اواریستو دی ماچه دو، از ماندگارترین صحنه ال کلاسیکو تا تحول فوتبال اعراب

یک برزیلی که رنسانس فوتبال اعراب را رقم زد

از اواریستو دی ماچه دو، تصویری ماندگار در تاریخ فوتبال ثبت شده است. بازیکنی شیرجه زده برای سر زدن در برابر رئال مادرید. لحظه ای که حذف قهرمان پنجگانه جام باشگاههای اروپا را در دوره ششم رقم زد. اواریستو در تیم ملی برزیل هم رکورد دست نیافتنی 5 گل در یک مسابقه را داراست؛ رکوردی که در برد 9 بر صفر سلسائو مقابل کلمبیا در سال 1957 رقم خورد. اما این بازیکن برزیلی در فوتبال کشورهای عربی نیز یک رنسانس را آغاز کرد..

در آرزوی حضور در فلامنگو

وقتی سن و سالم کم بود، طرفدار فلامنگو بودم و آرزو داشتم که برای آن تیم به میدان بروم. اما فوتبال را با «مادوریرا» یکی از باشگاههای کوچک ریودو ژانیرو آغاز کردم. با این وجود هدفم همیشه این بود که روزی برای فلامنگو به میدان بروم. خوشبختانه سرانجام به این هدف نیز رسیدم؛ پس از چند بازی خوب در مادوریرا، فلامنگو به سراغم آمد و با من قرارداد بست.

اواریستو دی ماچه‌دو  یکی از اساطیر باشگاه فلامینگو است بازیکنی که فوتبال خود را در این باشگاه شروع کرد و در همین باشگاه نیز به پایان رساند. ماچه‌دو  طی 56 سال فعالیت حرفه‌ای خود، به گوشه و کنار دنیا سفر کرد. ماچه‌دو  مهاجمی گلزن بود و  اولین بار در سال 1955 و در 22 سالگی پیراهن تیم ملی برزیل را به تن کرد، با این حال تنها 14 بار با پیراهن سلسائو به میدان رفت.

در بارسا و رئال

پس از چهار سال حضور در فلامنگو، ماچه دو راهی بارسلونا شد و از 1957 تا 1962 برای این تیم بازی کرد. هرچند او بعد از این پنج سال مستقیما راهی رئال مادرید شد اما عملکرد او در رئال هرگز قابل قیاس با دوران درخشان وی در بارسا نیست. اواریستو در بارسلونا در 114 مسابقه به میدان رفت و 78 بار موفق به گلزنی شد.

این در حالی است که طی سه سال حضور در رئال تنها در 17 مسابقه به میدان رفت و آمار نازل 4 گل را برجای نهاد. هرچند که سایر افتخاراتی که در بارسا کسب کرد در رئال به دست نیاورد. از جمله قهرمانی فیر کاپ( جام مکاره اروپا) در سالهای 1958 و 1960 و قهرمانی کوپا دل ری در 1959.

ممانعت بارسا برای حضور ماچه دو در جام جهانی

با تیم ملی، کار خودمان را از سال‌ 1957 و با شرکت در رقابت‌های کوپا آمه‌ریکا آغاز کردیم. پس از آن در رقابت‌های انتخابی جام جهانی شرکت کردم و جواز شرکت درجام جهانی 1958 (سوئد) را به دست آوردیم. خوشبختانه ما به اروپا رفتیم. اما متأسفانه من از اروپا برنگشتم تا برای تیم ملی برزیل بازی کنم. زیرا در هنگام برگزاری جام جهانی، بارسلونا به من اجازه نداد که به تیم ملی برزیل بازگردم. زیرا اسپانیا به جام جهانی سوئد صعود نکرده بود و مسئولان بارسا نمی‌خواستند در روند بازیهایشان  در لیک اسپانیا خللی ایجاد شود.

مخالفت خانواده برای حضور در قطر

غیبت ماچه‌دو در سوئد به نوجوانی به نام «پله» فرصت داد تا در ترکیب تیم ملی برزیل قرار گیرد. اما ماچه‌دو  در اسپانیا در ترکیب بارسلونا و پس از آن رئال درخشید. او پس از پایان دوران بازی خود، به مربیگری روی آورد و موفقیت‌هایی نیز کسب کرد. چنین شد که قطری‌ها خواهان استخدام او شدند. هر چند که این استخدام چندان بدون دردسر نبود. ماچه‌دو  می‌گوید:

من موافقت اصولی خودم را اعلام کردم. اما وقتی به برزیل بازگشتم متوجه شدم که خانواده‌ام چندان موافق نیستند. قرار بود در تاریخی مشخص در قطر باشم. اما حالا باید به آنها می‌گفتم که اصلاً نمی‌خواهم به کشورشان بروم. چنین شد که آنها به برزیل آمدند و گفتند «نه! ما با هم قرارداد داریم و تو باید به قطر بیای!» پس از آن قراردادی به من پیشنهاد دادند که خیلی اغواکننده‌تر از قرارداد ابتدایی‌مان بود، از آن قراردادهایی که نمی‌توان به آن «نه» گفت!

صعود به فینال جام جهانی جوانان

با وجود مخالفت‌های اولیه، خانواده ماچه‌دو در قطر به او ملحق شدند و 9 سال در این کشور ماندند. او در بدو ورود خود، برنامه‌های بلند مدت برای تربیت جوانان و ایجاد زیرساخت‌های باشگاهی به قطری‌ها ارائه داد. با هدایت او، قطر در کمال ناباوری به فینال جام جهانی زیر 20 سال (1981) راه پیدا می‌کند. پیشرفت قطر، این سئوال را برای بسیاری به وجود آورد که چه کسی عامل این همه ترقی است؟

مربیگری عراق در جام جهانی

اما یک چالش جدید در انتظار اواریستو بود:

برای تعطیلات به برزیل آمده بودم كه از قطری‌ها شنیدم كه فدراسیون فوتبال عراق از من خواسته كه در جریان جام جهانی 1986 مربیگری تیم ملی آنها را بر عهده بگیرم. ابتدا دوست نداشتم به عراق بروم. زیرا عراق در آن روزها با ایران در حال جنگ بود. فكر می‌كردم رفتن به عراق خطرناك است. خانواده‌ام هم فكری مشابه داشتند. اما بعد به توافق رسیدیم كه تنها دو هفته در عراق كار كنم و پس از آن، با تیم ملی آنها به اروپا بروم. قرار شد در نقاط مختلف اروپا اردو بزنیم و بازی‌های دوستانه انجام دهیم. این بود كه قبول كردم و همین برنامه هم پیاده شد.

عراق برای سازگار شدن با شرایط محیطی، دو هفته زودتر از آغاز جام به مكزیك رفت. اما بلافاصله مشكلات این تیم آغاز شد.

جنگ در داخل كشور بالا گرفت و سه نفر از ستارگان عراق، مكزیك را ترك كردند تا به خانواده‌هایشان ملحق شوند. دو بازیكن دیگر عراق هم قبل از برگزاری اولین مسابقه تیمشان با پاراگوئه مصدوم شدند عراق با حداقل اختلاف در آن دیدار باخت و مهاجم گلزن آنها «حسین سعید» نیز به دلیل مصدومیت از تیم كنار رفت. اما عراق تحت رهبری ماچه‌دو  با این كه  در زمانی بسیار كوتاه تشكیل و آماده شده بود، در مجموع نمایشهای قابل قبولی ارائه داد.

قطری ها مدیون ماچه دو

البته در مجموع می‌توان گفت که میراث اصلی دوران فعالیت اورایستو به دوران حضور او در قطر باز می‌گردد. قطری‌ها اذعان دارند که ذهنیت حرفه‌ای خود درباره فوتبال را مدیون او هستند. اما نظر اورایستو درباره میزبانی جام جهانی 2022 چیست؟

وقتی فهمیدم قطر به عنوان میزبان جام جهانی انتخاب شده است، خیلی خوشحال شدم و دوباره به یاد آن روزها افتادم. به خوبی یادم هست که وقتی برای اولین بار وارد قطر شدم آن کشور چه شرایطی داشت به این فکر کردم که قطر در این مدت چه اندازه پیشرفت کرده است. چه از نظر فوتبالی و چه در زمینه‌های دیگر. به نظر من، ما به سهم خودمان  در روند پیشرفت و تکامل قطر کمک کردیم. منظورم رساندن قطر به سطحی است که توانست میزبانی جام جهانی را عهده‌دار شود.

اواریستو مدیون فوتبال

اواریستو در این روزها 89 ساله است و به همراه همسر اسپانیایی‌اش در ریودو ژانیرو زندگی می‌کند. گلزن‌ترین مهاجم برزیلی تاریخ بارسلونا ناخواسته به یک کشور کمک کرد تا به قله فوتبال دنیا برسد.

او در خاتمه حرفهایش، خود را مدیون فوتبال می‌داند،

وقتی زندگی فوتبالی خودم  را مرور می‌کنم. خدا را شکر می‌کنم که چنین فرصت‌هایی را در اختیارم گذاشته است. فوتبال به من کمک کرد تا شخصیتم شکل بگیرد به فرزندان و نوه‌هایم کمک کنم تا انسانهایی خوب و مفید شوند. ما امروز زندگی  خوبی داریم و مثل دوست و برادر هم می‌مانیم. بله! تنها می‌توانم به فوتبال بگویم خیلی ممنون!