دیدارهای ماندگار؛ تیم ملی شیلی و کودتای پینوشه

نبرد در آخرالزمان«دیوید گلد بلات» در کتاب «تاریخچه فوتبال بین‌المللی» با این کلمات، این بازی رو توصیف می‌کند:

چیزی فراتر از استعاره و ایهام. انگار نبردی باشد در آخرالزمان

بازیکنان شیلی در زمین صف می‌کشند، سرود ملی نواخته می‌شود و آن‌ها به ابراز احساسات تماشاگران پاسخ می‌دهند. داور سکه می‌اندازد و بازی آغاز می‌شود. اما این یک مسابقه فوتبال معمولی نیست. چون هیچ اثری از  رقیب آنها-تیم شوروی- دیده نمی شود.

اما چرا؟

در سال  ۱۹۷۰ سالوادورآلنده اولین رییس جمهور شیلی شد، که به شیوه دموکراتیک و با رای مردم کشورش به قدرت می رسید. اما روز ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳ ، ارتش شیلی به رهبری فرمانده آگوستو پینوشه و با حمایت سی.آی.ای علیه رییس‌جمهور آلنده دست به کودتا زد. آلنده کشته شد و تنها در فاصله روز کودتا (۱۱ سپتامبر) تا ۷ نوامبر بیش از بیست هزار نفر در استادیوم ملی سانتیاگو بازجویی، شکنجه یا کشته شدند. از آزادشدگان هم امضا می‌گرفتند که در بازداشت با آن‌ها خوش‌رفتاری شده است. اما تکلیف بازی پلی آف انتخابی جام جهانی با شوروی در روز 26 سپتامبر چه می شد؟

پزشک تیم ملی که از قضا پزشک شخصی ژنرال «گوستاوو لی» فرمانده نیروی هوایی و از سران کودتا بود، ژنرال را قانع کرد که سفر تیم ملی به مسکو و برگزاری بازی به بهبود تصویر رژیم در جهان کمک خواهد کرد. حکومت کودتا اجازه سفر داد اما با یک پیام روشن و واضح:

هرکس کوچکترین حرفی بزند، خانواده‌ و نزدیکانش بهای آن را خواهند پرداخت

در همان زمان، شوروی که روابط نزدیکی با دولت آلنده داشت سفیر خود را از شیلی فراخواند و با حکومت پینوشه قطع رابطه کرد.

تیم ملی شیلی در این شرایط در استادیوم لنین مسکو صاحب یک تساوی باارزش شد. البته «هوگو کاسک» تنها خبرنگار شیلیایی که همراه تیم اعزام شده بود بعد‌ها گفت:

خوشبختانه داور مسابقه یک ضد کمونیست بود. من و فرانسیسکو فلوکسا (رییس فدراسیون شیلی) قبل از بازی سعی کردیم قانعش کنیم که باخت ما در مسکو تاثیر تبلیغاتی زیادی به نفع کمونیست ها و به ضرر ما خواهد داشت. او چیزی نگفت اما حقیقت این است که در آن بازی کاملا به نفع ما سوت زد

حکومت شیلی اصرار داشت بازی در سانتیاگو برگزار شود تا به دنیا نشان دهند اوضاع در پایتخت آرام است. از پینوشه به رئیس فدراسیون دستور رسید که مسابقه یا در سانتیاگو باشد یا اصلا نباید برگزار شود.

اما شوروی به همراه متحدان سیاسی اش، در نامه‌ای به فیفا نوشتند:

استادیوم سانتیاگو آغشته به خون تازه میهن‌پرستان شیلی است و بازیکنان شوروی هرگز در این زمین پا به میدان نخواهند گذاشت. از فیفا تقاضا می‌کنیم که بازی در کشور دیگری برگزار شود

فیفا در پاسخ در اواخر اکتبر، هیئت تحقیقی را به رهبری «آبیلیو آلمیدا» نایب رییس فیفا عازم شیلی کرد. هنوز صدها و شاید هزاران نفر در همون استادیوم زندانی بودند، اما آلمیدا در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد:

من چیزی را که دیدم گزارش می‌کنم.  آرامش کامل

روسها هم به خاطر حقوق بشر یا ترس از شکست در برابر بلوک غرب، انصراف دادند  و شیلی به جام‌جهانی راه پیدا کرد تا در حضور 18 هزار تماشاگر، مسابقه ای را با حریفی خیالی برگزار کرده و دروازه ای را باز کنند که هیچ بازیکنی از آن محافظت نمی کرد.