تغییر و تحولات کادر فنی قبل از جام جهانی؛ از برزیل تا ایران

مهدی زارعی- شاید مهمترین تغییر مربی قبل از جام جهانی مربوط به سال 1970 باشد. وقتی رقابتهای انتخابی جام جهانی برگزار شد، هیچ تیمی آمار فوق العاده برزیل را از خودش به جای نگذاشته بود. برزیلی ها با هدایت ژوآئو سالدانیا یک ژورنالیست مشهور که حالا سرمربی تیمشان شده بود، در 6 بازی انتخابی 6 برد به دست آوردند؛ در حالی که فقط دو گل خوردند و در مقابل 23 بار دروازه رقبا را گشودند!

با این حال سالدانیا هرگز جام جهانی را از نزدیک ندید. رئیس جمهور وقت برزیل« اِمیلیو مدیچی» علاقه خاصی به مهاجمی به اسم« داریو» داشت و می خواست او حتما در لیست برزیل برای مسابقات جام جهانی باشد. سالدانیا هم در مقابل، یکی از معروف ترین جملات تاریخ فوتبال را گفت:

هر وقت من وزرای رئیس جمهور مدیچی را انتخاب کردم، او هم می تواند بازیکنان تیم ملی را انتخاب کند!

همین مخالفت کافی بود تا سالدانیا اخراج شود و جایش را به ماریو زاگالوی39 ساله و حرف گوش کن دهد که البته مورد تایید پله- ستاره تیم – هم بود. برزیل با این تغییر قهرمان جهان شد که البته بعید بود بدون این تغییر هم قهرمان جهان نشود!

اما همه تغییر و تحولات تا این اندازه پایان خوشی نداشتند. اسپانیا در دوره قبل جام جهانی ترجیح داد در فاصله چند ساعت مانده به آغاز جام، لو پِتِگی مربی خود را اخراج کند. مردی با آمار حیرت انگیز 14 برد، 6 تساوی و بدون شکست در 20 مسابقه. دلیل اخراج لو پتگی، بستن قرارداد با رئال مادرید قبل از جام جهانی بود. مقامات فدراسیون فوتبال اسپانیا هم به جای او از یک گزینه بی تجربه و حاضر و آماده استفاده کردند. فرناندو هیرو که نتوانست اسپانیا را حتی به جمع هشت تیم برتر دنیا برساند تا معلوم شود چقدر این عزل و نصب، کار احساسی و اشتباهی بوده است.

***

این نوع اخراج مربیان در جام جهانی هم سابقه داشته است. سال 1998 عربستان بعد از یک حضور فوق العاده در جام جهانی قبلی، با هزینه ای گزاف کارلوس آلبرتو پریرا- مربی برزیل که در جام جهانی 1994 قهرمان شد- را استخدام کرد اما وقتی عربستان دو بازی اول خود را از دانمارک و فرانسه- میزبان بازیها- باخت، مقامات سعودی ترجیح دادند پریرا را اخراج کنند و هدایت تیم خود را به « محمد الخراشی» بسپارند و یک تساوی(2-2)با آفریقای جنوبی به دست آورند.

در همان سال کره جنوبی هم شرایط مشابهی داشت. دو باخت مقابل مکزیک و هلند که این دومی با نتیجه(5-0) همراه شد و به دوران مربیگری چا بوم کون خاتمه داد تا کره هم در بازی آخر هدایت تیم خود را به « کیم پیونگ سئوک» بسپرد و یک تساوی(1-1) با بلزیک کسب کند.

***

ایران هم در همان سال قبل از شروع جام، تومیسلاو ایویچ را اخراج کرد تا در جام جهانی و بخصوص بازی با امریکا، مربی وطنی روی نمیکت خود ببیند. اخراج ایویچ بعدها تصمیمی احساسی و اشتباه اعلام شد و حالا باید دید بعد از 24 سال تغییر و تحول نیمکت تیم ملی ایران، اخراج اسکوچیچ و آمدن کی روش، چه سرانجامی خواهد داشت. سرانجامی شیرین، یا اتفاقی که بعدها با حسرت از آن یاد می کنیم؟