نقد و بررسی فیلم فرار از موگادیشو

شنبه 11 تير 1401
نقد و بررسی فیلم فرار از موگادیشو
(scape from Mogadishu)
نویسنده نجیبه نعمتی

فیلم فرار از موگادیشو روایت‌گر یک داستان واقعی است. داستانی واقعی از اتحاد سفیران و دیپلمات‌های دو کره جنوبی و کره شمالی است.
«کره‌جنوبی تا پایان دهه 80 عضو سازمان ملل متحد نبود. در آن زمان آفریقا که بیشترین تعداد رای در سازمان ملل متحد را داشت به عرصه جنگ سیاسی دو کره تبدیل شده بود. در سال 1987، دولت کره جنوبی دیپلمات‌های خود را به موگادیشو، پایتخت سومالی اعزام کرد.»
این جمله آغازین فیلم شما را به عنوان بیننده به برهه زمانی می‌برد تا تلاش دو کره را برای کسب رای بیشتر شاهد باشید.
جنگ سیاسی میان دو کره به وجود آمده و هر دو کشور بر سر تصاحب کرسی با هم در حال نبرد هستند. در این میان نقش دو سفیر از همه بیشتر و حیاتی‌تر است.
دو سفیر به عنوان نمایندگان بلامنازع کشورهایشان بر سر دیدگاه‌های سیاسی، ملی گرایانه‌شان دشمنان یکدیگر محسوب می‌شوند. آن دو به هر دست آویزی متوسل می‌شوند و تن به هر کاری می‌دهند تا دیگری را از صحنه سیاسی کنار بزنند.
سفیر کره جنوبی (هان سین سئونگ) که نقش آن را کیم یون سئوک بر عهده دارد، بعد از ماه‌ها تلاش بی‌وقفه موفق شده است تا از رییس جمهور وقت سومالی (زیاد بری) قرار ملاقات بگیرد تا حمایت او را برای کرسی کشورش در سازمان ملل را جلب کند؛ اما به رغم تمامی تلاشی که می‌کند این سفیر کره شمالی است که موفق به دیدار می‌شود.
دو سفیر به همراه مشاوران و ماموران سرویس اطلاعاتی‌شان از پرداخت رشوه و دزدیدن هدایای یکدیگر مضایقه نمی‌کنند.

به دور از جنگ دو سفیر در به انجام رساندن وظایف میهن پرستانه‌شان؛ جنگ دیگری در کشور سومالی برپا می‌شود.
جنگ داخلی سومالی بر سر تصاحب قدرت است. رهبران دو گروه مخالف بر علیه همدیگر در خیابان‌های موگادیشو می‌شورند.
این جنگ سبب می‌شود تا دیپلمات‌های این دو کشور و سایر کشورها در موگادیشو پایتخت سومالی گیر بیفتند. بیشتر کشورها موفق می‌شوند اتباع خود را از این مخمصه به در ببرند؛ اما اقبال با دیپلمات‌های کره‌ای و خانواده‌هایشان همراه نیست. تمامی دستگاه‌های ارتباطی قطع می‌شود و خطر شورش و تسخیر سفارت‌خانه هر آن بیشتر می‌شود.
سفیر و دیپلمات‌های کره شمالی که سفارت آنها به تسخیر نیروهای شورشی در آمده است در دل شب با وجود دشمنی با کره جنوبی به سفارت کره جنوبی پناهنده می‌شوند.
هان سین سئونگ سفیر کره جنوبی بر خلاف تمایل شخصی و سیاست کشورش، پذیرای آنهاست. یکی از صحنه‌هایی که در فیلم خصومت این دو کشور را با همدیگر را به زیبایی نشان می‌دهد شامی است که مجبورند در کنار یکدیگر بخورند.
«ریم یونگ سو» سفیر کره شمالی که نقش آن را هو جون-هو بازی می‌کند. از خوردن امتناع می‌کند سفیر هان از ظرف مقابل سفیر ریم لقمه ای می‌خورد تا او را از سلامت غذا و سمی نبودن آن مطمئن سازد.
حفظ جان افراد در قبال جنگ خیابانی، گذر از شرایط هرج و مرج سومالی به عنوان هدف سفیران دو کره در می‌آید. شرایطی که هر آن بدتر می‌شود. جنگی که حتی کودکان و نوجوانان آن نیز اسلحه در دست گرفته و آدمها به عنوان هدف‌های تمرینی متحرک در آمده‌اند هر کس با دیگری مشکل دارد به کشتار دست می‌زند. خیابان‌های شهر رنگ خون گرفته و خانه‌ها در آتش می‌سوزند.

کشور ایتالیا نقش میانجی را میان گروه‌های درگیر بازی کند. هواپیمایی قرار است به زودی به موگادیشو آمده و باقی مانده دیپلمات‌های به جا مانده را با خود ببرد. این آخرین پرواز و تنها نقطه امید است.
سفیر «هان» در بحران پیش آمده بر سر مشکلات دیپلماسی و گذرنامه‌های کره شمالی نقشه می‌ریزد و آن‌ها را پناهنده به دولت خود معرفی می‌کند.
روز موعود فرا می‌رسد. سفیر هان از سفیر ایتالیا چند ماشین قرض می‌گیرد و با کمک سفیر ریم (سفیر کره شمالی) ماشین‌ها را با استفاده از کتاب می‌پوشانند تا شاید بتوانند از مقابل گلوله‌های بی هدف گروه‌های درگیر بگریزند.
صحنه‌های اکشن این بخش یکی از بهترین لحظات فیلم به حساب می‌آید. ماشین‌ها از میان گروه‌های متخاصم عبور می‌کنند به گلوله بسته می‌شوند. آتش می‌گیرند؛ حتی نیروهای ملی نیز بر علیه آنها هستند.
خطر کشته شدن و یا دستگیری هر آن آنها را تعقیب می‌کند؛ اما بالاخره موفق می‌شوند خود را به سفارت ایتالیا برسانند و بعد از آن سوار هواپیما شوند تا خود را به کشور کنیا برسانند.
اما بر خلاف سایر فیلم‌های اکشن این پایان فیلم نیست. در هواپیما و در یک توافق ضمنی قرار بر آن می‌شود تا مسئله پناهندگی دیپلمات‌های کره شمالی از سایرین به خصوص نیروهای اطلاعاتی کره شمالی مخفی بماند.
خداحافظی و وداع در هواپیما انجام می‌شود و سفیران هر دو کشور مانند بیگانگان از هم جدا می‌شوند.
کارگردان فیلم که نویسندگی آن را نیز به عهده دارد «ریو سونگ وان» می‌باشد که فیلم‌های سینمایی:

• «مشت گریان» (2005)
• «شهر خشونت» (2006)
• «بی‌عدالتی» (2010)
• «کهنه‌کار» (2015)
• «جزیره جنگی» (2017)

را درسابقه خود دارد.
او در فیلم‌های خود به خصوص در فیلم «فرار از موگادیشو» مهارتش را در استفاده از جلوه‌های ویژه، فیلمبرداری موفق صحنه‌های اکشن، زمان سنجی و...را به نمایش می‌گذارد.

صحنه‌هایی که خشونت حاکم در کشور سومالی، فساد حاکم در آن، لحظات نفس گیر، تعلیق و... به شدت بیننده را میخکوب می‌سازد. او موفق شده است خشونت حاکم در سومالی و اتفاقات جنگ را به خوبی خلق کرده و از هر چیزی برای ایجاد لحظات دلهره و وحشت سود جسته است.
شخصیت پردازی نیز به بهترین شکل ممکن انجام شده است. شخصیت‌های فیلم به خوبی به ایفای نقش خود می‌پردازند. توسعه شخصیت نیز به درستی انجام گرفته است؛ اما سفیر و دیپلمات‌های کره جنوبی را نسبت به دولت کره شمالی برجسته و فرشته گونه نشان داده است و حتی مامور و افسر اطلاعات کره شمالی را فردی شیطانی و آب زیرکاه نشان می‌دهد که در پایان جنگ و گریز خیابانی کشته می‌شود.
کارگران با گنجاندن لحظات تعلیق در نقاط عطف فیلمنامه و صحنه پردازی‌های دقیق توانسته است چگونگی فرو پاشی مرزهای دو کشور متخاصم و دیپلماسی رایج و خصومت ناشی از آن را در قبال مهربانی و انسانیت را به تصویر بکشد. دشمنانی که به دوست بدل می‌شوند و برای نجات همدیگر با هم متحد می‌شوند.
فیلم فرار از موگادیشو نماینده كره جنوبى دlکره جنوبی در اسکار 2022 بود وصحنه‌های آن در مراکش فیلمبرداری شده است.