قانون مهریه و مالیات مهریه

قوانین مهریه هرچند سال یک بار دچار تغییرات یا اصلاحات می شوند. مهریه حق قانونی هر خانم است که میزان آن باید تا قبل از عقد و با توافق زوج و زوجین صورت گیرد. هرچند از دوران قدیم گفته اند مهریه را کی داده، کی گرفته، اما باور کاملاً اشتباهی است و باید حتما درباره آن تا قبل از عقد به تصمیم درستی رسید. اخیراً صحبت هایی درباره مالیات مهریه هم شده است که در ادامه مطلب آسمونی به شرح قوانین مهریه و همچنین مالیات مهریه می پردازیم.

مالیات مهریه

فعلاً صحبت هایی درباره قوانین مهریه صورت گرفته هرچند همچنان تصویب نشده اند؛ اما هنوز در انتظار بررسی و تصویب هستند. با اینکه مسئولین، جوانان را به ازدواج تشویق می کنند و توصیه می کنند خرج های مراسم را کاهش دهند تا بتوانند زندگی خوبی را شروع کنند اما این روزها حرف از مالیات سکه مهریه می زنند.

به گفته یکی از نمایندگان مجلس، قرار است اگر مبلغ مهریه بالا باشد، هنگام ثبت عقدنامه، مالیات مهریه نیز پرداخت شود. اولین اقدام، دریافت مالیات از زوجینی است که بالای 14 سکه مهریه دارند. مالیات آنها در زمان ثبت عقدنامه در محضر به ثبت خواهد رسید.

بنابراین:

•  افرادی که 14 سکه مهریه به نام همسر خود می زنند از حق ثبت یا همان مالیات مهریه معاف می شوند.
• افرادی که مهریه آنها بین 15 الی 100 سکه است 1.1 درصد مالیات باید پرداخت کنند. یعنی از این تعداد، باید 1 سکه را به عنوان مالیات برای ثبت عقد خود ببخشند.
• افرادی که مهریه آنها بین 100 الی 200 سکه است 2 درصد مالیات باید پرداخت کنند. یعنی از این تعداد باید 2 سکه را به عنوان مالیات برای ثبت عقد خود ببخشند.
• افرادی که مهریه آنها بالای 200 سکه است 15 درصد مالیات باید پرداخت کنند. یعنی از این تعداد باید 30 سکه را به عنوان مالیات برای ثبت عقد خود ببخشند!

• چه موقع باید مالیات مهریه را پرداخت کرد؟

دقیقاً در زمان ثبت عقدنامه و در محضر مالیات مهریه از زوجین دریافت می شود. آنها باید مبلغ مالیات را به حساب دولت واریز کنند تا سند ازدواج خود را دریافت کنند.

تعریف مهریه

مهریه یکی از حقوق مالی زن است که پس از تعیین آن عقد جاری می شود. طبق ماده 1082 قانون مدنی، هر زنی که مالک مهریه شود می تواند هر نوع تصرفی در آن داشته باشد. این مهر باید در تملک کامل زن باشد و جز او، کسی دیگر نتواند مالک آن شود. همچنین میزان مهریه هم باید دقیق و مشخص باشد.

مهریه در عقد دائم بصورت الزامی نیست حتی جاری شدن عقد هم قبل از تعیین مهریه موردی ندارد اما برای عقد موقت و صیغه حتما باید زوج مقدار مهریه را مشخص کند.

انواع مهریه چیست؟

• مهرالمسمی

مهر المسمی، مقدار معینی است که با توافق زوجین هنگان عقد تعیین می شود. زن طبق قانون مهریه می تواند 110 سکه را از این مهریه از مرد درخواست کند.  برای این مقدار ضمانت اجرایی قانون محکومیت‌های مالی وجود خواهد داشت.

• مهرالمثل

اگر مهر المسمی مشخص نباشد، مهرالمثل به زن تعلق می گیرد. همچنین در صورتی که زن و مرد در زمان نکاح مهریه را مشخص نکرده باشند و قبل از تراضی بر مهریه بین زوجین نزدیکی رخ داده باشد، مهرالمثل به زن تعلق خواهد گرفت. برای محاسبه مهرالمثل طبق ماده 1091 شان زن و وضعیت خانوادگی او بررسی می‌شود و میزان مهرالمثلی که باید پرداخت شود تعیین خواهد شد.

• مهرالمتعه

اگر مهریه در زمان عقد مشخص نشده باید و زوجین قبل از نزدیکی از هم طلاق بگیرند، مهرالمتعه به زن تعلق می گیرد. این مهریه بر حسب شرایط مالی مرد تعیین می شود.

• مهر السنه

تعیین این مهریه بر اساس منابع فقهی مشخص می شود. مهر السنه با میزان مهریه دختران پیامبر یکسان است و میزان آن 500 درهم نقره است.

در صورتی که در قسمت مهریه سند ازدواج به این موضوع اشاره شده باشد زن می‌تواند مهر السنه را مطالبه کند.

• مهریه عندالمطالبه

این مهریه را همه می شناسند، و درواقع همان مهریه ای است که در زمان عقد تعیین می شود.  اگر مرد تمکن مالی داشته باشد باید مهریه عندالمطالبه را به طور کامل به زن بپردازد؛ اما در صورتی که مرد شرایط پرداخت مهریه را نداشته باشد، امکان درخواست اعسار از پرداخت مهریه را دارد. اگر دادگاه با این درخواست موافق کند مرد می‌تواند مهریه را به صورت قسطی بپردازد.

اگر مهریه عندالمطالبه باشد زن به ازای پرداخت 110 سکه، می تواند درخواست صدور حکم قضایی دهد.

• مهریه عندالاستطاعه

این مهریه با توجه به دارا بودن و اوضاع مالی مرد مشخص می شود. اگر مرد دارای استطاعت مالی خوبی باشد باید آن را پرداخت کند اما اگر اوضاع مالی خوبی نداشته باشد اجباری برای پرداخت مهریه وجود ندارد.

بنابراین، زن نمی‌تواند به خاطر عدم پرداخت مهریه مرد را روانه زندان کند یا او را تحت‌فشار بگذارد.

قانون جدید مطالبه مهریه

مطابق ماده 1082 قانون مدنی به محض جاری شدن صیغه عقد بین زن و مرد، زوجه به عنوان مالک مهریه شناخته می‌شود و زوج باید در صورت درخواست مهریه توسط زوجه آن را به طور تمام و کمال بپردازد.

طبق اصلاحیه‌ای که برای ماده 1082 قانون مدنی ارائه شده، شرایط پرداخت مهریه تغییراتی داشته است. بر اساس این قانون، اگر مهریه زن وجه رایج تعیین شده باشد، در زمان مطالبه مهریه مطابق تغییر شاخص سالانه پول توسط بانک مرکزی ایران محاسبه خواهد شد؛ بنابراین مرد باید مهریه زن را به روز بپردازد و ملاک پرداخت رقم مهریه آنچه در سال‌های قبل تعیین شده نخواهد بود.

همچنین طبق قانون جدید مهریه، در صورتی که مرد فوت کرده باشد، مهریه زن تا روز فوت همسرش به قیمت روز محاسبه می‌شود؛ بنابراین، مدت زمانی که برای انحصار وراثت در نظر گرفته شده تاثیری در تغییر قیمت مهریه نخواهد داشت.

شرایط دریافت مهریه طبق قانون جدید

برای پرداخت مهریه ملاک روز اقامه دعوا و تقدیم دادخواست توسط زن نیست، بلکه مرد باید مهریه را پس از صدور حکم دادگاه و طبق نرخ روز پرداخت کند.

در صورتی برای مهریه لازم باشد که اموال غیرمنقول و منقول و حساب‌های بانکی مرد ملاک قرار داده شود، زن باید از طریق اجرائیات اداره ثبت برای دریافت مهریه اقدام کند.

برای کسانی که مهریه آن‌ها زیر 20 میلیون تومان تعیین شده امکان مطالبه مهریه از شورای حل اختلاف وجود خواهد داشت؛ اما، در شرایطی که مهریه تعیین شده بیشتر این مبلغ باشد، زن می‌تواند از طریق دفتر ازدواج و طلاقی که در آن نکاح انجام شده، دادگاه یا اداره ثبت مهریه خودش را به اجرا بگذارد.

• مهریه دختر باکره

اگر صیغه طلاق بین زن و مرد جاری شده باشد اما نزدیکی بین آنها وجود نداشته باشد، مهریه زن 50 درصد مهریه تعیین شده است.

• مهریه در عقد موقت

اگر عقد موقت زن و مرد ثبت شده باشد و مبلغ مهریه هم مشخص باشد، پس از اجرای صیغه، زن می تواند مهر خود را طلب کند. البته در صورتی که مبلغ مهریه زیر 20 میلیون تومان باشد.

• مهریه در طلاق توافقی

در طلاق توافقی زن بخشی از مهریه خود یا حتی تمام آن را می تواند ببخشد. این کار برای تسهیل طلاق صورت می گیرد.

• بخشش مهریه

بخشش مهریه البته کار ساده ای نیست و برای این کار هم قوانینی در نظر گرفته شده است. بخشیدن مهریه باید بعد از جاری شدن صیغه عقد دائم صورت گیرد. برای این کار نیز باید شاهد همراه داشت و زن می تواند به طور شفاهی طی یک دست نوشته، یا در دفتر اسناد رسمی، قید کند که مهریه خود را می بخشد.

•  گرفتن مهریه بدون طلاق

مهریه حق مسلم زن بعد از ازدواج است و در صورتی که زن آن را طلب کند مرد باید آن را پرداخت کند. برای این کار باید لیست تمامی اموال منقول و غیرمنقول و حساب های بانکی به دادگاه ارائه شود. سپس بعد از نظر کارشناس، قسمتی از دارایی مرد به عنوان مهریه زن توقیف می شود.

شرایط مطالبه مهریه

1. در صورتی زن می‌تواند مهریه‌اش را دریافت کند که آن را نبخشیده باشد.
2. اگر زن یک بار مهریه‌اش را از مرد دریافت کرده باشد مجدداً نمی‌تواند درخواست دریافت مهریه را مطرح کند.
3. زن پس از جاری شدن صیغه عقد دائم یا موقت می‌تواند درخواست دریافت مهریه دهد.
4. اگر زوجه فوت کرده باشد تنها در صورتی امکان دریافت مهریه وجود دارد که زن مهریه‌اش را در زمان حیاتش به همسرش نبخشیده باشد.
5. اگر زن مهریه خودش را در زمان حیات دریافت نکرده باشد وراث او می‌توانند مهریه را پس از فوتش از همسرش دریافت کنند.