کلایو تامس و عجیب ترین تصمیم در جام جهانی فوتبال

مهدی زارعی- کلایو تامس در 27 ژوئن 1936 در ولز متولد شده بود و زمانی رویای بدل شدن به یک فوتبالیست حرفه ای را در سر می پروراند. مدتی کوتاهی در میادین فوتبال به عنوان مهاجم بازی کرد اما یک مصدومیت مچ پا، به کار او به عنوان فوتبالیست خاتمه بخشید و زمانی که او در شانزده سالگی داوری را به ناچار آغاز کرد، سرعت پیشرفتش به مراتب بیشتر از دوران بازیگری اش بود. کمی بعد شانس قضاوت در لیگ ولز را به دست آورد و در 1964 خط نگهدار شد. تنها دو  سال لازم بود تا او در سی سالگی داور وسط شده و یکی از جوان ترین داوران فوتبال لقب گیرد.

او در سال 1974 فرصت کرد که برای نخستین بار در جام جهانی قضاوت کند. در دور اول مرحله گروهی تامس قضاوت دیدار تیمهای لهستان و آرژانتین را عهده دار شد و در مرحله دوم گروهی داوری مسابقه برزیل و آلمان شرقی به او سپرده شد. با این حال جام جهانی برای او فرصتی مناسب برای تجارت بود و از آنجا که او با تولید و فروش تجهیزات داوری امرار معاش می کرد، این فرصت را یافت تا لباسهای جنس پلی استر خود را به کلیه داوران داده و به این ترتیب داوران در تمامی مسابقات با تولیدات او به میدان بروند.

دو سال بعد، تامس برای نخستین بار با قضاوت ها منجصر بفرد خود، مورد توجه قرار گرفت. در مسابقات قهرمانی اروپا در سال 1976 در یوگسلاوی، او داور دیدار نیمه نهایی بین چکسلواکی و هلند بود که با تساوی در وقت قانونی به پایان رسید. در وقت های اضافه آن مسابقه، خطای خشن آنتونین پاننکا بازیکن چکسلواکی روی یوهان کرایف با بی توجهی تامس روبه رو شد و پس از آن، زدِنک نِهودا گل تعیین کننده بازی را برای چک به ثمر برساند. ویلم فان هانگم هم تیمی کرویف پس از این اتفاق حاضر به ادامه بازی نشد و کارت قرمز را از تامس دریافت کرد.

در خلال این سالها او در انگلیس به اندازه کافی جنجال به پا کرده بود. در 1975 و در نیمه نهایی جام حذفی در مسابقه دو تیم ایپسویچ تاون و وستهام، او خطایی به ضرر برایان همیلتون بازیکن ایپسویچ گرفت تا شانس گلزنی را از این تیم گرفته و وستهام عملا به نتیجه دلخواه خود رسیده و با یک تساوی(0-0) و یک برد(2-1) در دیدار تکراری، راهی دیدار نهایی مسابقات شده و قهرمان شود.

عجیب بود که دو سال بعد تامس باز هم جنجالی تکراری برپا کرد. این بار برایان همیلتون در اورتون بازی می کرد و در تساوی(2-2) مقابل لیورپول یک گل به ثمر رساند که تامس اعلام هند کرد. در حالی که توپ به باسن بازیکن اورتون برخورد کرده بود! خودش هم گفت:

به هیچ‌وجه نمی‌توانستم برخورد توپ را با دست یا بازوی او ببینم.

بی دلیل نبود که درباره تامس گفته شده بود:

زمانی که اتفاقات جنجالی برای تامس رخ می‌دهد، او هم تمایل دارد با علاقه آن را در آغوش بگیرد.

اما هنوز حداقل در عرصه جام جهانی کسی از تامس بد نگفته بود. سرانجام یک لحظه تاریخی رسید که تنها چند ثانیه از وقت بازی برزیل و سوئد را به خود اختصاص داد. اما تصمیمی که تامس گرفت، او را برای همیشه در تاریخ جام جهانی ماندگار کرد و شاید هم بدنام.خودش درباره تصمیمش گفت:

احتمالا بحث برانگیزترین تصمیمی که تاکنون داوری گرفته است، تصمیمی که در سراسر جهان سروصدا کرد.

اما مگر تامس چه کرده بود؟ مسابقه دو تیم سوئد و برزیل با دو گلی که در نیمه اول به ثمر رسیده بود، (1-1) در جریان بود و برزیل در واپسین دقایق برای رسیدن به گل دوم تلاش می کرد. چند کرنر پیاپی زده شد و در شرایطی که واپسین ثانیه ها به سرعت می آمدند و می رفتند، نلینیو بازیکن برزیل آماده زدن کرنری دیگر شد. ساعت دقیقه 89:40 را نشان می داد. یارگوژ کمک داور لهستانی محل توپ نلینیو را تغییر داد و همین مساله سبب شد که نلینیو مجددا به سمت توپ رفته و آن را در محل مورد نظر خود بکارد. سرانجام در دقیقه 90:06 کرنر روی دروازه سوئد سانتر شد و دو ثانیه بعد ضربه سر زیکو دروازه سوئد را گشود. اما...

داور در این مدت سوت پایان بازی را زده بود! رونی هلستروم دروازه بان سوئد درباره گلی که خورد گفت:

از داور پرسیدم که چه زمانی سوت پایان را خواهد زد و او گفت بعد از زدن ضربه کرنر. به همین خاطر بعد از کرنر روی ضربه سر بازیکنان برزیل عکس العملی نشان ندادم و توپ وارد دروازه ام شد.

فیفا به داوران دستور داده بود که درباره اتفاقات رخ داده در بازی مصاحبه ای نکنند. اما تامس تمکین نکرد و بلافاصله درباره این اتفاق به خبرنگاری انگلیسی گفت:

من ضربه سر را دیدم، اما ندیدم که توپ به درون دروازه رفته است. من برگشته بودم تا از زمین خارج شوم. تا آنجا که وظیفه من بود بازی به پایان رسید. برزیلی‌ها هم باید فقط خودشان را مقصر بدانند. آنها نباید قبل از زدن کرنر این‌قدر وقت تلف می‌کردند.

تامس به محل اقامت خود رفت و خواب راحتی کرد. بعد از بیدار شدن مصاحبه ای با بی بی سی داشت و با بازگشت به هتل، به راحتی خوابید و خواب قضاوت در مراحل بالای جام جهانی را دید.

اما کسی از تصمیم او استقبال نکرد. کلودیو کوتینیو مربی برزیل گفت که بازیکنانش به خاطر اتفاق اواخر بازی افسرده شده اند.

فیفا هم تصمیم گرفت که مرد ولزی را به خانه بازگرداند تا او سر خود مصاحبه نکند. با این حال تامس هرگز تصمیم خود را اشتباه ندانست و بعدها هم گفت:

زیکو احتمالا فقط چهار دهم ثانیه با تاخیر گلزنی کرد، اما به هر حال دیر بود.

تامس به جزیره بازگشت و به جنجالهایش ادامه داد. از جمله در فینال جام اتحادیه در سال 1981 که کمک داور او گل دقیقه 118 آلن کندی برای لیورپول را آفساید اعلام کرد، اما تامس بدون مشورت با کمک داور اعلام گل کرد! در نیمه نهایی جام حذفی همان سال هم یک پنالتی در دقیقه 90 برای ولورهمپتون علیه تاتنهام گرفت که سبب شد به او لقب دیکتاتوری داده شود که با گرفتن یک پنالتی احمقانه می خواست خودش را به ستاره مسابقه تبدیل کند!

تامس سرانجام در سال 1984 از فوتبال خداحافظی کرد. او 24 سال بعد اعتراف کرد که در نیمه نهایی جام ملتهای اروپا مرتکب اشتباه شده که بازیکن چک را اخراج نکرده است. اما هرگز قبول نکرد که در جام جهانی اشتباهی مرتکب شده است.