نقد و بررسی فیلم سینمایی مدیترانه

چهارشنبه 28 مهرماه 1400
چکاوک‌ شیرازی

محمد ( پوریا پورسرخ) مهندس آب و فاضلاب است که برای یک عملیات مهندسی به سوریه می رود و در آن جا در تصفیه خانه گیر می افتد و همسرش ( مهراوه شریفی نیا) برای نجاتش تلاش می کند. فیلم بدون کوچکترین نقصی در زمینه کارگردانی و بازیگری و بالاخص فیلم نامه نویسی، ساخته شده است.

داستان با قسمتی شروع می شود که برای مخاطب سوال های متعددی به وجود می آورد. این زن و مرد چه کسانی هستند؟ داستان خیانت مرد به زن چیست؟ اما رفته رفته می فهمیم که موضوع اصلا خیانت نیست و داستان خیلی پیچیده تر از حرف ها است. در ابتدای داستان "لیلا "و "محمد "بر سر پنهان کاری "لیلا "با هم قهر می کنند و این موضوع به حدس های اولیه ی مخاطب در مورد خیانت دامن می زند. در گیر و دار بحث های آن دو که دیالوگ هایش بسیار موجز نوشته شده، پیرنگ اصلی داستان شکل می گیرد. "محمد "به "لیلا "می گوید که قرار است برای ماموریتی به سوریه برود. در خلال حرف های آن دو در مورد مسائل مالی گوشه ای از خلقیات لیلا برایمان آشکار می شود و شک ما به او برطرف می گردد.

شخصیت اصلی داستان "لیلا "است که در جنگ ایران و عراق خانواده اش را از دست داده و با محمد به مشهد آمده. محمد که با قهر لیلا را ترک می کند مشکلات کم کم بر سر لیلا آوار می شود و او باید به تنهایی گره از مشکلاتش باز کند. او در حالی که از دوری محمد و تهمتی که به لیلا زده، رنج می برد، مجبور است خانه ای که در آن ساکن هستند را تخلیه کند.
زندگی خوب محمد و لیلا بدون ذره ای بزرگ نمایی لا به لای تصاویر تنهایی و بی کسی لیلا در قالب فلاش بک نشان داده می شود و این تصاویر به اندازه ی کافی غنی هستند که وقتی لیلا را تنها می بینیم برایش دلسوزی کنیم و هم چنین تلاش لیلا برای بازگرداندن محمد را درک کنیم.

دیالوگ ها در جای جای فیلم کاملا مختصر و مفید نوشته شده اند و استفاده ای کاملا ابزاری دارند. یعنی هر جا که لازم است‌ زبان بدن و میمیک بازیگر حرف می زند، در جایی سکوت همه چیز را می گوید و در جایی خود جمله ها اطلاعات کافی را به ما می دهند. به عنوان مثال ما هرگز آمد و رفت خانواده ی محمد به در خانه ی پسرشان را نمی بینیم، چون اصلا لازم نیست و غیر از این که فیلم را کش دار و از مسیر اصلی خودش خارج کند اتفاق دیگری نمی افتد. اما در صحنه ی دیگری از فیلم از زبان یکی از مسئولین می شنویم که آن ها به خانه ی محمد آمده اند اما لیلا در را به رویشان باز نکرده.

رقیب، در این داستان به خوبی طراحی شده. "آقای صمدی "با بازی "بهرنگ علوی "از آن دست آدم هایی است که از هر آب گل آلودی ماهی میگیرند و برای پیشبرد هدفشان از هیچ کاری رو گردان نیستند. چنان که می بینیم او گرگی در لباس بره است که با پول و قدرت و نفوذی که دارد، سعی می کند "محمد "را از بین ببرد تا بتواند به روی کارهای خلافش سرپوش بگذارد. این رقیب در همه جای فیلم در کنار شخصیت اصلی قرار می گیرد و به او کمک می کند. اما مخاطب یک گام از‌ کاراکتر اصلی جلوتر است و می داند که "لیلا "نباید به او اعتماد کند.
که خوشبختانه لیلا علاوه بر این که زنی شجاع و مهربان است باهوش هم هست و به راحتی فریب نمی خورد.

می توان گرفتاری و درگیری محمد با داعش، دشمن روبه رو و با صمدی دشمن دوست نما، به شرایط فعلی و مشكلات تشبیه کرد و گفت كهربه دلسوزی و حمایت لیلاها نیاز است.
فیلم از بازیگرانی استفاده کرده که همه ی ما می دانیم در حالی ‌که بازیگران خوبی هستند اما سوپراستار نیستند و این مطلب نشان می دهد که یک فیلم خوب نیازی به ساختن ویترینی از ستاره ها ندارد و می تواند کاملا مستقل کارش را پیش ببرد.

فیلمساز باهوش، در این فیلم لذت کشف های کوچکی هم به قول عملیاتی ها، کار گذاشته ، به طور مثال ما مدام می شنویم که رفقای محمد ساکش را مسخره می کنند و آن را نوعی شوخی تلقی می کنیم اما وقتی او لباس نوزاد را از ساک بیرون می کشد، می فهمیم که ساک متعلق به لیلاست و همان سندی می شود که به محمد ثابت می کند که لیلا قصد سقط جنینش را نداشته. شاید این تصاویر ربطی به خط اصلی داستان نداشته باشد اما به غنی تر کردن هرچه بیشتر فیلم کمک موثری می کند.

در عین حال ما با گوشه ای از اتفاقات و سختی های برون مرزی کشور هم، آشنا می شویم. حتی شجاعت مردانی که به جنگ می رود و ما کاملا لمسش می کنیم. در کل فیلم درجه یکی ساخته شده که دیدنش اکیدا توصیه می شود.