نقد و بررسی فيلم كارمند شيفت شب (The night clerk)

دوشنبه 10 ابان
نويسنده: چكاوك شيرازى

• کارمند شیفت شب
• 2020 آمریکا
• کارگردان : مایکل کریستوفر

کارمند شیفت شب یک فیلم متوسط است که حداقل های یک فیلم نامه ی خوب را رعایت کرده اما کاملا مشخص است که فیلمساز به همان ها بسنده کرده و با چاشنی عشق و خشونت سعی کرده که بالاخره یک فیلمی از آب در آورد. فیلم می تواند برای مدت کوتاهی سرگرم کننده باشد و خوشبختانه به همان یک ساعت و چند دقیقه بسنده کرده است. اما در کل نه این که حرف خاصی برای گفتن نداشته باشد برعکس آن قدر حرف برای گفتن دارد که نمی تواند به هیچ کدام از آن ها بپردازد.

مضمون اصلی فیلم مشخص نیست. یعنی ما نمی دانیم قرار از از هوش یک بیمار اسپرگر در جهت کشف یک معمای پلیسی بهره ببریم یا بنا است تاثیر عشق را بر یک بیمار اسپرگر ببینیم.
این دو موضوع تنها بیان و تا حدودی پی گرفته شده اند ولی هیچ کدام از سطح پایین تر نرفته اند.

پسری به نام «بارت» برای یاد گرفتن راه های ارتباطی روشی عجیب را خلق می کند. همه می دانیم که اسپرگر ها که شاخه ای از بیماری اوتیسم است، با این که گفته می شود هوش سرشاری دارند، نمی توانند با دیگران ارتباط اجتماعی برقرار کنند.

«بارت »در بخش رسپشن هتلی در شیفت شب کار می کند. جایی که لازم نیست با افراد زیادی سرو کار داشته باشد و به کمک همکاران زیادی هم نیازی ندارد. ابتدای فیلم شروع خوبی است که مخاطب منتظر بماند تا دریابد علت رفتارهای که می بیند چیست. او، «بارت »در حالی می بیند که پشت صفحه های مانیتور نشسته و اتاق های هتل را رصد می کند و حرف هایی را که از زبان می شنود، تکرار می کند.

همینطور مادرش را که با استفاده از دوربین مداربسته با او حرف می زند. کم کم پی می بریم که بارت بیمار است و برای این که برقرار کردن ارتباط اجتماعی را بیاموزد در اتاق های هتل دوربین نصب می کند و دیالوگ هایی را در موقعیت های مختلف تکرار و حفظ می کند. فیلم تا این جا خوب پیشرفته، توانسته توجه مخاطب را به خودش جلب کند. زمانی هم که پیرنگ اصلی شروع به شکل گیری می کند هنوز نمی توان ایرادی به فیلم گرفت. اما به محض وارد شدن به پیچ اول داستان انگار رشته ی کلام از دستان فیلم ساز خارج می شود.

پیرنگ‌ زمانی شکل می گیرد که «بارت» شاهد یک قتل از طریق دوربین هایش است. نویسنده سعی کردن با قرار دادن شواهد و سرنخ هایی سطحی و دم دستی بر علیه« بارت»، او را به نوعی متهم جلوه دهد. در خیلی از صحنه های فیلم هم کارآگاه فیلم در حال تعقیب مضنونین دیده می شود اما نمی تواند قدمی در جهت حل معما بردارد.

وقتی هم که وارد پیچ دوم داستان می شویم کلا همه چیز از هم می پاشد. «بارت »به بخش دیگری انتقال داده شده که علتی هم برای این انتقال بیان نمی شود، منظور دلیل موجه است.
پس از این انتقال او با مسافر جذابی رو به رو می شود که از او یک عاشق پیشه ی تمام عیار می سازد.

خب، طبیعی است که ما شاهد عدم توانایی بارت در ارتباط گرفتن باشیم. در عوض دختر ( آندریا) یک فرد کارکشته در زمینه ی ارتباط با افراد اسپرگر است زیرا برادرش این مشکل را داشته.
نویسنده گاهی نوکی به رابطه ی بین این دو می زند و گاهی مسیرش را به سمت بخش جنایی داستان کج می کند. دست بر قضا این دختر معشوقه ی همسر کسی است که بارت شاهد قتلش بوده است. این موضوع نه تنها اثری در روند داستان نداشته بلکه حتی به صورتی تاثیرگذار هم مطرح نشده که مخاطب از غافلگیری اش لذت ببرد.

ناگهان یک جهش رو به جلو اتفاق می افتد و ما« آندریا »را در حالی می بینم که عاشقش از او می خواهد فیلم های ضبط شده توسط بارت را به طریقی از او بگیرد. «آندریا » که در یک بلاتکلیفی بی خودی به سر می برد نمی داند که می خواهد به عاشقش کمک کند یا «بارت» را آزار ندهد. البته کسی که با مردی متاهل رابطه برقرار می کند نباید هم تعادل روانی داشته باشد.

این بلاتکلیفی «آندریا» باعث سرگردانی و در نهایت شکست عشقی «بارت »می شود و این در حالی است که «آندریا »به خوبی می داند چنین ضربه هایی چه تاثیری روی یک اسپرگر دارد.
همه ی اتفاقات مهم فیلم جهش های ناگهانی هستند. مثلا چندین سال است که «بارت» با مادرش از طریق دوربین ارتباط برقرار می کند. بعد یکهو مادرش جملاتی را در مورد زندگی می گوید و «بارت »با وجود بیماری شدیدش ناگهان متحول می شود و غذا را در کنار مادرش صرف می کند.

کارگردان سعی داشت چیز هایی بگوید، شاید توجه به بیماران اسپرگر یا چیزی از این قبیل، اما همان طور که گفتم در حد بیان کردن باقی مانده و نتوانسته آن را گسترش دهد.