نقد و بررسی فیلم منصور، به بهانه اکران آن در روز (19 آبان ماه) در سینماهای کشور

سه شنبه 18 آبان 1400
نویسنده: نجیبه نعمتی

سیاوش سرمدی؛ نویسندگی، کارگردانی و تدوین آن را بر عهده داشته و بازیگرانی همچون: محسن قصابيان، ليندا كياني،حميد رضا نعيمي، عليرضا زماني نسب، مهدي كوشكي، سيد جواد هاشمي و...در آن ایفای نقش دارند.

فيلم به جان فشاني‌هاي «شهيد ستاري »در زمان فرماندهي بر نیروی هوایی کشور اشاره دارد. فيلم بيوگرافي محور است و برش‌هايي از زندگي« شهيد ستاري» را به خصوص در بحبوحه جنگ عراق عليه ايران را در بر دارد. « ستاري »فردي است كه براي دستيابي به تجهيزات و اداوات مورد نياز هواپيماهاي جنگي دست به هر تلاشي مي زند حتي از پول خانه شخصي خود نيز براي تحقق اين امر مايه مي گذارد.

شركت ياشي؛ شركتي كه تجهيز هواپيماهاي كشور را بر عهده دارد بر عليه او اقداماتي انجام مي‌دهد. «ستاري »هواپيماهاي نيروي هوايي و همچنين بودجه را از شركت خارج مي‌كند اين مسئله سبب مي‌شود تا رييس شركت مداخلات و سنگ اندازی هایي را بر علیه او ايجاد كند؛ اما «ستاري» با تمهیدات مختلف نه تنها اين موانع را بر طرف مي سازد بلكه درصدد ساخت هواپيما بر مي آيد. كاري كه همه، آن را در شرايط جنگي كشور ناممكن مي دانند. ستاري اين هدف را با افت و خيزهاي فراواني كه براي او ايجاد می‌شود عملي مي سازد و نهايت هواپيماي جنگي« آذرخش» را مي سازد و به پرواز در مي آورد.

فيلم «منصور »كه قبل از آن به نام« اوج 110 »مجوز گرفته بود فيلمي در خصوص يك قهرمان است. قهرماناني كه در آستانه فراموشي هستند و براي نگهداري ياد و خاطرشان بايد اقداماتي در سينماي كشور صورت پذيرد.

فيلم به شدت به شخصيت «منصور »پايبند است؛ «منصور» در تك تك پلان‌هاي فيلم حضور دارد و اين مسئله سبب باور پذير شدن شخصيت «منصور »مي‌ شود.فيلم «منصور »در ژانر جنگي(دفاع مقدس) گنجانده مي شود؛ اما فيلمي است كه هيچ تيري در آن شليك نمي شود؛ اما موشك بر سر مردم آوار مي شود.

فيلم پشت پرده هاي جنگ، مسائلي كه وجود داشته و شايد براي مصلحت نبايد فاش مي‌شده و حال با گذر زمان اجازه فاش شدن يافته اند را بیان می کند. كشوري كه با وجود تحريم تمامي كشورهاي صاحب صنعت بر پا ماند. همين اشاره و بازنگرى به گذشته است كه براي تماشاچي كمي فيلم را جذاب مي‌ كند و راه هاي دور زدن تحريم ها را بيان مي كند. فيلم اما ضعف هايي نيز دارد. ضعف هايي كه فيلم را با وجود پرهزينه و پر خرج بودنش، استفاده از لوكيشن هاي عظيم همچون آشيانه و...، كاركرد داخلي دارد. براي مردم كشور و شناخت قهرمانان جنگش مورد استفاده قرار می گیرد. براي بيننده خارجي به جز يك فيلم ملال آور چيز ديگري در برندارد.

فيلم روال مستند را پيشه كرده كه آن هم به دليل كارگردان مستند سازي همچون «سرمدي »است. نگاه مستندساز او در تمامي فيلم جريان دارد. ناكوك بودن موسيقي فيلم از جمله ضعف هاي فيلم محسوب مي شود. موسيقي بر فيلم سوار نيست. شخصيت پردازي «منصور »به درستي صورت گرفته است. منصور مردي چند چهره است؛ او قدرتمند است و در مقابل نهادهايي كه براي رسيدن كشور به خود كفايي سنگ تراشي كرده و مانع ايجاد مي كنند مقابلشان مي ايستد و اجازه هيچ مداخله اي نمی‌دهد، در مقابل همسرش مردی مهربان است. دل رحم است و با سربازانش بر سر يك سفره مي نشيند. حاضر است براي راضي كردن و استخدام يك مهندس تا محل كارگاه او برود. از پول خانه خود نيز بگذرد.

اما همين مرد در مقابل ماكت هواپيماهاي خود همچون يك پسر بچه بازيگوش، هيجان زده مي‌شود. فيلم اما تعليق ندارد. يك روند ادامه دار را دنبال می‌كند و با توجه به مدت زمان دو ساعته فيلم حوصله تماشاچي را سر مي برد. فيلم نقد جدي بر ساختارهاي اداري و تصميم‌گيري آن دوره دارد و در قسمتهايي از فيلم مي‌بينيم كه برخى عليه منصور وگروه همكارش اقدام كرده و براي مسيري كه بايد طي كند، موانعي می تراشند. و او باید راهی برای رفع آنها بیابد. چراكه او بر خلاف رويه‌هاي تعیین شده عمل مي كرد.

فيلم تقابل خوداتكائي و خودباوري مهندسان ايراني با وابستگي ودلالى را بیان می کند ؛ ؛ اقتدار و پايمردي شهيد ستاري و همراهانشان و پشتيباني اشخاص عالي رتبه باعث غلبه بر اين موانع و موفقيت آنها شد.