رشته مدیریت بحران -- چگونه مدیریت بحران می تواند کسب و کار شما را تغییر دهد؟

وقتی اصطلاح «بحران» را می شنوید، اولین چیزی که به ذهنتان خطور می کند چیست؟ اغلب ذهن ما بلافاصله پس از شنیدن این کلمه به سمت یک بلای طبیعی مانند سونامی یا زلزله می رود. با این حال، بحران های دیگری در دنیای اطراف ما نیز وجود دارد. در دنیای امروز هر خبر معتبری را بخوانید، متوجه می شوید که همیشه جاهای مختلف جهان به مدیریت بحران نیاز دارند. گاهی اوقات این بحران جهانی است، مانند شیوع ویروس کرونا. و گاهی اوقات این بحران به یک موقعیت مکانی خاص مربوط می شود، مانند یک یک حمله تروریستی، یا سیل و زلزله. بحران‌ها در دنیای مدرن به وفور اتفاق می افتند. این بحران‌ها در هر زمانی و برای هر سازمانی وجود دارد اما با کمی آینده نگری و بینش صحیح، می توان آن ها را به درستی کنترل کرد تا از بدترین اتفاق ها به بهترین شکل ممکن جلوگیری کرد. در رشته مدیریت بحران با تمام این مراحل آشنا می شوید. همه کسب‌وکارها مستعد بحران‌ هستند و به همین دلیل بسیار مهم است که برای هر چیزی که ممکن است سر راه شما قرار بگیرد آماده باشید تا از سقوط جلوگیری کنید. بین سال‌ های 2014 تا 2019 در واقع 69 درصد از رهبران جهان حداقل یک بحران را در کسب و کار خود تجربه کرده‌اند. با درک فرایند مدیریت بحران، می توانید به راحتی از آن عبور کنید و برای اتفاقات غیرقابل انتظار آمادگی کسب کنید. اگر به مدیریت علاقه دارید اما از استراتژی های مدیریت مدرن آگاه نیستید، سایت فرادرس تمام این اطلاعات را در رابطه با اصول کاربردی مدیریت پوشش می دهد:

• آموزش اصول مدیریت – کلیک کنید

رشته مدیریت بحران چیست؟

مدیریت بحران به کسب و کارها کمک می کند تا تهدیدات را کنترل کنند و با تکنیک های از پیش تعیین شده آن ها را کاهش دهند. هنگام بحران باید سریع و قطعی تصمیم بگیرید. اما تا زمانی که بحران پیش‌بینی نشده و اجتناب‌ناپذیر رخ ندهد، تنها کاری که می‌توانید انجام دهید این است که از قبل برای مواجه با آن برنامه‌ریزی کنید. رشته مدیریت بحران اساساً اصول و مبانی یک برنامه ریزی مناسب را آموزش می دهد و رویدادهای غیر منتظره را پیش بینی می کند. یعنی مدیریت هر چیز غیرقابل پیش بینی که روند عادی کسب و کار شما را مختل کند. بدون درک مدیریت بحران هرگز نمی‌توانید برای آن‌ها آماده شوید. هیچ سازمانی از بحران احتمالی مصون نیست، از فروشگاه‌های مواد غذایی گرفته تا شرکت‌های فناوری، هر کدام از این سازمان ها در شرایط غیرمنتظره و بحران های پیش بینی نشده، آسیب پذیرند. بحران در اشکال مختلف رخ می دهد و در هر موقعیتی، خسارت های هنگفتی به سازمان ها وارد می کند. همچنین، خسارت های معنوی مانند آسیب به شهرت وجود دارد که ممکن است هیچوقت جبران نشود. کسب و کارهایی که از این بحران ها جان سالم به در ببرند، کسب و کارهایی هستند که از قبل برای مقابله با بحران آماده شده اند.

اهمیت و اهداف مدیریت بحران چیست؟

به دلایل مختلف، برخی از سازمان‌ها همچنان ضرب المثل قدیمی «اگر سالم است، تعمیر نیاز ندارد» را قبول دارند. با این حال، بهترین زمان برای نوشتن یک برنامه ریزی خوب فردا یا امروز نیست، دیروز است. به طور کلی، مدیریت بحران برای هر شرکت یا سازمانی که بخواهد یک بحران را به طور موثر کنترل کند و آن را پشت سر بگذارد و هر چه سریع تر به حالت عادی بازگردد، کاملا ضروری است. از قبل برنامه ریزی کردن شاید در صورت بروز بحران شما را نجات دهد، اما به یاد داشته باشید که ریسک این کار نسبتا بالا است. به این معنی که اگر بحران به درستی مدیریت نشود، می تواند بر تصویر، شهرت و آینده کسب و کارتان تأثیر منفی بگذارد. ممکن است بحرانی یک روزه تمام شود، در حالی که بحران های دیگر می توانند تا روزها، هفته ها یا ماه ها ادامه داشته باشند. مهم نیست که بحران چیست یا چگونه بر عملکرد یک سازمان تأثیر می گذارد، چیزی که اهمیت دارد این است که آن را پشت سر بگذارید و در اسرع وقت به حالت عادی بازگردید. روی لینک زیر کلیک کنید و تجربه‌ی رهبران موفق را در رشته مدیریت بحران مشاهده کنید:

• مدیریت بحران — تجربه‌ی رهبران موفق – کلیک کنید

هنگامی که یک سازمان با بحران مواجه می شود، باید به سرعت و در عین حال با دقت به آن واکنش نشان دهد تا آسیب قبلی تشدید نشود و یا کنترل آن را از دست ندهد. تفاوت بین یک واکنش برنامه ریزی شده و یک واکنش بدون فکر می تواند به میلیون ها دلار سود در فروش تبدیل شود. به طور کلی، اهداف اولیه مدیریت بحران عبارتند از:

• با مردم به طور واضح در مورد وضعیت پیش آمده صحبت کنید.
• به هر گونه اطلاعات در مورد مهم در مورد ایمنی بهداشت عمومی اعتماد کنید.
• به کانال(های) ارتباطی که مردم استفاده می کنند، از ایمیل گرفته تا شبکه های اجتماعی دست پیدا کنید.
• نشان دهید که سازمان شما در راستای منافع عمومی حرکت می کند.
• از بحران ها درس بگیرید و از آن درس ها برای پیش بینی و شکل دادن برنامه ها برای رویدادهای آینده استفاده کنید.

انواع بحران ها

بیشتر بحران‌ها به چند بخش تقسیم می‌شوند، اگرچه نحوه مدیریت آن ها برای هر سازمان منحصر به فرد خواهد بود. عموما، چهار نوع بحران عمده وجود دارد:

1. بحران طبیعت (زلزله یا طوفان).
2. بحران انسانی (انفجار کارخانه شیمیایی).
3. بحران طبیعت که توسط مردم تشدید می شود (یک گیاه که به دلیل قرار گرفتن در مسیر طوفان منفجر می شود).
4. بحران انسانی که توسط طبیعت تشدید می شود (ابر رادیواکتیو ناشی از فاجعه چرنوبیل که توسط باد به سمت اروپای شرقی هدایت شد).

در واقع، بحران‌های بی‌شماری وجود دارد، اما از رایج‌ترین آن ها در رشته مدیریت بحران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بحران طبیعی

نیروهای طبیعت شامل بحران‌هایی می‌شود که حوادثی مانند زلزله و سیل یا حتی شیوع بیماری‌هایی مانند کووید-19 ایجاد کنند. عواقب پس از این بحران ها بسیار شدید است و اغلب مسئولیت آن را نمی توان به گردن هیچ سازمان یا نهاد خاصی انداخت. در اینجا، نحوه پیش‌بینی و واکنش بعدی با بحران می‌تواند تعیین کند که آیا سازمان با موفقیت به آن پاسخ داده است یا خیر.

• بحران مالی

همانطور که جوئل گری در ترانه اش می خواند، «دنیا با پول می چرخد»، در دنیای کسب‌وکار نیز پول حرف اول را می زند. با این حال، وقتی بحرانی به طور ناگهانی به وجود بیاید، برای مثال، کمبود بودجه برای پرداخت حقوق و دستمزد کارمندان می تواند منجر به شکست بزرگ مالی شود.

• بحران شخصی

حقیقت اغلب عجیب تر از تصور است. رفتار نادرست در شرکت شما می تواند به شکل یک اقدام جاسوسی یا خشونت آمیز توسط یک کارمند ناراضی باشد. با این حال، معمولاً تخلفات سازمانی اغلب توسط مدیریت خود مجموعه کنترل می شود. گاهی این تخلفات کوچک به یک بحران بزرگ منجر می شود که مسائل حقوقی و از دست دادن درآمد را به همراه دارد.

• بحران فناوری

وقتی سرورها و نرم‌افزار از کار می‌افتند یا یک سیستم به درستی کار نمی‌کند، باعث شود که شرکت یا سازمان مربوطه مقدار زیادی از درآمد خود را از دست بدهد، مشتریان اعتبار آن ها را زیر سوال ببرند و شهرتشان خدشه دار شود.

یک برنامه مدیریت بحران خوب چگونه است؟

تا اینجا با برخی از رایج ترین انواع بحران به همراه نحوه واکنش به آن ها را بررسی کرده ایم. حال بیایید به آنچه که باید در برنامه ریزی بحران وجود دارد بپردازیم. یک برنامه مدیریتی خوب به پیش بینی، واکنش و به حداقل رساندن آسیب های احتمالی بحران کمک می کند. اگر می خواهید با مبانی مدیریت عمومی از جمله مدیریت منابع انسانی و مدیریت بازاریابی بیشتر آشنا شوید، روی لینک زیر کلیک کنید:

• آموزش اصول مدیریت عمومی – کلیک کنید

اگرچه جزئیات دقیق و ساختار هر برنامه ریزی به طور قابل توجهی از سازمانی به سازمان دیگر متفاوت است، اما اجزای زیر در هر برنامه ای ضروری هستند:

1. تیم چند نفره

مدیریت بحران یک کار بسیار بزرگ است و نباید مسئولیت آن فقط بر دوش یک فرد یا یک بخش قرار یگیرد. بحران ها کل سازمان را تحت تأثیر قرار می دهند و به همین دلیل به تیمی متخصص نیاز دارند. بخش های مختلفی از جمله روابط عمومی، منابع انسانی و فروش می توانند در تیم اجرایی مدیریت بحران قرار بگیرند. در ایده آل ترین حالت ممکن، تیم مدیریت بحران باید به روز باشد تا محتمل ترین سناریوها و نحوه واکنش به آن ها را تعیین کند.

2. مجموعه ای از سناریوهای برنامه ریزی شده

پیش‌بینی شکل و شدت دقیق یک بحران می‌تواند دشوار باشد، اما هنوز هم می‌توان برخی از محتمل‌ترین رویدادها از جمله مشکلات فنی، بلایای طبیعی و سایر مسائلی را که قبلاً به آن ها اشاره کردیم، در رشته مدیریت بحران پیش بینی کرد. بهتر است برای سناریوهای زیادی برنامه ریزی کنید تا حداقل تیم مدیریت بحران با تنظیم پروتکل های مشخص از صفر شروع نکند. این سناریوها باید با واکنش هایی که از قبل تنظیم شده اند، مطابقت داشته باشند.

3. واکنش های از پیش تعیین شده و سایر مدارک

برنامه ای که به خوبی طراحی شده باشد باعث می شود که تیم مدیریت بحران در هنگام بروز مشکل همه چیز را به راحتی کنترل کنند. این برنامه از پیش نوشته شده است و می‌تواند در صورت نیاز با سناریوهای مختلف مطابقت داده شود.

4. مدیریت ریسک

این مؤلفه با مستندات از پیش نوشته شده و برنامه ریزی برای سناریو همراه است. ارزیابی مدیریت ریسک شامل شناسایی نقاط آسیب‌پذیر یک سازمان و تشریح اقداماتی برای کاهش آن‌ها می شود. یادگیری از نحوه حل بحران های گذشته و تجارب سایر سازمان های مشابه منجر به مدیریت بهتر ریسک می شود و بهترین نتایج را به همراه خواهد داشت.

5. زنجیره مدیریت قطعی و توافقی

چه کسی در طول یک بحران، آن را مدیریت خواهد کرد؟ داشتن یک پاسخ روشن به این سوال برای جلوگیری از سردرگمی در واکنش به بحران بسیار ضروری است. هیچ سازمانی نمی‌خواهد مردم پیام ‌های ضد و نقیضی را از رهبران خود بشنوند که همین مسئله نیز می‌تواند خود به خود به یک بحران تبدیل شود. تیم مدیریت بحران تعیین می کند که چه کسی ارتباطات رسمی را برعهده دارد و پیام از طریق کدام رسانه ها منتشر می شود.

6. پاسخ چند رسانه ای

روابط عمومی مدیریت بحران از انتشار یک بیانیه مطبوعاتی فراتر می رود. یک پاسخ چندجانبه برای دسترسی هرچه بیشتر مردم به رسانه هایی که استفاده می‌کنند مانند چه شبکه های اجتماعی، چاپی، تلویزیون، ایمیل و چیزهای دیگر بسیار حیاتی است. مدیریت واکنش در شبکه های اجتماعی نیز در اینجا به دلیل ماهیت متغیر این پلتفرم‌ها اهمیت ویژه ای پیدا می کند.

7. آموزش مداوم و ارزیابی مکرر

حتی اگر بسیاری از اجزای برنامه ریزی مدیریت بحران در بلندمدت ثابت باقی بمانند، برنامه کلی یک چیز ثابت نخواهد بود. تیم های مدیریت بحران باید به طور مستمر در مورد آخرین و بهترین شیوه های مقابله با بحران آموزش ببینند. همانطور که قبلاً ذکر شد، بازبینی و آپدیت برنامه ریزی مطابق با اتفاقات روزمره بسیار مهم و ضروری است و سناریوهای مربوطه را پوشش می دهد. این بازبینی شامل جزئیات واضحی در مورد اینکه چه کسی کدام وظایف را انجام می دهد، می باشد.

تیم مدیریت بحران چه کارهایی انجام می دهد؟

در سمت روابط عمومی، شخصی که در رشته مدیریت بحران تخصص دارد، بسیاری از وظایف مدیریت را انجام می دهد. در واقع، هر یک از این سمت های شغلی شامل اجزای اصلی مرتبط با مدیریت بحران می باشد. مسئولیت های کلی زیر را برای یک متخصص روابط عمومی در مدیریت بحران به شرح زیر است:

• ایجاد بیانیه های مطبوعاتی و ارتباطات رسمی
• کمک به مشتریان برای نحوه تعامل با آن ها
• نظارت بر واکنش های افراد در شبکه های اجتماعی
• شناسایی فرصت های کاری با بخش های تبلیغات و بازاریابی
• مدیریت هویت کلی سازمان

همه این فعالیت ها می توانند در چارچوب مدیریت بحران انجام شوند. متخصصان روابط عمومی باید توانایی کنترل مهارت های عمومی خود را در فشار شدید موقعیت های بحرانی - از واکنش های شبکه های اجتماعی و تجربه بد کاربری تا قطع ناگهانی خدمات سازمان فناوری اطلاعات - داشته باشند. چشم انداز متخصصان روابط عمومی برای آینده نزدیک نسبتا خوب است. مدیران بسیاری از وظایفی مشابه با کارشناسان روابط عمومی دارند، اما در سطوح بالاتر. به عنوان مثال، مدیران مسئول ایجاد یک تیم مدیریت بحران، انتخاب اعضای تیم و هدایت آموزش های مرتبط با بحران های احتمالی باشند. علاوه بر این مسئولیت ها، آن ها وظایف کلیدی مانند نوشتن بیانیه های مطبوعاتی ونحوه برقراری ارتباط با مردم را برعهده دارند. تحصیل در رشته مدیریت بحران و کسب مدرک معتبر در این زمینه می تواند شما را برای مدیریت حرفه ای بحران های پیش آمده آماده کند. فرادرس مجموعه کاملی از آموزش های این رشته پرطرفدار فراهم کرده است که در ادامه مشاهده می کنید:

• معرفی رشته مدیریت بحران – کلیک کنید