سه نما از روسای فدراسیون فوتبال؛ کدام نوع رئیس برای فوتبال مفیدتر است؟

رییسی بدون استقلال کاری

پس از قهرمانی ایران در بازی های آسیایی 1990، جلسه سه نفره ای با حضور تیمسار ناصر نوآموز( رییس وقت فدراسیون فوتبال)، حسن غفوری فرد( رییس سازمان تربیت بدنی) و علی پروین( سرمربی وقت تیم ملی) برگزار شد. در این جلسه آنچه مورد نارضایتی غفوری فرد شده بود، نحوه ریاست نوآموز بود. رییس ورزش به ریاست فدراسیون نهیب زد:

مگر تو تیمسار مملکت نیستی؟ چرا برای تک تک کارهایت به من زنگ می زنی و از من اجازه می گیری؟

رییسی مستقل تر از ریاست جمهوری

مدیریت محسن صفایی فراهانی در بین مدیران بعد از انقلاب بی نظیر بود. در دوره اول هاشمی طبا او را ظاهرا منصوب کرد، اما نصب او مجاری فوقانی تری از ریاست سازمان بود. صفایی فراهانی فوتبال را از لحاظ شخصیتی قدرتمند ساخت. در سال 80 و در اولین مجمع قانونی و انتخاباتی، صفایی فراهانی به عنوان رئیس انتخابی فوتبال برگزیده شد. وی در سال 1380 استقلال یک رییس را نشان داد و اولین سفر مستقیم تیم ملی به عراق، پس از دوران جنگ بدون هماهنگی با مقامات دولتی توسط او انجام شد. دوران صفایی فراهانی دوران اوج تمام روسای فدراسیون فوتبال بود اما او اندکی پس از اولین انتخابات فدراسیون استعفا داد و به قول خودش:

فوتبال را به نامادری اش سپرد.

دوران محمد دادگان این گونه در فدراسیون آغاز شد.

دیکتاتوری

محمد دادگان به صعود بی دغدغه به جام جهانی 2006 افتخار می کند و گرفتن نشان شجاعت از رییس جمهوری وقت را دیگر افتخار زندگی خود می داند. اما او بود که فدراسیونی صددر صد سیاسی ایجادکرد و از نفراتی چون سردار یعقوبی، آصفی و..استفاده کرد. دادگان یک دیکتاتوری در فدراسیون ایجاد کرد؛ در فدراسیون او بود که حتی در جلسات مطبوعاتی افراد برای پرسیدن سوال گلچین می شدند و هر کسی نمی توانست سوال بپرسد. در هر سفر تیم ملی، انبوهی خبرنگار با هزینه فدراسیون راهی مسابقات می شند؛ سفرهایی که شاید از نظر بار فنی چیزی به فوتبال اضافه نمی کرد اما دهان منتقدان را می بست.

به دو نمونه از رفتارهای دادگان اشاره می کنیم

ایران در انتخابی جام جهانی 2006 میزبان بحرین بود و 100 هزار تماشاگر به استادیوم آزادی آمده بودند. پیش از شروع بازی مترجم تیم بحرین به سمت دادگان آمد و گفت که رییس فدراسیون فوتبال بحرین می خواهد با او دست داده و از میهمان نوازی خوب ایرانی ها تشکر کند. پاسخ دادگان باورنکردنی بود؛ فریاد زد:

برو بابا!

بدون توجه به این که در چه جایگاهی است

2-ایران در سال 83 با لبنان در اولین دیدار مسابقه غرب آسیا بازی داشت. در ورودی جایگاه VIP درگیری شدیدی بین دادگان و نماینده آبادان در مجلس بر سر حواشی ایجاد شده پیرامون نفت آبادان ایجاد شد. دادگان پس از این هم از این نوع درگیری ها کم نداشت. کار به جایی رسید که تقریبا همه برنامه های ورزشی سال 85 تماسی تلفنی از طرف دادگان داشتنند و میهمانان برنامه با حملات او روبه رو می شدند. از منوچهر زندی گرفته تا پرویز زاهدی و.. در این میان هر که از دادگان حمایت می کرد، محبوب وی می شد؛ حتی اگر این حامی غیر ورزشی باشد. از جمله داریوش ارجمند در برنامه ورزش و مردم!

بی خیال یا دموکرات؟

علی کفاشیان پس از یک سال بی صاحب بودن فدراسیون روی کار آمد. قرار بود که او در انتخابات فدراسیون با محمدعلی آبادی رقابت کند که رییس وقت ورزش کشور مجبور شد بر اساس قوانین از کاندیداتوری کنار بکشد. امری که ریاست بی دغدغه کفاشیان را سبب شد هر چند که مشکلات کم نبودند. اوج دخالت ها در فدراسیون در زمان روی کار آوردن و عزل علی دایی به چشم خورد اما به مرور دوران ثبات فدراسیون شروع شد و سرانجام کفاشیان با دو دوره ریاست فدراسیون فوتبال، رکورددار حضور در فدراسین فوتبال به عنوان رییس شد. این درحالی بود که چالش های شدید فدراسیون و نفراتی چون رسایی و پورمختار می توانست لطمه های زیادی به فدراسیون وارد کند اما کفاشیان مثل دادگان نبود.

واقعیت این است که دخالت در فدراسیون امر عجیبی نیست ولی در این شرایط این رییس فدراسیون است که باید تصمیم بگیرد. یا باید مثل دادگان با لجبازی و درگیری با مخالفان روبه رو شد؛ یا به دنبال رفتارهای مسالمت آمیز بود. مثل کفاشیان.

در ایران تنها روسایی می مانند که به فکر استقلال کاری نباشند و البته تا می توانند در برابر نیروهای دولتی رفتارهای مسالمت آمیز نشان دهند.