جام جهانی 1950؛ آخرین جامی که با 13 تیم برگزار شد!

مهدی زارعی- در سال 1946 چهار اتحادیه فوتبال بریتانیا( انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند) به فدراسیون بین المللی فوتبال( فیفا) پیوستند و کمیته برگزاری مسابقات جام جهانی چنان ترتیبی داد که منطقه بریتانیا در مسابقات نهایی جام جهانی نماینده ای داشته باشد. به این ترتیب که هر چهار تیم به صورت دوره ای با هم رقابت کنند و دو تیم برتر بریتانیا راهی جام جهانی شوند.

اسکاتلند که خود، دارای فدراسیون مستقلی بود اعلام داشت که اگر تیم اسکتلند در مسابقات مقدماتی تیم انگلستان را شکست ندهد در مسابقات جام جهانی شرکت نخواهد کرد. مسابقه نهایی رقابتهای قهرمانی بریتانیا بین تیمهای فوتبال انگلستان و اسکاتلند در ماه آوریل در « همپدن پارک » انجام شد.

 لازم است متذکر شویم که مسابقه  بین تیم های فوتبال انگلستان و اسکاتلند  همواره بصورت یک واقعه مهم و سنتی جلوه کرده و برد این مسابقه همواره با افتخار فراوانی توام بوده است. به هر حال در این مسابقه انگلستان با گلی که «روی بِنتلی»( بازیکن چلسی طی سالهای 1948 تا 1956)  به ثمر رسانید پیروز شد در حالیکه شوت سنگین «بولد» بازیکن اسکاتلندی به تیر دروازه انگلستان اصابت کرد و انگلستان از مساوی نجات پیدا کرد. اتحادیه فوتبال اسکاتلند با این شکست از تصمیمی که اتخاذ کرده بود عدول ننمود.

«بیلی رایت» کاپیتان تیم انگلستان از «جرج یانک» کاپتان تیم اسکاتلند تقاضا نمود که اسکاتلندی ها از تصمیم خود بازگردند و اصرار کرد که حضور تیم اسکاتلند در مسابقات جام جهانی برزیل برای تیم انگلستان اثرات مثبت روحی و روانی خواهد داشت. با آنکه یانک با حضور تیم خود در مسابقات جام جهانی مخالفت نداشت ولی نتوانست اتحادیه فوتبال اسکاتلند را راضی به تغییر تصمیم نماید.

تیم اسکاتلند یگانه تیمی نبود که از شرکت در مسابقات خودداری کرد بلکه آرژانتین که با فدراسیون فوتبال برزیل درگیری پیدا کرده بود رفتار ناپسند خود در سال 1938 را تجدید کرد و با دلتنگی از شرکت در مسابقاتی که در کشور همسایه اش انجام می شد خودداری کرد.

 چکسلواکی که برای بازیافتن قدرت تیم فوتبال خود پس از نابسامانی های جنگ جهانی کوشش های فراوانی بکار بسته بود در حالی که مورد انتقاد شدید قرار گرفت حتی حاضر به ثبت نام در رقابتهای مقدماتی نیز نشد.

اما ماجرای تیم فرانسه پیچیده تر بود. تیم فرانسه در مصاف با تیم یوگسلاوی در گروه خود، دو تساوی(1-1) کسب کرد و در دیدار سوم در وقت اضافی(3-2) شکست خورد و به این ترتیب نتوانست جواز حضور در مسابقات را پیدا کند.

اما ترکیه با آنکه تیم سوریه را هفت بر هیچ شکست داد و در مرحله بعد با توجه به کنار کشیدن اتریش، جواز حضور در جام را به دست آورد، از شرکت در مسابقات خودداری کرد  و به این ترتیب تیم دیگری به مسابقات دعوت شد؛ یعنی فرانسه. اما از حق نباید گذشت که تیم فرانسه استحقاق شرکت در مسابقات جام جهانی را داشت. ضمن این که فکر برگزاری مسابقات فوتبال جام جهانی در پاریس شکل یافته بود و «ژول ریمه» در طول سالهای جنگ نیز فکر از سر گیری رقابتها را از یاد نبرده بود.

 در این ایام بود که «هانری دولونای» از عضویت کمیته برگزار کننده مسابقات جام جهانی استعفا داده بود. زیرا او مخالف انجام مسابقات جام جهانی بصورت گروهی بود. در گذشته نیز مسابقات بصورت حذفی انجام میشد و کمیته مزبور همین روش را قبول کرده بود.

بطوری که بعدها همه در جام جهانی 1950 دیدند، « دولونای» در این مورد حق داشت.

فرانسه در ابتدا با شرکت در مسابقات جام جهانی موافقت کرد و بهمین جهت تیمی ابتدایی برای بازیهای تدارکاتی ترتیب داد و برای انجام مسابقه تیم را به بلژیک فرستاد. اما این تیم در برابر حریف چهار بر یک مغلوب شد. وقتی این تیم در فرانسه از تیم بلژیک شکست خورد، فدراسیون فرانسه در مورد شرکت در مسابقات جام جهانی دچار تردید گشت. به خصوص وقتی تیم فرانسه از برنامه بازیهای خود در برزیل اطلاع حاضل نمود این تردید به اوج رسید. در قرعه کشی ها فرانسه با اروگوئه و بولیوی در یک گروه قرار گرفته بود و مطابق برنامه فرانسه باید یک مسابقه را در پورتو الگره انجام داده و مسابقه دیگر را در رسیفه که در فاصله دوهزار میلی قرار داشت.

 به این جهت فرانسه تلگرامی به کمیته برگزار کننده مسابقات مخابره کرد و تهدید نمود که اگر در این برنامه تغییر داده نشود از شرکت در مسابقات خودداری خواهد نمود. فدراسیون فوتبال برزیل از تغییر برنامه مسابقات خودداری کرد و سرانجام فرانسه از مسابقات کناره گیری نمود.

فدراسیون فوتبال برزیل در مقابل اعلام داشت که در سال 1938 تیم برزیل بدون هیچ اعتراضی چهار مسابقه خود را در چهار شهر فرانسه انجام داده بود در حالی که بین هر دو مسابقه، بیش از چند روز فاصله برای استراحت وجود نداشت.

فیفا هم به ناچار در برابر برزیلی ها تسلیم شد تا جام جهانی 1950 تنها با حضور 13 تیم برگزار شود!