بیوگرافی ولادیمیر سالنیكوف؛ هیولای امواج

مهدی زارعی- یكی از سنگین‌ترین مسابقاتی كه در بازی‌های المپیك و رقابتهای جهانی برگزار می‌شود، رقابت شنای 1500 متر است. رقابتی كه در آن شناگر می‌بایست هم با مسیر طولانی و تكراری استخر، هم با رقبا و هم با زمان مبارزه نماید. در این شنای سنگین و استقامتی نام مردی می‌درخشد كه به دلیل درخشش فراوان در مسابقات جهانی، كسب عناوین فراوان و ثبت ركوردهای پیاپی در مسابقات جهانی ملقب به «هیولای امواج» شده است.

××× 

آغاز شنا در هفت سالگی

 ولادیمیر سالنیكوف در 21 می 1960 در شهر لنینگراد (سن‌پترزبورگ) کشور شوروی متولد شد. پدر او یك ناخدای كشتی بود و سالنیكوف در محیطی رشد كرد كه مبارزه با امواج در آن نقشی اساسی را ایفا می‌كرد. او تنها هفت سال داشت كه مادرش برای نخستین بار تصمیم گرفت كه او را برای تمرین شنا به استخر بفرستد. كودك هفت ساله به سرعت عضو تیم شنای منطقه خود شد و چنین بود كه از هشت سالگی تصمیم گرفت كه به شكلی جدی به تمرینات شنا بپردازد.

×××××

نوجوان 16 ساله در المپیک

ولادیمیر در تیم «زنیت» پیشرفت در شنا را آغاز كرد و بعدها راهی تیم شنای «انجمن ورزشی نیروهای مسلح» شد. سالنیكوف در 16 سالگی موفق شد جواز حضور در المپیك مونترآل را به دست آورد. جوان شانزده ساله موفق شد ركورد شنای 1500 متر اروپا را بهبود بخشد. با این حال مقامی بهتر از پنجمی نصیب او نشد. اما این عنوان آغازی بود بر دوران طولانی درخشش سالینكوف.

××××

مدعی درخشش در المپیک 1980

او در مسابقات قهرمانی اروپا (1977) ثابت كرد كه بهترین شناگر استقامت اروپاست و مدال طلای 1500 متر را تصاحب كرد. یك سال بعد نوبت به مسابقات جهانی برلین رسید و سالنیكوف ركورد جهانی 400 متر را به نام خود ثبت كرد. او در شنای 1500 متر نیز قهرمان شد و با نقره‌ای كه در 800 متر تیمی تصاحب كرد، خود را به عنوان یكی از مدعیان درخشش در المپیك مسكو معرفی كرد.

××××

شکستن سد 15 دقیقه

البته ولادیمیر تا المپیك بیكار نماند. سالنیكوف در سال 1979 اولین انسانی لقب گرفت كه شنای 800 متر آزاد را در مدت زمانی كمتر از هشت دقیقه به پایان رسانده است. او سدشكنی خود را در المپیك نیز ادامه داد. مسابقات المپیك 1980 پیش روی هموطنان او برگزار شد و ولادیمیر در 400 متر و 200×4 متر تیمی دو مدال طلا كسب كرد و آن‌گاه با ثبت زمان 27ـ 14:58 ( 14 دقیقه و 58 ثانیه و 27 صدم ثانیه) نخستین انسانی شد كه 1500 متر را در زمانی كمتر از 15 دقیقه شنا كرده است!

××××× 

بهترین شناگر سال

این پیروزی ها در غیاب شناگران آمریکایی به دست آمد که در آن مسابقات شرکت نکرده بودند. اما سالنیکوف در مصاحبه ای گفت:

مطمئنم اگر رقبای آمریکایی من در مسابقه حضور داشتند، رکوردهایم از این هم بهتر می شد. من اولین و تنها کسی هستم که 1500 متر را زیر 15 دقیقه شنا کرده ام و فعلا من بهترین شناگر جهانم.

شناگر 74 كیلویی و 181 سانتی‌متری روس اشتباه نکرده بود و بعد از المپیک نیز به درخشش خود ادامه داد. او در سال 1981 و در مسابقات اروپایی «اشپلیت» علاوه بر 1500 متر، در مسابقات 400 متر تیمی و 800 متر تیمی نیز قهرمان اروپا شد و آن‌گاه نوبت به مسابقات جهانی 1982 «گوآیا كوبیل»( اکوادور) رسید. یك نقره در 800 متر تیمی، دو طلا در 400 متر و 1500 متر انفرادی ماحصل حضور هیولای امواج در مسابقات جهانی بود.

در رقابت دوستانه شناگران شوروی و آلمان شرقی باز هم هیولای امواج رکوردشکنی کرد و رکورد 1500 متر را به 14:56:35 دقیقه رساند! به پاس این نتایج درخشان «مجله جهانی شنا» عنوان بهترین شناگر مرد را در سال 1982 به سالنیكوف اختصاص داد.

×××× 

غیبت در المپیک 1984

مسابقات جهانی 1983 (رم) نیز به گنجینه مدال‌های ولادیمیر افزود. او در 400 متر و 1500 متر شنای آزاد قهرمان شد و یك بار دیگر ركورد خود را در 1500 متر ترقی بخشید. پس از آن لحظاتی تلخ در زندگی ورزشكاران روس آغاز شد. حکومت وقت شوروی مسابقات المپیک 1984 را که در لس آنجلس( آمریکا) برگزار می شد تحریم کرد و به این ترتیب به ورزشکاران روس اجازه شرکت در مسابقات داده نشد. تحریم المپیك لس‌آنجلس فرصت درخشش را از انبوه ستارگان شوروی گرفت و سالنیكوف به همین سادگی یك المپیك را از دست داد.

تمرین در تنهایی

با این حال او تا سال 1986 قهرمان بلامنازع شنای 1500 بود و از 1977 تا مسابقات جهانی 1986 در 61 مسابقه پیاپی قهرمان در 1500 متر برنده شد. اما او به شكلی ناباورانه در مسابقات جهانی چهارم شد و یك سال بعد حتی به فینال مسابقات اروپایی نیز صعود نكرد! به نظر می‌رسید كه دوران افتخارات ولادیمیر نیز به پایان رسیده باشد. در چنین شرایطی، او تنها در كنار همسرش به تمرین پرداخت و سرانجام وارد المپیك سئول (1988) شد.

پیرترین قهرمان شنا

در روز فینال كسی به وی امیدی نداشت، اما او پس از 675 متر صدرنشین شد و به سوی یك عنوان عجیب حمله‌ور شد. او در 28 سالگی به پیرترین قهرمان شنای المپیك تا آن زمان بدل گشت. در ساعت 23:30 آن شب، تمامی عكاسان و خبرنگاران در سالن تشریفات حضور داشتند. سالنیكوف به رستوران دهكده المپیك رفت تا غذای مختصری بخورد. در آن لحظه بیش از 250 ورزشكار و مربی در رستوران حاضر بودند. وقتی كه خبر ورود سالنیكوف به آنها رسید، تمامی حاضران در رستوران بی‌اختیار غذا خوردن را رها كرده و به صورت ایستاده، شناگر اسطوره‌ای روس را تشویق كردند.