اولین مشعل المپیک، کجا روشن شد؟

رسم روشن کردن مشعل المپیک

اولین بار که در بازیهای المپیک نوین از مشعل استفاده شد، مربوط به بازیهای 1928 آمستردام است. در آن سال پس از رژه تیمهای شرکت کننده و آزاد کردن کبوترها، نوبت به شعله ور شدن مشعل اصلی بازیها رسید. البته هنوز رسم انتقال مشعل به صورت امدادی باب نشده بود و تنها، آذرگاه مسابقات که در ارتفاعی بسیار بالاتر از جایگاه تماشاگران قرار گرفته بود، روشن شد.

رسم روشن کردن مشعل، یک ابتکار مخصوص به المپیک نوین نبود و اولین بار در بازیهای المپیک باستان در یونان از مشعل استفاده شد. در یونان باستان، هرچهار سال یک بار و زمان برگزاری بازیهای المپیک، همه انتظار زمانی را می کشیدند که در فصل تابستان، ماه کامل در آسمان دیده شود. کامل شدن ماه، نشانه ای بود بر آغاز بازیهای المپیک و روشن شدن مشعل بازیها.

برخلاف صحبت هایی که برخی کشورها انجام می دهند مبنی بر این که رسم روشن کردن آتش توسط آنها به یونان منتقل شده، اما روشن کردن آتش به داستان پرومته برمی گردد. انسانی که به کمک آتنا، آتش را از زئوس خدای خدایان یونان دزدید و به میان آدمیان آورد.

یونانی ها در طول بازیهای المپیک باستانی- که حداکثر 5 روز به طول می انجامید- مشعل بازیها را روشن نگه می داشتند. بعدها در المپیک نوین هم مقرر شد که در طول برگزاری بازیها، مشعل روشن باشد.

اما در سال 1936 برای نخستین بار، روش انتقال مشعل به صورت امدادی در برنامه بازیها قرار گرفت. در آن سال، پروفسور « کارل دییم» آلمانی پیشنهاد کرد که مشعل در دشت المپیا در یونان مطابق با رسوم باستانی یونانی روشن شود و آن گاه مشعل در بین دوندگان مختلف دست به دست گردد. به این ترتیب 3840 مشعل برای 3331 دونده ساخته شد. دوندگانی که قرار بود کشورهای یونان، یوگسلاوی، چکسلواکی، مجارستان، سوییس، اتریش و آلمان را طی کنند و سرانجام در روز افتتاح بازیها در اول آگوست 1936، مشعل را به استادیوم المپیک برلین برسانند. . والتر لمکه مجسمه ساز آلمانی طراحی مشعل را برعهده گرفته بود و شرکت آلمانی فردریش کروپ، غول صنایع فلزی و تسلیحات، کار تولید انبوه مشعل ها را برعهده گرفت. طول مشعل ها 27 سانتیمتر، وزن هر یک 450 گرم و از فولاد ساخته شده بودند.
البته این نگرانی وجود داشت که مشعل به هر دلیلی خاموش شود. به همین دلیل این مشعل ها دو مجموعه فیوز جداگانه داشتند تا به محض خاموش شدن شعله، مشعل با جرقه ای دیگر دوباره شعله ور شود.

سرانجام در روز گشایش بازیها، فریتز شیلگن دونده آلمانی این مشعل را به استادیوم آورد و لحظاتی بعد، آذرگاه بازیها روشن شد. این مشعل تا روز 16 آگوست 1936 شعله ور بود و سرانجام در مراسم اختتامیه خاموش شد.

اما رسم دست به دست شدن مشعل برای همیشه در بازیهای المپیک پاربرجا ماند و در هر دوره بازیها باید منتظر انجام رسمی باشیم که از آلمان نازی به دیگر کشورها انتقال پیدا کرد.