ها گران‌قیمت بودند. به علاوه، هر یك از آن‌ها در حدود یك ماه به درازا می‌كشید. با این حال، این قایق‌ها بسیار سریع آسیب می‌دیدند.

با گذشت زمان، قایق‌های فایبرگلاس ساخته شدند كه سبك‌تر و محكم‌تر بودند. در حال حاضر نیز این قایق‌ها برای استفاده در مدارس قایق‌رانی و تمرین قایق‌رانان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

*جدیدترین موادی كه برای تهیه قایق مورد استفاده قرار می‌گیرند، تركیبات كربن و كامپوزیت است. این مواد محاسن و مزایای فایبرگلاس را دارند امّا از قایق‌های فایبرگلاس سبك‌ترند. قایق‌های كامپوزیتی از دو لایه تشكیل می‌شوند: یك لایه داخلی و لایه محافظی كه روی آن كشیده می‌شود.