نگاهى به دو فیلم کوتاه بچه خور از محمد كارت و كاناپه اكتاى براهنى

پنجشنبه 6 ابان 1400
اختصاصی آسمونی/نويسنده: چكاوک شيرازى

محمد کارت با سابقه ی درخشانی که در زمینه ساخت مستند دارد، توانسته از مستندات زندگی فیلم هایی بسازد که علاوه بر این که اساس شان بر پایه واقعیت های بعضا تلخ جامعه است، از نظر داستان هم بتواند قابليت داراماتيزه و فيلم شدن داشته باشد.
او با ساخت فيلم بلند " شنای پروانه" خود را به عموم شناساند. هر چند که از سال هفتاد و نه تا حالا در سینما مشغول به کار است.
او همچنين به عنوان بازيگر هم در سينما همكاری داسته است .با این که فیلم هایی که در آن ها به ایفای نقش پرداخته، از نظر فیلم نامه، جایگاه ویژه ای ندارند، اما انتخاب نقش هایش، نشان از علاقه و شناخت خوب او از سینما است.
به عنوان نمونه، در فیلم " بی خود و بی جهت" به کارگردانی "رضا کاهانی "در نقش یک شاگرد کامیون لال بازی می کند و آن قدر خوب از پس نقشش برآمده که هنوز که هنوز است در یادها مانده و بعضی از مخاطبین سینما از جمله خود من، او را از آن نقش شناخته اند.

فیلم بچه خور

"کارت"، فیلم کوتاهی با نام " بچه خور" ساخته که بر پایه ی واقعیات جامعه بنا شده و قصه ی پسری است که عاشق دختری از قماش خودش می شود.
در همین پانزده دقیقه ی فیلم تمام گذشته ی دختر گفته می شود که البته این داده ها کاملا کاربردی بوده و برای عمیق تر و تاثیرگذارتر لطفی که پسر در حق دختر می کند بسیار مفید است.
دختر و پدرش کارتن خواب بوده اند و مردی به آن ها پناه می دهد و آن ها در مقابلش برایش کار انجام می دهند.
تا همین جا کافی است که به عمق شوربختی دختر پی ببریم. تنها دلخوشی دختر ابراز علاقه های پسر است و او است که باعث شده دختر شرایط سختش را تاب بیاورد. اما مردی که آن ها به او رو آورده اند، قمارباز است و نه تنها هست و نیست خودش را به باد داده بلکه تصمیم دارد زندگی دختر را هم نابود کند.

او سر آن دختر با حریفش شرط بندی می کند و این مسئله رگ غیرت پسر را به جوش می آورد و باعث می شود که خطر کند و راهی برای نجات دختر بیابد.
در این زمان فشرده ای که برای فیلم کوتاه تعریف شده، ما قهرمانی داریم که آرزویی در دل می پروراند و آن به دست آوردن دل دختر است. او برای عشقش هر کاری که بتواند می کند از هدیه دادن یک گل سر برای موهای دختر جهت خوشحال کردنش تا چیدن همان موها برای نجات جانش.

درست است که او یک کودک کار محسوب می شود اما همه ی ما می دانیم که که کودکان کار می توانند مرد و زنی کامل باشند که بار مسئولیت یک زندگی را به دوش می گیرند.
ما با چنین شخصی طرف هستیم اما راهی که او برای نجات دختر می رود او را تبدیل به یک قهرمان می کند، پس باز هم در همان چند دقیقه ی کوتاه فیلم یک آرک شخصیتی برای قهرمان طراحی شده.
در عین حال رقیب که همان حریف قمارباز است، بسیار خوب ساخته و پرداخته شده.
علاوه بر انتخاب بازیگر با چهره ای که کاملا به آن نقش می آید و نقاط منفی او را بارزتر می کند، رفتار او در طول بازی و واکنش هایش به برد، شخصیتی بس منفور را به نمایش می گذارد. از رفتار او می فهمیم که پسر قرار است با چه کسانی مبارزه کند.
در صحنه ی ابتدایی فیلم متوجه می شویم که پسر قابلیت حبس نفس را به مدت طولانی دارد. از این توانایی دو جور استفاده شده، یکی برای نشان دادن علاقه ی متقابل دختر، زمانی که برای سلامتی او ابراز نگرانی می کند، و دیگری استفاده ای که از آن می شود در راستای رسیدن به هدف.
تمام‌ این نکته ها عنوان شد که بدانیم ساختن فیلم کوتاه صرفا مجوزی جهت ساخت فیلم بلند نیست، چیزی که سینمای ما آن را به رسمیت می شناسد، بلکه فیلم کوتاه یک پرونده ی جداگانه در صنعت سینماست، درست مانند فیلم مستند، تیزر تبلیغاتی، تله تئاتر و... . پس همان طور که کارگردان این فیلم برای خودش و مخاطبش ارزش قائل است، ما هم فیلم کوتاه را ارزشمند بدانیم و برایش وقت صرف کنیم.

فیلم کاناپه

اما در مورد فیلم " کاناپه" به کارگردانی اکتای براهنی

فیلم با مواد کشیدن دو دوست آغاز می شود. همین جا مقایسه ای کوتاه انجام دهیم. فیلم بچه خور بر پایه اعتیاد و سایر پلیدی ها بنا شده بود و هر صحنه ای از آن بار فیلم را زیادتر می کرد. اما علت این که چرا این دو دوست باید در حال مواد کشیدن دیده شوند روشن نیست. تازه بعد از آن هم‌ فشار یکیشان ( حامد بهداد) می افتد و طلب چای با نبات می کند. حال این که این صحنه دقیقا چه کمکی به پیشبرد فیلم می کند، این هم روشن نیست.

"بهداد "از خانه خارج می شود و همسر او که با هم اختلاف دارند به خانه ی دوست شوهرش می آید.
از دیالوگ های آن ها اینطور بر می آید که مرد عاشق زن دوستش است بعد در جایی عنوان می شود که بهداد باور نمی کند که رابطه ی آن دو بی شیله پیله است، اما دیالوگ های صمیمی بینشان چیز دیگری می گوید.

خلاصه از ما اصرار و از آن ها انکار تا این که زن به خانه می رود و شوهرش مچش را در حالی که با دوستش صحبت می کرده می گیرد و فیلم تمام می شود.
یک نسخه ی بسیار بسیار ضعیف از چهارشنبه سوری اصغر فرهادی.
پیشنهاد می کنم به جای ساختن این قبیل فیلم ها و به جای صرف وقت و هزینه، یک ضرب المثل، مثلا ماه زیر ابر پنهان نمی ماند، را تایپ کنند و با نرم افزارهای زیادی که در دسترس است چند افکت روی آن بگذارند و به صورت کلیپ پخش کنند و خلاص.
در ابتدا تصمیم داشتم این دو فیلم را با یکدیگر مقایسه کنم، اما کاناپه با بی سر و تهی مطلقش این بار را دوشم برداشت.