موتور بازی سازی چیست؟

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ساخت قطعات قدرتمندتر الکترونیکی، کنسول ها و رایانه های شخصی از قدرت بسیار بالایی بهره مند شده اند. این پیشرفت، از سمت دیگر باعث پیشرفت صنعت بازیسازی می شود و همانطور که می توان دید، کیفیت بازی های ویدیویی هرساله تغییرات چشمگیری می کند. به همین دلیل در این بخش از اصطلاحات گیمینک، در رابطه با یکی از مهم ترین رکن های بازی سازی صحبت خواهیم کرد. 

موتور بازی سازی چیست؟

یک موتوربازی سازی (Game Engine)، در قالب یک پلتفرم، شامل نرم افزارها و برنامه هایست که تمام فعالیت های لازم برای ساخت و ارائه یک بازی ویدیویی را با هم هماهنگ می کند. در حالت کلی موتور بازی سازی یک فریم ورک نرم افزاریست که سازندگان و توسعه دهندگان بازی با استفاده از آن، بازی هارا ساخته و روانه بازار می کند.

موتورهای بازی سازی را می توان مرکز و هسته بازی های ویدیویی دانست و بدون آن ساخت بازی ها ممکن نخواهد بود. امروزه موتورهای بازی سازی متعددی وجود دارند که بعضی از آنها به صورت رایگان و برخی دیگر را می توان با تهیه بدست آورد. اما در دوره های اولیه ساخت بازی های ویدیویی، سازندگان بازی ها می بایست برای ساخت بازی، ابتدا موتوربازی سازی را طراحی می کردند و بازی خود را بر آن مبنا می ساختند.

تاریخچه موتورهای بازی سازی

با پیشرفت تکنولوژی و تغییر روند ساخت بازی ها، بازیسازها ایده های جدیدی را جهت خلق بازی ها استفاده کردند و از دنیای دو بعدی به سمت دنیای سه بعدی هجوم آوردند. بازی های سه بعدی شوتر، با بازی Doom آغاز شد. البته لازم به ذکر است که محیط بازی Doom با ترفند استفاده شده توسط کمپانی id Software، به صورت سه بعدی دیده می شود و محیط آن عملا 2.5 بعدی است. 

در هر حال با ورود به دنیای سه بعدی، استفاده از موتورهای بازی سازی به یک شرط لازم بدل شد. سازندگان بازی ها به جای تلاش برای ساخت یک بازی از پایه، با استفاده از یک موتور بازی سازی از قبل طراحی شده، کلی از مراحل ساخت بازی را جلو انداخته و کار خود را راحت تر کردند. 

به بیان ساده تر با طراحی یک موتور بازی سازی، مجموعه کاملی از ابزارهای بصری توسعه و بخش های مختلف نرم افزاری را یکجا در اختیار بازی باز قرار می دهد تا سازندگان بازی مراحل توسعه بازی را از ابتدا طی نکنند و به این ترتیب در وقت و هزینه صرفه جویی می شود.

اجزا موتورهای بازی سازی

موتور گرافیکی

مهمترین بخش موتورهای بازی سازی، بخش گرافیکی آن است. بازیباز هنگام تعامل با یک بازی ویدیویی در وهله اول، گرافیک آنرا مشاهده می کند، بنابراین برای آنکه یک بازی در دل مخاطب بنشیند می بایست از گرافیک و جلوه های بصری قابل قبولی بهره مند باشد. 

موتورهای گرافیکی معمولا بر پایه دو کتابخانه directx یا openGL با سخت افزار گرافیکی ارتباط برقرار می کنند. موتورهای گرافیکی عملیات پردازش (Render) با سرعت و عملکرد بالا را برای توسعه دهنده بازی فراهم می کند و باعث می شود تا در حین تجربه بازی، محیط ها به واقعیت نزدیک تر باشد.

موتور صدا

در بازی های ویدیویی، صدا یکی از ارکان اصلی به شمار می رود. وجود صداهای مختلف در بازی باعث ایجاد فضاسازی می شود و بازیباز را در دنیای بازی غرق می کند. به همین دلیل استفاده از موتور صدا بسیار اهمیت پیدا می کند. موتورهای صدا با ایجاد قابلیت استفاده همزمان از صداهای مختلف، تولید صداهای سه بعدی و ... به باورپذیر شدن بازی ها کمک می کند. 

موتور هوش مصنوعی

مطمئنا شنیده اید که در برخی از بازی ها گفته می شود که هوش مصنوعی بازی ضعیف می باشد. البته این به منظور مشکل در موتور بازی سازی نیست و سازندگان بازی در پیاده کردن آن و کد نویسی دچار ضعف می شوند. موتورهای بازی سازی از بخش هوش مصنوعی نیز بهره می برند تا طریقه برخورد کاراکترهای جانبی بازی را طبق واقعیت و آنچه که محتمل هست پیش ببرند. 

هوش مصنوعی به شیوه برخورد و واکنش نشان دادن ها و استراتژی هایی گفته می شود که یک شخصیت غیرقابل بازی، درون گیم انجام می دهد. به بیان ساده تر، همانگونه که بازیباز در حین بازی از هوش خود برای پیشبرد بازی استفاده می کند، شخصیت ها و کاراکترهای داخل بازی نیز، از این قابلیت برای امثال حمله ها، واکنش ها و ... بهره می برد.

وجود موتور هوش مصنوعی، به یکی از اجزای اصلی موتورهای بازی سازی تبدیل شده است و با استفاده از الگوریتم های مختلف باعث می شوند تا استفاده از این قابلیت ها در بازی های ویدیویی راحت تر شود.

موتور فیزیک

علم فیزیک همانطور که در دنیای واقعی کاربردهای غیرقابل انکاری دارد، در بازی های ویدیویی نیز به واقعیت گرایی بازی ها کمک می کند. البته بسته به نوع بازی و شرایطی که سازندگان بازی برای محصول خود در نظر می گیرند، می توان با کدنویسی، تغییرات متفاوتی را در این بخش پیاده سازی کرد.

در حالت کلی اما، موتور فیزیک باعث وجود داشتن عملکردهای مختلفی نظیر کنش و واکنش و... را در اختیار بازیساز قرار می دهد تا شبیه سازی های فیزیکی در حین ساخت بازی از قبل انجام شده باشد و دست بازیساز کمی بازتر از گذشته باشد.

موتورهای بازی سازی معروف

بسته به شرکت ها و کمپانی های سازنده بازی های ویدیویی، ساخت بازی ها بر روی موتورهای مختلف صورت میگیرد. برخی از این شرکت ها، موتورهای بازی سازی مختص به خود را دارند و برخی دیگر از موتورهای سایر شرکت ها و موتورهای اپن سورس (Open Source) استفاده می کنند.

موتور Unreal Engine

به عنوان مثال، کمپانی اپیک گیمز (Epic Games)، صاحب موتور بازی سازی Unreal Engine است که در سال 1998 از اولین نسخه آن رونمایی شده است. این موتور بازی سازی در ابتدا با محوریت بازی های شوتر اول شخص (First Person Shooter) ساخته شد اما رفته رفته در سایر بازی ها مورد استفاده قرار گرفته است.

از این موتور بازی سازی تا الان 5 نسخه منتشر شده است که آخرین عنوان معرفی شده با این موتور بازی سازی، دموی The Matrix Awakens است که قدرت فوق العاده این موتور بازی سازی در جلوه های بصری را به نمایش می گذارد. 

موتور CryEngine

یکی دیگر از موتورهای بازی سازی که قدرت بسیار بالایی را به نمایش می گذارد، موتور بازی سازی CryEngine است که متعلق به کرایتک می باشد. این موتور بازی سازی در سری بازی های Crysis مورد استفاده قرار گرفته است که قدرت گرافیکی و فیزیک فوق العاده این موتور بازی سازی را نشان می دهد.

موتور Unity

موتور بازی سازی Unity به عنوان یکی از موتورهای خوش ساخت و آسان شناخته می شود که یکی از محبوب ترین موتورهای بازی سازی برای افراد تازه کار به حساب می آید. به همین جهت از این موتور بازی سازی بیشتر برای ساخت بازی های مستقل (indie) استفاده می شود.  از معروف ترین بازی های ساخته شده بر روی این موتور بازی سازی می توان به عناوین Inside و Ori and the Blind Forest اشاره کرد.

موتور Rage

موتور بازی سازی Rage متلق به کمپانی معروف راکستار می باشد. این موتور بازی سازی با محوریت ساخت بازی های شوتر سوم شخص توسعه داده شده است و در بازی های معروف این کمپانی از آن استفاده شده است. بازی های نظیر GTA و Read Dead Redemption توسط همین موتور گرافیکی ساخته شدند که از آثار خوش ساخت این کمپانی معروف به حساب می آیند.