تیراندازی با کمان در بازیهای المپیک

مهدی زارعی- از زمانی كه یك مادر با حس افتخار، به خاطر حضور پسرش در بازی‌های المپیك در لباس مبدل مردانه در میان تماشاچیان حاضر شد و مردان در ابتدا می خواستند او را از صخره «تیبایون» به پایین افكنند، حضور مخفیانه زنان در میان تماشاچیان با خطر مرگ همراه بود.

در دوره جدید بازی‌های المپیك هم كه به همت «بارون پیردوكویرتن» آغاز شد، زنان در اولین دوره، اجازه حضور در این رقابت‌ها را نداشتند؛ اما تنها چهار سال بعد با راهیابی 19 ورزشكار زن به رقابت‌های المپیك، باب ورود زنان ورزشكار به المپیك گشوده شد.

با این حال با رشته تیراندازی با کمان بود که زنان خود را در المپیک تثبیت کردند.

تیراندازی با كمان یكی از رشته‌های قدیمی بازی‌های المپیك بوده و سابقه‌ای پس طولانی دارد. این رشته نخستین بار در سال 1900 به لیست بازی‌های المپیك راه یافت اما در سال 1920 برای مدت كوتاهی از این لیست حذف شد و دوباره در سال 1972 به تایید مقامات رسید و از آن به بعد یكی از رشته‌های ثابت مسابقات المپیك دنبال شده است.

با این حال تیراندازی با كمان در هر دو بار آغاز خود یكی از كم‌رقابت‌ترین مسابقات در بازی‌های المپیك محسوب می‌شده كه در اولین دوره برگزاری آن در سال 1900 تنها سه كشور فرانسه، بلژیک و هلند در رقابتهای آن حضور داشتند. در سال نخست برگزاری مسابقات تیراندازی با کمان زنان ، یعنی در المپیک سن لویی(1904) مجموعا 7 زن در رقابتها شرکت کردند و با برگزاری سه مسابقه بین آنها، دست هیچ کدام خالی از مدال نماند. ماتیلدا هاول در دو رقابت انفرادی طلا گرفت، اما کوک دوم شد و الیزا پولاک هم به مقام سوم دست یافت. در بخش تیمی هم تنها ماتیلدا هاول و هم تیمی اش لورا وودراف شرکت کردند تا بدون مسابقه طلا گرفته و مدال نقره و برنز به هیچ تیمی اعطا نشود.

در سال 1908 در لندن، تیراندازان بریتانیایی از موقعیت خود و نداشتن حریفان متعدد و جدی استفاده كردند و در بخش زنان «كوئینی نیوال» بدون هیچ رقیب خارجی و بعد از رویارویی با هموطنان خود که 24 نفر بودند، به مدال طلای المپیك دست یافت.

در شروع دوم رقابتها در سال 1920 نیز که بدون حضور ورزشکاران زن برگزار شد، تیراندازان بلژیكی از شرایط مشابه میزبانان گذشته استفاده كرده و هشت مدال طلا از ده طلای تیراندازی المپیك را به خود اختصاص دادند. اما دیگر برگزاری رقابتها مخصوص زنان امری عادی شده بود و به این ترتیب ورزش زنان در المپیک از انحصار تیراندازی خارج شد.

اما در مورد نحوه برگزاری رقابت‌های تیراندازی با كمان در بازی‌های المپیك، باید اشاره كرد كه از سال 1992 به بعد رقابت‌های این رشته به صورت حذفی برگزار می‌شود كه در ابتدا در مرحله رده‌بندی، 64 تیرانداز از كشورهای مختلف، در دو بخش انفرادی و تیمی 73 تیر می‌اندازند، سپس در مرحله نخست حذفی، بهترین تیراندازان از مرحله رده‌بندی، به مصاف ضعیف‌ترین‌ها می‌روند و تیراندازان رده دوم از بالا و رده دم از پایین با یكدیگر به رقابت می‌پردازند و همین روند تا آخر ادامه می‌یابد.

 هدف در 70 متری تیراندازان كاشته شده و بالاترین امتیاز، 10 است كه با هر بار اصابت تیر به دایره زردرنگ (كه به اندازه یك سی‌دی است) به دست می‌آید. این كار اگرچه بسیار دشوار به نظر می‌رسد اما استفاده از تكنولوژی در ساخت تیركمان‌های المپیك، كه معمولاً از جنس فیبرهای كرینی یا شیشه‌ای هستند كار را آسانتر كرده است.

 در بخش زنان، تیراندازان كره‌ای همواره موفق بوده‌اند برتری خود را به اثبات برسانند؛ آنها از سال 1988 به بعد، یعنی نخستین حضورشان در این رشته از بازی‌های المپیك، توانسته‌اند شش مدال در بخش انفرادی و تمام عناوین قهرمانی در بخش رقابت‌های تیمی را از آن خود كنند.

 اكنون 2798 سال پس از برگزاری اولین مسابقات المپیك باستان در آتن تقریباً نیمی از ورزشكاران حاضر در این رقابت‌ها را زنان تشكیل می‌دهند. سال 1988 از 160 كشور جهان 42 كشور از اعزام زنان به المپیك خودداری كردند. اما هنگامی كه خوان آنتونیو سامارانش، رئیس كمیته اجرایی المپیك بود تصمیم براین شد كه تا سال 2005 حداقل 20 درصد از اعضای كمیسیون‌های تصمیم‌گیرنده در عرصه ملی و بین‌المللی را زنان تشكیل دهند؛ هرچند این تصمیم با تاخیر عملی شد، اما بعد از دو دهه مساله تساوی زنان و مردان امری بسیار جدی شده و حالا دیگر بحث از این است که در تمامی ادوار بازیها، تعداد ورزشکاران مرد و زن برابر باشد.