به مناسبت روز جهانی نابینایان؛ چهار دهه با ورزش نابینایان ایران (بخش اول)

بهروز برجسته عضو اسبق هیأت رئیسه فدراسیون جانبازان و معلولان درباره شکل گیری این فدراسیون می گوید: « به طوری کلی کارهایی در آن انجام می شد که فقط درون آن بود و اگر فعالیتی بود به بیرون درز نمی کرد و ریخت و پاشهایی در آن دیده می شد. تا این که در اواخر سال 58 فدراسیون جانبازان و معلولان تاسیس شد و کارش را بدون اطلاعات کافی و لازم شروع کرد. سپس در تابستان 59 هیأتی از اعضای فدراسیون وقت و چند نفر از معلولین جهت تماشای مسابقات المپیک معلولین به کشور هلند رفتند و پس از دیدن کارها و امکانات، دیده ها و شنیده ها را در بازگشت، مبنای کار خود در ایران قرار دادند. در اولین برنامه، مسابقه قهرمانی کشور در رشته های دوومیدانی، شنا، وزنه برداری، بسکتبال و والیبال نشسته در تهران برگزار شد. ولی باید بگویم که در برگزاری این مسابقات با اشکالاتی از نظر مقررات روبه رو شدیم. چون در تمام این رشته ها هیچ مقررات مشخصی نداشتیم و کارهایی که انجام می شد بر اساس یک سری قوانینی بود که خودمان وضع کرده بودیم...در سال 60 تشکیلات ورزش معلولین تغییر کرد و رئیس آن عوض شد. در همان سال مسابقات بین المللی معلولین در یوگسلاوی برگزار شد که اعزام تیم معلولین ایران، نخستین تجربه در راه گشایی ورزش معلولین بود.»

با این شرایط اگر هم خبری از رقابتهای نابینایان بود، در کنار رقابت های سایر معلولین بود؛ معلولینی که نابینایان ناچار بودند با آنها رقابت کنند.

نخستین اخبار از مسابقات نابینایان

کیهان ورزشی در شماره 1438 خود( مورخ 18 اردیبهشت 1361) خبر از مسابقات معلولین و نابینایان در روز کارگر و معلم  داد و نوشت:  جهت بزرگداشت روز کارگر و سالگرد شهادت استاد شهید مرتضی مطهری یک دوره مسابقات دوومیدانی با عضا و ویلچررانی معلولین و نابینایان روز شنبه گذشته برگزار شد که با استقبال بی نظیر برادران نابینا و معلول در پیست دوومیدانی شهید شیرودی انجام شد. در قسمت دو با عصا در مسافت 100 متر 11 نفر شرکت کردند که قاسم زندی عنوان نخست را از آن خود کرد.

روز هشتم خرداد همین مجله خبر از برگزاری یک دوره مسابقات تنیس روی میز و شنا برای خواهران و برادران معلول و نابینا به مناسبت مبعث رسول اکرم تحت عنوان بزرگداشت وحدت اسلامی داد. در این مسابقات جمعا 36 نفر از مجروحین جنگی کهریزک، کارگاه کورس، باشگاه معلولین و منفردا شرکت داشتند.

در پایان این خبر آمده بود:« خواهر و برادر عزیز معلول. از آنجایی که ورزش برای معلولین نوعی درمان و فیزیوتراپی محسوب شده، شما نیز می توانید همه روزه برای فعالیت در رشته های والیبال نشسته، بسکتبال با ویلچر، شنا، دوومیدانی و ویلچررانی، وزنه برداری و تنیس روی میز و با در دست داشتن 3 قطعه عکس و یک برگ فتوکپی شناسنامه به آدرس هیأت جانبازان و معلولان به آدرس خیابان 17 شهریور مرجعه نمایید.

دویدن با کمک طناب!

در 23 بهمن 1361 خبر مربوط به اولین دوره مسابقات ورزشی خواهران معلول و نابینا در شماره 1479 کیهان ورزشی به چاپ رسید. در این خبر آمده بود: به مناسبت دهه فجر و چهارمین سالگرد انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، اولین دوره مسابقات ورزشی خواهرام معلول و نابینا در سالن جانبازان و معلولین برگزار شد. نتایج رقابتهای مربوط به نابینایان و کم بینایان چنین بود:

50 متر سرعت نابینایان با طناب:1-زینب جعفری از شیراز با زمان 14.7 ثانیه 2-مژگان عطارپور از کرمان با زمان 15.9 ثانیه 4- رویا کارآمد از کرمان با زمان 17 ثانیه

50 متر نابینایان بدون طناب: 1- معصومه صادقی از تهران(13.6 ثانیه)، 2-مهناز اسکندریان از اصفهان( 14 ثانیه) 3- قیمت بلاغی از تهران(15 ثانیه)

100 متر نیمه بینا: 1- معصومه ذاکری از شیراز( 23 ثانیه)، 2- مهناز قجاوند از تهران( 25 ثانیه) 3- زهرا واعظ از تهران(26 ثانیه)

گلبال نابینایان: اصفهان(1-4) تهران، شیراز(7-4) اصفهان

آنچه در این خبر امیدوار کننده بود، آغاز رقابتهای بانوان نابینا در رشته هایی چون دوومیدانی و گلبال بود اما برگزاری رقابتی مثل دوی سرعت با کمک طناب، نشان می داد که در برگزاری مسابقات، چندان توجهی به قوانین بین المللی نشده بود. از طرف دیگر ثبت زمان های نفرات- که در آن دهم ها و صدم های ثانیه ثبت نشده بود- نشان دهنده برگزاری هول هولکی رقابتها بود.